Cứu con cá tra

Từ giữa năm 2012 đến nay, con cá tra liên tục bị “mắc cạn”. Ngành công nghiệp chế biến cá tra đang gặp khó khi phải bán sản phẩm dưới giá thành sản xuất. Hàng loạt hộ nuôi cá tra ở các tỉnh, thành vùng ĐBSCL “treo ao”, bỏ ao kéo dài. Trong khi đó, thị trường xuất khẩu lại bấp bênh…

* Khó trăm bề

Theo thông tin từ Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT), 6 tháng đầu năm 2013 toàn vùng ĐBSCL đã thả nuôi cá tra được 4.341 ha, giảm 4,1% so với cùng kỳ năm 2012, sản lượng ước đạt 545.718 tấn. Hiện nay, giá cá tra nguyên liệu ở ĐBSCL đang dao động ở mức rất thấp, từ 19.500 đến 20.000 đồng/kg khiến người nuôi bị lỗ từ 3.000 đến 4.000 đồng/kg. Khó khăn, nhiều tỉnh, thành vùng ĐBSCL buộc phải giảm mạnh diện tích nuôi. An Giang hiện còn 779ha, giảm 18%; Vĩnh Long 434 ha giảm 10,6%. Theo Hiệp hội Thủy sản Đồng Tháp, năm 2012 có 1.200ha nuôi cá tra, nay số hộ “treo ao” lên tới 30 - 40%. TP Cần Thơ hiện thả nuôi khoảng 810 ha, (trong đó diện tích thả nuôi mới năm 2013 là 408 ha, 402 ha có sẵn từ năm 2012), giảm 11% diện tích so cùng kỳ...

Thu hoạch cá tra ở Hậu Giang.

Thực thế, nông dân vất vả nuôi con cá tra trong vòng 7 tháng trời, thu hoạch cũng chỉ mong có lời từ 1.000 - 2.000 đồng/kg, nhưng các đối tượng thu mua cá cho doanh nghiệp (DN) lại ép người dân phải trả chi phí vận chuyển từ 1.000 - 2.000 đồng/kg cho quãng đường vận chuyển chỉ 1 – 2km, là điều bất hợp lý. Ngoài ra, không ít trường hợp nông dân phải “bôi trơn” cho đối tượng thẩm định chất lượng để thu mua thì mới bán được cá. Không hiếm trường hợp cá bị neo quá lứa, phải bán với giá thấp vì không… chịu chi(!).

Ông Nguyễn Hữu Nguyên, Chủ nhiệm HTX Thủy sản Châu Phú, tỉnh An Giang, chia sẻ: “Sắp tới, HTX chuẩn bị thu hoạch khoảng 10 ha cá tra với sản lượng dự kiến khoảng 5.000 tấn. Nếu DN mua với giá 20.000 đồng/kg thì các xã viên phải “ngậm đắng” chịu lỗ từ 3.000 đến 4.000 đồng/kg. Tuy nhiên, điều đó cũng không đáng lo bằng việc hiện nay gần đến lúc thu hoạch mà DN và thương lái không thấy đâu...”.

Lý giải nguyên nhân khiến con cá tra gặp cảnh khó, ông Lê Minh Hoan, Chủ tịch UBND tỉnh Đồng Tháp, cho rằng: “Sự gắn kết giữa các DN với nhau và DN với người nuôi cá chưa chặt chẽ. Các DN cạnh tranh không lành mạnh, vượt tầm kiểm soát của ngành chức năng. Nhiều nhà máy chế biến cá tra xuất khẩu tạm ngưng hoạt động, giảm sức tiêu thụ kéo theo giá cá sụt giảm…Vừa qua, Đồng Tháp đã kiến nghị Bộ NN&PTNT chỉ cho phép DN xuất khẩu cá tra khi có nhà máy chế biến hay vùng nguyên liệu nhằm loại bỏ những DN thiếu uy tín, phá giá, gây rối làm mất uy tín cá tra Việt Nam.

