Những làng quê ôm nợ: Bi đát mang tên tôm hùm

Dọc ven biển các tỉnh Nam Trung bộ có rất nhiều vùng nuôi tôm hùm, sú, thẻ chân trắng. Trước đây, ở những làng nuôi tôm này có không ít người trở thành tỷ phú, vậy mà bây giờ họ thành "chúa Chổm".

Nằm bên vịnh Vân Phong, làng Xuân Tự 1, Xuân Tự 2, xã Vạn Hưng (Vạn Ninh, Khánh Hoà) những năm về trước có nhiều đại phất lên nhờ nuôi tôm hùm. Nhưng nay một số đại gia ôm cục nợ vài trăm triệu đồng buộc ngân hàng xiết nợ, kê biên tài sản nên không biết đi đâu, về đâu.

CANH BẠC TÔM HÙM

Nằm bên vịnh Vân Phong, làng Xuân Tự 1,2 từ bao đời này người dân sống bằng nghề đánh bắt thuỷ sản là chính. Cuộc sống vùng biển nhờ vào con tôm, con cá đủ ăn qua ngày. Năm 1992, phong trào nuôi tôm hùm xuất hiện tại đây, người dân đổ xô sắm lồng bè nuôi.

Trong làng, trăm nhà như một, vét hết vốn liếng trong gia đình cất trữ bấy lâu nay, cộng với vốn vay tiền ngân hàng thế chấp tài sản. Mạnh ai người ấy làm, chỉ trong trong một thời gian ngắn lồng bè xuất hiện dày đặc trên vịnh Vân Phong. Cuộc chuyển đổi đánh bắt sang nuôi trồng thời điểm này được xem là hướng đi mới, cứu cánh của vùng biển nơi đây. Người dân tin rằng, con tôm sẽ đem lại cuộc sống no ấm.

Những ngôi nhà ở Xuân Tự 1 được ngân hàng kê biên để thanh lý

Ở Xuân Tự 1, 2 có đến 500 hộ, với trên 6.500 ô lồng nuôi tôm hùm. Mỗi gia đình bỏ vốn đầu từ ít cũng đến 200 triệu, nhà nhiều gần 1 tỷ đồng. Thời điểm đó mỗi vụ thu hoạch tôm hùm không khí trên vịnh Vân Phong không thiếu những tiếng cười, những cuộc nhậu ăn mừng vừa hốt được đống tiền. Cứ nuôi khoảng 500 con tôm hùm thì lãi ròng vài ba trăm triệu, nuôi nhiều thì thu nhiều. Hiệu quả trước mắt đã rõ, người dân xem tôm hùm không phải con thoát nghèo mà con đem lại cuộc sống sung túc. Bộ mặt làng biển nghèo Xuân Tự cũng thay da đổi thịt, nhà tầng, nhà kiên cố mọc lên như nấm sau mưa.

Nhưng đó là chuyện của những năm về trước, còn bây giờ, làng biển Xuân Tự đìu hiu lắm. Lồng bè thì bỏ mặc ở giữa vịnh, khung cảnh trên vịnh vắng người qua lại. Ngày trước, người dân kỳ vọng vào tôm hùm bao nhiêu thì nay thất vọng tràn trề bấy nhiêu. Điều này cũng dễ hiểu, tôm chết do dịch bệnh, thiên tai gây họa nên những hộ nuôi tôm nhà ít cũng “dính” ngân hàng 200 triệu, nhà nhiều gần 1 tỷ đồng. Họ sống quay quắt trong nợ nần chồng chất.

Ông Trần Hon, Xuân Tự 1, một trong những người phất lên từ nuôi tôm hùm nhưng sau mấy vụ tôm thất bại trở về con số không. Kết cục những lồng tôm đã để lại cho một khối nợ khổng lồ hơn 600 triệu đồng, trong khi đến thời điểm trả nợ cho ngân hàng thì chỉ hai bàn tay trắng. Do đó ngân hàng buộc phải xiết nợ, ngôi nhà được cơ quan chức năng kê biên. Tuy nhiên, thấy hoàn cảnh khó khăn, họ không đuổi ra khỏi nhà mà cho ông tạm trú cho đến lúc có người mua, ông phải dọn.

