Bắc Giang nâng cao năng suất, giá trị thuỷ sản

Mặc dù đạt được những kết quả tích cực nhưng sản xuất thuỷ sản những năm qua cũng bộc lộ không ít tồn tại, hạn chế. Đây là những "khoảng trống" cần sớm khắc phục nhằm tiếp tục nâng cao năng suất, giá trị lĩnh vực này.

Chưa có chợ đầu mối nên việc tiêu thụ thủy sản hiện nay chủ yếu do tư thương đảm nhiệm.

Thiếu giống bảo đảm chất lượng

Trong sản xuất nông nghiệp nói chung, thủy sản nói riêng, giống là yếu tố quyết định đến năng suất, chất lượng sản phẩm và hiệu quả sản xuất. Tỉnh Bắc Giang hiện có 13 cơ sở sản xuất giống cá, trong đó có một cơ sở cấp vùng là Trung tâm Giống thủy sản cấp I. Những năm qua, cùng với việc sản xuất các loài cá truyền thống, các cơ sở sản xuất giống thủy sản đã tích cực nghiên cứu, thử nghiệm, lai tạo các loài thủy sản mới và đạt được những kết quả nhất định.

Cụ thể, năm 2005 – 2006, sinh sản nhân tạo thành công cá chim trắng tại Trung tâm Giống thủy sản cấp I; năm 2008-2009, Bắc Giang sản xuất được giống cá rô phi đơn tính với số lượng đàn cá bố mẹ ban đầu khoảng 4 nghìn con do Viện nghiên cứu Nuôi trồng thuỷ sản 1 chuyển giao, thúc đẩy phong trào nuôi cá rô phi đơn tính trong tỉnh phát triển mạnh mẽ.

Cá chép lai V1 được Trung tâm Giống thủy sản cấp I nhận chuyển giao công nghệ từ Viện Nghiên cứu Nuôi trồng thủy sản 1 năm 2010. Năm 2010-2012, một số cơ sở sản xuất giống thuỷ sản trên địa bàn còn cho sinh sản và nuôi thử nghiệm thành công các đối tượng mới như: cá rô đầu vuông, lăng chấm, anh vũ, trắm đen...

Mặc dù các cơ sở sinh sản và ương nuôi tích cực lai tạo, sản xuất nhiều loài cá giống nhưng theo Chi cục Thuỷ sản (Sở Nông nghiệp và PTNT) với sản lượng cá giống hơn 450 triệu con/năm gồm 10 loài chính: Chép lai, trắm cỏ, trắm đen, chim trắng, rô phi, mè trắng, mè hoa, trôi Mrigal, trôi Ấn Độ và trôi Trường Giang, đáp ứng được 70% nhu cầu nuôi thả của người dân. Các cơ sở hiện chỉ đáp ứng được về số lượng của một số giống như cá mè, trôi, trắm cỏ. Trong khi đó các loài cá có giá trị kinh tế như: Chép lai, chim trắng và rô phi đơn tính còn thiếu về số lượng và chất lượng chưa bảo đảm.

Ông Thân Văn Thuỷ, Giám đốc Trung tâm Giống thuỷ sản cấp I nói: "Cơ sở vật chất có hạn nên dù chủ động xây dựng các vệ tinh liên kết sản xuất nhưng chúng tôi cũng chỉ đáp ứng được một phần nhu cầu về giống thuỷ sản cho nông dân, nhất là các loài cá có tiềm năng năng suất, chất lượng...". Đáng lo ngại là hầu hết các cơ sở sản xuất giống tư nhân cơ sở hạ tầng rất hạn chế, không có cán bộ kỹ thuật, sản xuất dựa trên kinh nghiệm hoặc chủ cơ sở chỉ được tập huấn ngắn ngày. Việc mua cá bố mẹ đạt tiêu chuẩn chất lượng tại các Trung tâm giống thường có giá rất cao (gấp 3 - 4 lần) so với mua cá thương phẩm rồi tuyển chọn làm cá bố mẹ. Do đó, các cơ sở chưa mạnh dạn đầu tư để nâng chất lượng đàn cá bố mẹ.

