Thú vị nghề mua bán thủy hải sản ở biển: Uy lực của các chủ vựa tại bến cảng

Lựa hàng và giao hàng cho các cơ sở thu mua là “nghề” của các vựa tại cảng.

Uy lực của các chủ vựa tại bến cảng

Nếu như tàu cá có nhiệm vụ ra khơi đánh bắt cho được thật nhiều tôm cá thì các vựa thu mua có “nghề” là tập trung, điều tiết, phân phối và định giá hàng hóa tại bến.

Con số vựa thu mua thủy hải sản tại mỗi bến cảng chỉ một vài nhưng thú vị là các chủ vựa luôn được so sánh với một hình ảnh khá uy lực mà dân xứ biển dành riêng cho họ. Đó là những người hét ra lửa.

“Ngân hàng” của tàu cá

Điều quyết định uy lực của chủ vựa là khả năng về tài chính. Vựa càng giàu thì tàu đánh bắt cho vựa càng nhiều. Những vựa mạnh nhất có thể chọn, thu hút những tàu đánh bắt giỏi mang nhiều hàng “ngon” về cho mình.

Một trong những hàng được bình chọn là “ngon” nhất của các tàu cá Bến Tre là con cá mực. Nếu tàu giỏi, đánh trúng luồng mực khổng lồ thì giống như đã lượm được kho báu từ biển cả. Đương nhiên, khi đó vựa “mối” của tàu này cũng sẽ trúng đậm. Những người trong nghề từng so sánh rằng, nếu sau một chuyến đánh bắt, tàu vô vài tỷ đồng thì các vựa cũng được lợi với khoản tiền tương đương.

Hải sản được đưa lên Cảng.

Song, đó chỉ là mặt nổi của các vựa khi tàu về tấp nập, cá đầy khoang, cảng hoạt động nhộn nhịp. Đằng sau đó, ít ai biết rằng làm chủ vựa cũng lắm rủi ro. Khi đó, chính chủ vựa phải là người chịu sào chống đỡ. Có nghe những lời tâm tình tự đáy lòng của người làm lâu năm trong nghề mới hiểu phần nào những nỗi buồn - vui, sướng - khổ của người làm nghề này. Nói như anh Minh, một chủ vựa mười mấy năm trong nghề tại cảng cá Bình Thắng (huyện Bình Đại), được mùa, tàu thắng lớn thì tụi tui cũng được lợi. Nhưng suốt nửa năm nay, tàu đánh thất 60-70%, trong khi vựa phải nuôi 2-3 cặp ghe mỗi ngày, mỗi cặp ghe phải ghim vốn 500-600 triệu đồng. Anh cho biết, hiện mối của vựa cũng khoảng 45 tàu. Đó chính là sự chia sẻ lợi ích, tạo quan hệ gắn bó làm ăn lâu dài, đầu tư cho tàu. Anh bật mí cho chúng tôi, nguồn vốn lưu động để đảm bảo cho vựa hoạt động ít nhất trên 10 tỷ đồng. Vì thế, khi bức bách, chủ vựa phải đi vay của ngân hàng cả tỷ đồng để nuôi tàu cá, tiếp nhiên liệu cho tàu đủ sức ra khơi ở những chuyến tiếp theo.

“Sống ở biển, không làm nghề này thì biết làm nghề gì!” - lời tâm tình khiêm tốn của anh Minh. Có lẽ vậy mà hầu hết anh chị em trong gia đình anh Minh đều làm nghề buôn bán thủy sản. Anh cho biết, anh có 3 người em vợ là đầu mối, nhận hàng của vợ chồng anh để phân phối lại. Người em trai của anh cũng đã từng theo nghề này. Và giờ các con anh cũng nối nghiệp, hỗ trợ cha mẹ phát triển công việc của gia đình.