Ông Trần Hon, một đại gia phất lên nhờ nuôi tôm hùm thì nay sống qua ngày nhờ thả lưới gần bờ kiếm sống

Ngồi thẩn thờ tiếp tôi ở cái giường không còn manh chiếu trải, ông Hon kể: “Năm 1992, tôi vay ngân hàng 200 triệu đầu tư lồng bè nuôi tôm hùm. Vụ đầu tiên thu về gần 100 triệu đồng, thấy con tôm đem lại hiệu quả kinh tế khá lớn, lời lãi sau mấy vụ nuôi tôi dốc hết đầu tư thêm lồng, mua thêm con giống tiền sinh ra rất nhiều. Tiền ngân hàng tôi đã trả hết, cuộc sống gia đình có đồng ra, đồng vào”.

Ấy vậy mà năm 2007 mấy chục lồng tôm sắp thu hoạch thì bắt đầu xuất hiện bệnh. Mức độ lây lan quá nhanh khiến ông Hon trở tay không kịp, với số vốn bỏ ra 500 triệu đồng mất trắng. Còn một ít vốn, ông thế chấp ngôi nhà vay ngân hàng 400 triệu đánh quả lớn. Tổng chi phí bỏ ra gần 1 tỷ đồng ông mua 2000 con tôm hùm giống. Ước tính vụ thu hoạch, ít nhất ông Hon cũng có lãi hơn 800 triệu đồng. Nhưng ông trời đã cướp đi tất cả, cơn bão số 11, năm 2009 đã nhấn chìm lồng tôm xuống biển. Canh bạc tôm hùm để lại số nợ ngân hàng 400 triệu đồng.

Ngôi nhà ông Trần Hon đã kê biên nhưng ngân hàng “ưu ái” cho tạm trú

CHẲNG CÒN NHÀ ĐỂ Ở

Ngày trước, ở Xuân Tự nhiều người trở đại gia tôm hùm thì nay trở thành “bại gia”. Sự phá sản của làng tôm Xuân Tự 1 không chỉ đẩy nhiều chủ lồng bỏ xứ ra đi mà còn cuốn hàng trăm hộ dân bám biển vào vòng vây của nợ nần. Cứ mỗi ngày trôi qua con số nhà bị ngân hàng xiết nợ tăng lên kéo theo nhiều người không còn nhà để ở.

Theo ông Trần Ưng, trưởng thôn Xuân 1, trong số hơn 200 hộ nuôi tôm hùm thì nay có 43 hộ ôm nợ ngân hàng, trong đó có 20 hộ nợ trên 500 triệu đồng, còn lại vài chục triệu. Giả sử số nợ này đến hạn trả thì chắc chắn rằng họ đều bị ngân hàng xiết nhà, đất ở. Bởi tiền của đã theo tôm hùm ra đi, trong khi muốn tìm kiếm đầu tư nuôi tôm tiếp thì không còn vốn.

Ông Ưng buồn bã nói: “Ngày mai, ngày kia chưa biết thế nào nhưng trước mắt con tôm hùm đã cướp đi hai ngôi nhà của người dân trong thôn. Họ bị ngân hàng lấy nhà bán cho chủ mới. Mới đây có 7 gia đình cũng bị cơ quan Thi hành án thực hiện bản án, kê biên tài sản”.

