Chủ động giống thủy sản chủ lực

Mặc dù đang gặp rất nhiều khó khăn về sản xuất, thị trường, nhưng thủy sản vẫn đang vững vàng ở vị trí số 1 trong xuất khẩu nông, lâm, thủy sản. Trong đó, có sự đóng góp không nhỏ của các viện nghiên cứu thủy sản.

Thả giống cá tra ở ĐBSCL

Chuyện con tôm thẻ

Cách đây vài tháng, trên một số trang Web về thủy sản, đưa tin về một sự đột phá của ngành tôm Ấn Độ, đó là nước này đã sản xuất thành công tôm thẻ chân trắng (TTCT) bố mẹ sạch bệnh, đồng thời qua đó phê phán rằng Việt Nam cho phép nuôi TTCT trước cả Ấn Độ, nhưng cho đến nay vẫn chưa tự sản xuất được TTCT bố mẹ sạch bệnh.

Đúng là ngành tôm Ấn Độ đã có bước tiến vượt bậc khi sản xuất thành công tôm thẻ chân trắng bố mẹ sạch bệnh sau khi cho phép nuôi thương phẩm loại tôm này mới được 4 năm.

Thế nhưng nếu nói Việt Nam vẫn chưa làm được tôm thẻ chân trắng bố mẹ sạch bệnh khi mà đã cho nuôi loại tôm này trước cả Ấn Độ, thì là một nhận định sai lầm. Bởi trên thực tế, Viện Nghiên cứu Nuôi trồng Thủy sản 3 (RIA 3), đã thành công trong việc sản xuất TTCT bố mẹ sạch bệnh từ mấy năm trước.

Cụ thể, sau nhiều năm triển khai thử nghiệm, vào năm 2009, Viện 3 đã thành công trong việc sản xuất được giống TTCT bố mẹ sạch bệnh có nguồn gốc từ Hawaii. Tôm giống này được đặt tên là F1-V3-VN, qua kiểm dịch đều không có dấu hiệu nhiễm 6 loại bệnh TSV, WSSV, MBV, YHV và IHHNV.

Đây là nguồn tôm giống đầy triển vọng, bởi với điều kiện thời tiết tại miền Trung, tôm F1-V3-VN có khả năng sinh sản khá ổn định, với 200.000 - 300.000 ngàn trứng/lần đẻ, cao hơn nhiều so với tôm bố mẹ nhập từ Hawaii (170.000 - 190.000 trứng/lần đẻ).

Tỷ lệ thụ tinh của tôm F1-V3-VN cũng cao hơn so với tôm bố mẹ nhập từ Hawaii, thời gian sinh sản lần đầu sau khi cắt mắt cũng sớm hơn. Tỷ lệ sống qua thời gian nuôi thành thục và cho đẻ rất cao, tới 93,3%.

Về giá thành, tôm F1-V3-VN thấp hơn nhiều so với tôm bố mẹ nhập từ Hawaii và Thái Lan. Nguồn tôm giống do tôm F1-V3-VN sinh sản ra, cũng đạt những chỉ tiêu rất ấn tượng khi cho nuôi thử nghiệm: nuôi 78 ngày đạt kích cỡ 90 con/kg, năng suất đạt 11 tấn/ha, lợi nhuận bình quân 150 triệu đ/ha, tỷ lệ các ao không bị mắc bệnh là rất cao, số ít ao bị bệnh là do yếu tố môi trường…

Điều đáng nói là RIA 3 đã tạo được nguồn TTCT bố mẹ sạch bệnh chất lượng cao như trên hoàn toàn dựa vào nội lực của chính Viện này mà không có hỗ trợ từ kinh phí Nhà nước.

Nhưng đáng tiếc là đến nay, RIA 3 vẫn chưa thể thương mại hóa được giống TTCT bố mẹ sạch bệnh F1-V3-VN. Ông Đào Văn Trí, Viện trưởng RIA 3, cho hay, nguyên nhân chính là do Viện chưa có điều kiện để hoàn tất các thủ tục pháp lý để trên cơ sở đó, cơ quan chức năng cho phép đưa TTCT bố mẹ sạch bệnh F1-V3-VN ra thị trường.

Và có lẽ vì thế mà đến nay, nhiều người vẫn cứ tưởng Việt Nam chưa sản xuất được TTCT bố mẹ sạch bệnh.

Làm được nhiều giống chủ lực

Ngoài tôm thẻ chân trắng của RIA 3, trong những năm qua, ngành thủy sản cũng đã thành công trong việc gia hóa, sản xuất được con giống bố mẹ sạch bệnh, chất lượng cao của nhiều loài thủy sản chủ lực mà trước đây thường phụ thuộc vào khai thác tự nhiên, nhập khẩu hoặc đã bị suy thoái về chất lượng giống.

Trước đây, nguồn tôm sú giống bố mẹ của nước ta hầu như dựa vào khai thác ngoài tự nhiên nên chất lượng không đảm bảo, thường mang sẵn mầm bệnh... Trước thực trạng đó, trong nhiều năm qua, Viện Nghiên cứu Nuôi trồng Thủy sản 2 (RIA 2) đã nghiên cứu gia hóa tôm sú bố mẹ từ hậu ấu trùng tôm có nguồn gốc bố mẹ từ tự nhiên.