Trước thực trạng cá tra “mắc cạn”, ngành nông nghiệp TP Cần Thơ đang giao cho các quận, huyện tìm hướng xử lý. Theo số liệu điều tra của ngành nông nghiệp Cần Thơ, một số hộ chuyển cho DN thuê lại diện tích ao nuôi; một số ít lâu nay làm cá tra giống, hiện đang thả nuôi cầm chừng; một số ít cải tạo lại mặt nước để nuôi thủy sản khác…Ngành nông nghiệp TP Cần Thơ khuyến cáo người dân đẩy mạnh nuôi trồng thủy sản khác, không nhất thiết phải “bám” lấy con cá tra. Mùa nước nổi tới đây người dân có thể kết hợp nuôi cá, nuôi tôm trên ruộng. Riêng một số hộ cố gắng duy trì nuôi cá theo hình thức gia công cho DN để trả nợ ngân hàng, nuôi cầm cự, chờ cơ hội mới để đầu tư...

* Đề xuất mô hình chuỗi cung ứng cá tra bền vững

Ông Nguyễn Ngọc Hải, Chủ nhiệm Hợp tác xã Thới An, quận Ô Môn, chia sẻ: “Do “cung” vượt “cầu”, DN chỉ sản xuất cầm chừng với vùng nguyên liệu sẵn có cũng đáp ứng được, nên giảm liên kết với nông dân, từ đó số xã viên bỏ nuôi, kéo theo diện tích giảm mạnh. Theo ông Nguyễn Minh Thạnh, Phó Giám đốc Sở NN&PTNT TP Cần Thơ, ngành nông nghiệp TP Cần Thơ khuyến cáo người nuôi cá tra phải theo hợp đồng, nhưng DN thì lại không thể ký hợp đồng với cá nhân vì không có cơ sở pháp lý. Để thực hiện được điều này, nhất thiết người nuôi phải tham gia vào các tổ hợp tác hay hợp tác xã. Thành phố đang thực hiện và xem cách nào hợp lý nhất để bảo vệ quyền lợi cho người nuôi cá từng bước ổn định, DN chế biến cá tra tồn tại và tạo được công ăn việc làm cho người lao động...

Theo ngành nông nghiệp các tỉnh, thành trong vùng đề xuất, để con cá tra phát triển bền vững, cần thực hiện mô hình liên kết. Tùy theo điều kiện của từng địa phương mà xây dựng mô hình liên kết phù hợp, có hiệu quả và đảm bảo được quyền lợi của các bên tham gia, cùng thúc đẩy nghề cá phát triển. Bài toán liên kết sản xuất - tiêu thụ là khởi đầu để hướng đến quan hệ sản xuất mới hài hòa giữa các bên.

Mới đây, dự án “Xây dựng chuỗi cung ứng cá tra bền vững tại Việt Nam” tại khu vực ĐBSCL, kéo dài đến năm 2017 đã triển khai, là tín hiệu vui cho người nuôi cá và ngành công nghiệp chế biến cá tra. Ông Nguyễn Huy Điền, Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Thủy sản, cho biết: “Thời gian qua có một số dự án về chuỗi cá tra, nhưng các chuỗi bị phân đoạn. Riêng dự án này là dự án đầu tiên thực hiện từ sản xuất cho tới tiêu dùng. Đây cũng là cơ hội để tái cơ cấu lại ngành hàng cá tra, từng bước nâng tầm ngành hàng cá tra lên tầm thế giới”. Những ngày cuối tháng 7-2013, trong chuyến công tác về các tỉnh, thành vùng ĐBSCL, Thống đốc NHNN Việt Nam - Nguyễn Văn Bình sau khi lắng nghe những đề đạt của người nuôi cá tra đã nhận định: Ngân hàng Nhà nước sẽ xem xét, cân đối số liệu cụ thể và từ đó triển khai giải pháp khoanh nợ, giảm lãi hoặc miễn lãi... Nông dân nuôi cá ĐBSCL mong chủ trương của Thống đốc Ngân hàng Nhà nước sớm thành hiện thực để cùng giải cứu cá tra…

Quốc Trung – Quốc Khánh

Các tin mới

Các tin năm 2014

Các tin năm 2013 | 2012 | 2011 | 2010 | 2009 | 2008 | 2007: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887

Các tin năm 2007 | 2006 | năm 2005