Hét giá là quyền của chủ vựa

Khi biết rằng vựa của anh Minh chỉ ở mức trung bình trong số 5 vựa ở cảng, tôi được giới thiệu thêm: Có một chủ vựa là “ông trùm” của các vựa. Trong khi, quyền định giá rơi vào tay của các chủ vựa thì “ông trùm” sẽ là người quyết mức giá cuối cùng. Hàng về cập bến, việc thỏa hiệp giá giữa chủ các tàu cá và các chủ vựa sẽ diễn ra như một cuộc đấu thầu. Vựa nào ra giá cao hơn sẽ dễ mua được nhiều hàng hơn. Tuy nhiên, chỉ có số ít tàu không phải chịu lệ thuộc tài chính vào các vựa mới có thể bán hàng theo kiểu đấu thầu như thế. Những tàu được vựa nuôi (theo cách nói của các chủ vựa) sẽ phải bán hết số hàng trên tàu cho vựa mối của mình với mức giá chung được định sẵn. Theo nhận định của Ban quản lý Cảng cá Bình Thắng, gần như các tàu cá đều lệ thuộc tài chính vào những chủ vựa - mối. Tàu về có nhiệm vụ bán hàng cho vựa, vựa có trách nhiệm là phải thu mua hết số hàng mà các tàu có được.

Phân loại cá mực.

Sau đó, vựa sẽ phân loại, vào túi, ướp lạnh để giữ độ tươi và bắt đầu một cuộc mua bán, cạnh tranh mới với các đầu mối cấp dưới, các cơ sở thu mua, sơ chế trong khu vực và trong tỉnh. Từ mạng lưới này, mặt hàng thủy sản sẽ được phân chia theo nhiều hình thức để cung cấp cho các đối tượng khách hàng khác nhau. Đây là khâu quan trọng nhất quyết định lợi nhuận của chủ vựa. Chỉ cần xử lý hàng tại bến nhưng chủ vựa có thể thu lời tại chỗ từ 50 đến 100%. Nếu vựa thu mua của tàu giá 7.000 đồng/kg cá thì cơ sở sơ chế phải chấp nhận thu mua lại với giá từ 10.000 đến 14.000 đồng. Bởi đổi lại, chủ vựa phải nuôi tàu, xử lý tất cả hàng hóa của tàu, phân phối nguồn hàng nhập về và điều tiết giá dựa vào nguồn hàng, vào diễn biến thị trường để đảm bảo hàng hóa được lưu thông trôi chảy chứ không bị ế ẩm, ứ đọng.

Thông thường, việc nhập hàng, mua bán trực tiếp tại cảng diễn ra từ lúc trời vừa hừng sáng đến khoảng 8-9 giờ cùng ngày. Tháng này là tháng hoạt động thắng lợi nhất của các tàu và hệ thống mua bán thủy hải sản ở biển kể từ đầu năm đến nay vì trúng nhiều cá, mực. Những ngày trúng đậm, tàu cá về từ 10 đến 15 chiếc, mỗi vựa phải thu mua, xử lý hàng chục tấn cá, hoạt động tại bến sẽ diễn ra lâu hơn, nhưng trễ lắm thì cũng phải đảm bảo kết thúc trong buổi xế chiều.

Quá trình phát triển lên một chủ vựa cũng khá thú vị. Anh Minh kể, cách nay hơn chục năm, vợ chồng còn là những người mua bán nhỏ lẻ, phải lặn lội đến từng nhà để mua hàng bằng chiếc xe máy cọc cạch. Rồi nghề dạy nghề, cái nghề làm chủ vựa của vợ chồng anh cũng dần lớn lên. Việc quản lý ghe tàu, tiền bạc, cạnh tranh trên thương trường cũng ngày càng phức tạp, rủi ro hơn. Vấn đề là bí quyết, phương thức như thế nào để có thể làm ăn lâu dài chứ không phải một ngày một bữa.

Đối với họ - những người vốn xuất thân từ nghèo khó, chắt chiu từng đồng lời thì đây là công việc vốn không đơn giản tí nào.

Cẩm Trúc

Các tin mới

Các tin năm 2014

Các tin năm 2013 | 2012 | 2011 | 2010 | 2009 | 2008 | 2007: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887

Các tin năm 2007 | 2006 | năm 2005