Đến nay, RIA 2 đã gia hóa thành công tôm sú và đang liên tục hoàn thiện quy trình này. Hiện tại, sức sinh sản trung bình của tôm mẹ là 520.000 - 550.000 trứng/lần đẻ. Tôm mẹ đã được nâng sức sinh sản trung bình lên 17,2% và tỷ lệ sinh sản 13,2% so với đề tài nghiên cứu trước. Đặc biệt, đàn tôm sú bố mẹ gia hóa được sàng lọc sạch các mầm bệnh WSSV, YHV, MBV và HPV.

RIA 2 đã thiết lập được qui trình sản xuất tôm sú gia hóa sạch bệnh qui mô lớn, sản xuất được 900 cặp tôm sú bố mẹ gia hóa sạch bệnh trong một năm. Qui trình này hiện đang áp dụng cho đề tài chọn giống tôm sú và đã đăng ký xây dựng mô hình thuộc chương trình giống thực hiện trong năm 2013.

Nhằm nhân rộng nguồn tôm sú bố mẹ gia hóa phục vụ sản xuất, tiến tới thay thế dần việc dùng tôm bố mẹ tự nhiên cho sản xuất, Viện đã hoàn thiện quy trình công nghệ sản xuất tôm sú bố mẹ đạt chất lượng và đã tạo ra 2.810 con tôm bố mẹ gồm 1.420 tôm cái và 1.390 tôm đực.

Kết quả này cho thấy triển vọng rất lớn cho việc sản xuất hàng loạt tôm bố mẹ nhân tạo sạch bệnh phục vụ cho ngành công nghiệp nuôi tôm Việt Nam phát triển bền vững.

Ông Nguyễn Văn Sáng, Phó Viện trưởng Viện RIA2, cho biết, chương trình chọn giống tôm sú cũng đã bắt đầu thực hiện từ năm 2012 với đề tài “Ứng dụng di truyền số lượng và di truyền phân tử để tạo vật liệu ban đầu cho chọn giống tôm sú theo tính trạng tăng trưởng”. Trong năm 2012 - 2013, đề tài phải thu thập được 4 nhóm tôm trong đó 3 nhóm tôm có nguồn gốc tự nhiên và 1 nhóm tôm gia hóa, phục vụ cho lai hỗn hợp và chọn giống về sau.

Với con tôm càng xanh, RIA 2 cũng đã thành công với chương trình chọn giống (sau 3 thế hệ chọn giống, tốc độ tăng trưởng của đàn tôm đã qua chọn lọc tăng > 20% so với đàn không chọn lọc) và làm chủ được công nghệ điều khiển đổi giới tính tôm càng xanh mà không sử dụng hormone.

Công nghệ này giúp tạo tôm cái giả (tôm cái mang bộ nhiễm sắc thể của tôm đực và sẽ sinh ra thế hệ con toàn đực). Quy trình đã được phối hợp triển khai với các trại sản xuất tôm càng xanh tại Đồng Tháp, An Giang và Trà Vinh. Tôm giống toàn đực được người nuôi hoan nghênh đón nhận và đánh giá cao hơn tôm giống Trung Quốc vì đạt kích cỡ lớn hơn.

Nhưng do công nghệ này còn hạn chế ở chỗ khó tạo ra một số lượng lớn tôm cái giả trong cùng một thời điểm, nên RIA 2 đang tiếp tục nghiên cứu công nghệ mới có thể giải quyết được vấn đề này.

Ngoài các giống tôm, RIA 2 cũng đã thành công với chương trình chọn giống cá tra bố mẹ nhằm nâng cao tốc độ tăng trương, tỷ lệ philê, kháng bệnh. Chương trình phát tán đã được bắt đầu trong năm 2010 - 2012 với số lượng 101.000 cá hậu bị đến 63 trại sản xuất giống thuộc 9 tỉnh và thành phố ở ĐBSCL.

Đàn cá hậu bị khi nuôi thành bố mẹ và sản xuất đàn con có tốc độ tăng trưởng cao hơn đàn cá chưa chọn lọc khoảng 20% hay rút ngắn thời gian nuôi xuống 20%, giúp người nuôi quay vòng vốn nhanh và giảm rủi ro trong quá trình nuôi.

Ngoài những giống thủy sản chủ lực nói trên, các Viện thủy sản cũng đã thành công trong việc cho sinh sản nhân tạo nhiều giống thủy đặc sản có giá trị kinh tế cao khác như cá hô, cá bông lau, cá mú, cá chẽm... Những thành công này không chỉ góp phần làm đa dạng hóa các đối tượng nuôi mà còn có ý nghĩa quan trọng trong việc lưu giữ nguồn gen, bảo tồn các loài bản địa quý hiếm.

Sơn Trang

Các tin mới

Các tin năm 2014

Các tin năm 2013 | 2012 | 2011 | 2010 | 2009 | 2008 | 2007: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887

Các tin năm 2007 | 2006 | năm 2005