Hiệu quả “kép” từ mô hình “lúa - cá” mùa lũ ở Tiền Giang

Một trong sáu hộ tham gia mô hình “cá-lúa” - anh Trương Văn Xóm, ấp Bắc, xã Tân Phú (Cai Lậy) đang cho cá ăn.

Sau hơn năm tháng triển khai thực hiện thí điểm dự án “nuôi luân canh lúa-cá” tại ấp Bắc, xã Tân Phú, huyện Cai Lậy (Tiền Giang) bước đầu đã mang lại hiệu quả “kép”, đồng thời mở ra triển vọng giúp nông dân nâng cao hiệu quả sản xuất trên một đơn vị diện tích, giải quyết lao động nhàn rỗi và tăng thu nhập.

Được biết, hằng năm khi vụ hè thu chính vụ kết thúc, thì nước lũ tràn về, nông dân vùng bị ảnh hưởng lũ của Tiền Giang phải tạm ngưng trồng lúa. Thời điểm này, nguồn thu nhập chủ yếu của người dân vùng lũ nhờ vào việc khai thác nguồn lợi thủy sản theo nước lũ thượng nguồn đổ về. Tuy nhiên, những năm gần đây, nguồn lợi thủy sản mùa lũ ngày càng sụt giảm, người dân vùng lũ càng khó khăn hơn. Trong khi đó, việc khai thác tiềm năng từ nước lũ để nuôi trồng thuỷ sản còn hạn chế, lao động nhàn rỗi không có việc làm lớn, nguồn thức ăn tự nhiên bị lãng phí.

Để tận dụng việc khai thác “lợi thế” vùng lũ, đầu năm 2013, Trung tâm Khuyến nông Quốc gia đã xây dựng dự án khuyến nông “Nuôi luân canh cá-lúa, đối tượng cá sặc rằn là chính” tại ấp Bắc, xã Tân Phú, huyện Cai Lậy (Tiền Giang) vào mùa lũ.

Triển khai mô hình, Trung tâm Khuyến nông tỉnh phối hợp các cấp, các ngành chức năng, địa phương chọn các hộ đưa đi tập huấn, tham quan các mô hình đã thực hiện trước đó, sau đó cho các nông hộ tiến hành đăng ký. Theo đó, Trung tâm Khuyến nông Quốc gia hỗ trợ 100% cá giống (80% giống cá sặc rằn, 15% cá rô và 15% cá mè vinh) và 30% thức ăn, hóa chất cần thiết cho sáu hộ, với quy mô tổng diện tích áp dụng một ha. Thời gian thực hiện bắt đầu từ vụ lúa hè thu chính vụ năm 2013, với quy cách thả 10 com/cm2.

Bắt tay vào việc, ngay sau kết thúc vụ hè thu sớm, nông dân bắt đầu chuẩn bị ao chứa, quy chuẩn ao phải chiếm từ 15 đến 20% tổng diện tích canh tác, ao chứa kề với ruộng lúa, có đường thoát nước sạch ổn định, xẻ mương trên ruộng lúa làm đường cho cá lên ruộng. Mật độ cá thả phải thưa hơn so với mô hình nuôi chuyên cá, còn lúa cũng phải sạ thưa theo hàng. Khi lúa kết thúc giai đoạn đẻ nhánh, các nông hộ bơm nước vào để cá lên ruộng ăn sâu rầy, hạt phấn lúa rụng rơi, lá úa, rong rêu quanh gốc lúa làm giảm bớt sâu bệnh gây hại cho lúa cũng là tạo nguồn thức ăn cho cá cũng như cung thêm lượng phân cho cây lúa phát triển qua phân của cá thải ra. Sau khi thu hoạch lúa xong, là lúc lũ về, nông hộ xả lũ vào ruộng và đưa cá lên ruộng ăn lúa chét, các sinh vật trong môi trường nước. Giai đoạn này cá phát triển rất nhanh do môi trường thông thoáng, nguồn thức ăn phong phú giúp giảm chi phí thức ăn cho cá. Khi nước lũ rút đi là lúc cá đến mùa thu hoạch.

Như vậy, sau hơn năm tháng triển khai mô hình, cá tăng trọng rất tốt, tỷ lệ hao hụt thấp chỉ khoảng 20-30%, trọng lượng cá sặc rằn đạt 15-25 gr/con, cá rô 80-150 gr/con, các mè vinh 80-110 gr/con, năng suất ước tính đạt gần 4 tấn/ha. Năng suất vụ hè thu chính vụ tại sáu hộ trong mô hình đạt từ 18 đến 25 giạ/công (1.000 m2), trong khi đó chi phí vật tư nông nghiệp cho ruộng lúa giảm từ 150 nghìn đồng đến 200 nghìn đồng/công .