Tôi nhờ ông Ưng đưa đến gặp nhưng người nuôi tôm đã bị kê biên tài sản để hỏi thăm. Ngồi nhẩm tính một hồi lâu và ông quả quyết: “Cái này khó cho chú rồi! Các hộ này người thì bỏ quê đi nơi khác làm ăn, hoặc đi biển hết”. Lục danh sách từng gia đình, ông Ưng nói: “Cả thôn này chú có thể gặp được ông Võ Hữu Thiện. Nhà cửa đã bị kê biên, ông đang xin vào làm ở một trại giống ở cùng thôn”.

Ông Thiện nuôi tôm hùm cũng giống như mọi người trong thôn. Năm 1992, ông bắt đầu bước vào nghề. Mỗi vụ nuôi trôi qua, ông Thiện cả vốn lẫn lãi được bao nhiêu ông đem hết đầu tư vụ tiếp theo nhằm thu lãi nhiều. Vậy mà cơn bão số 11 năm 2009 đã cướp sạch, mấy chục lồng tôm nhấn chìm trong biển nước. Máu làm ăn, ông thế chấp sổ đỏ, nhà ở vay ngân hàng 400 triệu đồng sửa chữa lồng bè tiếp tục nuôi nhưng tôm nuôi bị dịch bệnh chết 80%. Lãi mẹ đẻ lãi con, tính đến cuối năm 2012, từ 400 triệu đẻ lên 530 triệu đồng”.

Gặp tôi, ông Thiện tỏ vẻ ngại ngùng. Hằng ngày hai vợ chồng làm công cho trại giống kiếm được hơn 100 ngàn đồng, còn 3 người con vào Sài Gòn kiếm việc làm. Hỏi chuyện ông đành buông xuôi: “Nhà thì ngân hàng đã lấy, giờ ra đây làm thuê kiếm sống thôi chú ạ! Nuôi tôm tức là chấp nhận canh bạc lớn, lời thì có ăn, lỗ thì hai bàn tay trắng. Mình làm mình chịu chứ mong chờ gì ở ai bố thí”.

Cũng lâm vào hoàn cảnh tưng tự, ở thôn Xuân Tự 2, trưởng thôn Võ Cao, cho biết: Trước đây cả thôn có 240 hộ nuôi tôm hùm trên vịnh Vân Phong thì nay có đến 30 hộ ôm nợ ngân hàng, nhà ít gần 200 triệu đồng, có nhà trên 500 triệu đồng. Tổng cộng trong thôn hiện đang nợ hàng khoảng 15 tỷ đồng.

Ông Cao cho biết: “Đến nay, ngân hàng đã niêm phong 5 nhà nhưng họ vẫn cho người dân ở tạm, đến lúc nào thanh lý thì đi”. Tôi hỏi ông Cao: Giả sử bây giờ ngân hàng đòi nợ 15 hộ này họ có tiền trả không? Ông Cao đáp: “Chắc chắn là không rồi! Họ đã trắng tay không có khả năng trả nợ. Nếu cơ quan Thi hành án thực hiện bản án, kê biên tài sản thì họ không biết đi đâu, về đâu?”.

Ông Phan Văn Yên, Chủ tịch Hội Nông dân xã Vạn Hưng, cho biết: “Thông qua kênh Hội Nông dân, hiện trên toàn xã người dân đang vay Ngân hàng Chính sách Xã hội 8.702 tỷ đồng, Ngân hàng NN-PTNT 7.095 tỷ đồng. Mặc dù đến thời gian phải trả nhưng người dân không có trả, buộc ngân hàng phải đáo nợ. Còn việc nuôi tôm hùm thông qua hai ngân hàng này không nhiều. Ở địa bàn xã bà con chủ yếu thế chấp nhà vay các ngân hàng thương mại cổ phần, cái này chúng tôi không nắm rõ. Tuy nhiên đã nuôi tôm hùm thì phải vay số tiền lớn để đầu tư”.

ĐẮC THÀNH

Các tin mới

Các tin năm 2014

Các tin năm 2013 | 2012 | 2011 | 2010 | 2009 | 2008 | 2007: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887

Các tin năm 2007 | 2006 | năm 2005