Tại mô hình “cá-lúa” của anh Trương Văn Xóm, anh cho biết, sau khi đi tham quan, tập huấn về cách áp dụng cũng như lợi ích từ mô hình là anh quyết định tham gia ngay.

Thực hiện mô hình, anh Xóm được Trung tâm Khuyến nông tỉnh cấp 12 nghìn con cá giống sặc rằn, 2.250 con cá rô và 750 cá mè vinh cho 1.500 m2 đất lúa, được hỗ trợ vôi xử lý ao, thuốc phòng trị bệnh cho cá và 30% chi phí thức ăn.

Nói về ưu điểm của mô hình, anh Xóm cho biết: Ruộng lúa không phun xịt thuốc trừ sâu rầy, lượng phân bón cho lúa cũng rất ít so với trước đây. Lúa đã thu hoạch, dù diện tích đất ruộng bị mất nhưng năng suất giảm không đáng kể.

Hiện tại, anh cho cá lên ruộng ăn lúa chét nên cá phát triển rất tốt. Hiện nay, cá sặc rằn đã nuôi được hơn nửa chặng đường, cá rô có thể thu hoạch được. Theo tính toán, đến kỳ thu hoạch, trọng lượng bình quân cá rô đạt 170-200 gr/con; mè vinh 150-200 gr/con, cá sặc rằn đạt 75-80 gr/con, năng suất cá ước đạt trên 7,8 tấn/ha. Đối với lúa, nhờ áp dụng mô hình “ba giảm ba tăng” nên chi phí sản xuất được tiết giảm đáng kể. Dự kiến, sau khi trừ chi phí, lợi nhuận từ nuôi cá đạt hơn 73 triệu đồng/ha, cộng với lãi từ hai vụ lúa 20 triệu đồng/ha thì mô hình cho lãi gần 94 triệu đồng. Như vậy nếu so sánh với canh tác thuần lúa ba vụ, mô hình “cá-lúa” cho thu nhập cao hơn gần 2,5 lần.

Ngoài ra, từ áp dụng sản xuất đúng theo yêu cầu của mô hình, lượng phân, thuốc phun, rải xuống ruộng giảm khoảng 200 nghìn đồng/ công, giảm thiểu tác động đến môi trường.

“Phụ phẩm, sâu rầy từ trồng lúa làm thức ăn cho cá; ngược lại phân của cá làm dinh dưỡng cho cây lúa vụ sau đã giúp giảm đáng kể chi phí sản xuất; đồng thời giảm thiểu ô nhiễm môi trường do quá trình nuôi trồng. Một điều quan trọng khác nữa là mô hình tạo ra việc làm, tạo thêm thu nhập cho người dân nơi đây vào mùa lũ”- anh Xóm cho biết thêm.

Thực tế cũng cho thấy, bên cạnh những lợi ích mang lại, mô hình cũng còn những hạn chế như ruộng lúa bị thu hẹp do dành phần diện tích cho cá lên ruộng. Do xẻ mương nuôi cá nên khó khăn trong việc thu hoạch lúa. Khi kết thúc mùa vụ, nông hộ phải tốn chí phí san lắp mặt bằng cho sản xuất lúa vụ sau… Tuy nhiên, với ưu điểm của mô hình là sự hỗ trợ lẫn nhau tạo nên hệ sinh thái khép kín, hạn chế sử dụng thuốc bảo vệ thực vật, phân bón cho lúa và giảm lượng thức ăn cho cá nhưng lúa vẫn cho đảm bảo năng suất, cá phát triển nhanh, qua đó tăng hiệu quả sản xuất trên một đơn vị diện tích, tạo thu nhập thêm cho người dân trong mùa lũ. Đồng thời, sản phẩm tạo ra từ mô hình là sản phẩm an toàn cho con người và môi trường. Từ đây có thể nói, mô hình mở ra triển vọng nâng cao thu nhập nông dân vùng lũ, cải thiện môi trường sinh thái nên cần được nhân rộng để cải thiện đời sống nông hộ, xóa đói giảm nghèo.

Ông Nguyễn Văn Nha, Phó Chủ tịch UBND xã Tân Phú cho biết, mô hình hiện nay đang phát triển rất tốt dù chưa thể đánh giá hiệu quả kinh tế đến mức nào do chưa thu hoạch cá. Nhưng trước hết có thể khẳng định, mô hình là giải pháp giải quyết việc làm cho nông dân trong mùa lũ, tăng thu nhập nông hộ; đồng thời giảm tác động môi trường. Sau khi tổng kết, hiệu quả của mô hình được xác định, xã sẽ tiến hành họp dân để nhân rộng cho nông dân các ấp khác trên địa bàn.

TẤN VĂN

Các tin mới

Các tin năm 2014

Các tin năm 2013 | 2012 | 2011 | 2010 | 2009 | 2008 | 2007: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887

Các tin năm 2007 | 2006 | năm 2005