Đây chính là một trong những nguyên nhân dẫn tới tình trạng cá giống bị dị hình cao, tỷ lệ sống từ cá bột lên cá hương thấp (khoảng 35-40%), chậm lớn, tiêu tốn thức ăn, khả năng kháng bệnh kém, thích ứng điều kiện môi trường giảm dẫn đến năng suất thuỷ sản còn thấp, hiệu quả kinh tế chưa cao.

Kiểm tra của Chi cục Thuỷ sản cho thấy, một số cơ sở nhân giống thuỷ sản chưa thực hiện đúng theo quy trình sản xuất giống sạch: Không sử dụng chế phẩm xử lý môi trường nước, lạm dụng thuốc thú y thuỷ sản nên nước ao bị ô nhiễm, đàn cá bố mẹ bị bệnh ảnh hưởng đến chất lượng con giống. Thậm chí cá bố mẹ của một số cơ sở đã quá tuổi khai thác 3-4 năm chưa thay thế, trọng lượng thấp hơn hẳn so với quy định của Bộ Nông nghiệp và PTNT. Bên cạnh đó, do thiếu cá giống sản xuất tại chỗ và thói quen, nhiều hộ thường mua cá giống từ các tỉnh khác và nhập từ nước ngoài nên chất lượng không được kiểm soát.

Trung tâm Giống thủy sản cấp I cung ứng cá giống cho người dân.

Năng suất, giá trị còn thấp

Như trên đã đề cập, với sản lượng hàng năm khoảng 27 nghìn tấn, diện tích hơn 12 nghìn ha, tính ra mỗi ha mặt nước nuôi thả cá mới đạt năng suất bình quân hơn 2 tấn/ha. Kết quả trên chưa tương xứng với tiềm năng của tỉnh. Nguyên nhân là do cơ sở hạ tầng nuôi thuỷ sản ở một số địa phương chưa được quan tâm đầu tư tương xứng bởi cần nguồn vốn lớn. Thực trạng đó dẫn tới điều kiện nuôi trồng thuỷ sản không bảo đảm ảnh hưởng tới quá trình sinh trưởng của vật nuôi, khi có mưa bão lớn dễ bị ngập nước, tràn bờ làm thất thoát cá.

Ông Lương Đức Giang, Chủ tịch UBND xã Lão Hộ (Yên Dũng) cho biết, khu vực nuôi thả cá tập trung của xã tại thôn Quyết Chiến và Liên Sơn những năm trước đều cho thu hàng chục tỷ đồng/năm nhưng vừa qua mưa lũ tràn bờ thiệt hại gần như toàn bộ. Trong khi đó, việc đầu tư nuôi thâm canh năng suất cao còn hạn chế, người dân chưa quan tâm đúng mức đến con giống, thức ăn, phòng trừ dịch bệnh nên năng suất nuôi và hiệu quả còn thấp.

Theo tổng hợp của ngành chức năng, trong tổng số 12 nghìn ha diện tích mặt nước, khoảng 6 nghìn ha có thể nuôi cá thâm canh hoặc bán thâm canh nhưng tới nay mới có hơn 3,1/6 nghìn ha nuôi thả cá theo phương thức này (chiếm 25,8 % tổng diện tích mặt nước đã đưa vào nuôi thuỷ sản). Đáng lưu ý là diện tích nuôi cá thâm canh cũng mới chỉ đạt năng suất trung bình khoảng 15 tấn/ha, đạt mục tiêu đề ra (cá biệt có hộ đạt 20 tấn/ha) trong khi đó tại một số tỉnh năng suất nuôi cá thâm canh đạt tới vài chục tấn/ha.

Một nguyên nhân khác là nhiều hộ dân vẫn còn thói quen đưa các loài cá truyền thống, có giá trị kinh tế thấp như: Mè, trôi, trắm vào nuôi thả, ngại tiếp cận giống mới, tiến bộ khoa học kỹ thuật. Hạn chế cơ bản của các loài cá này là không thể nuôi thâm canh với mật độ lớn, thời gian nuôi kéo dài do tăng trưởng chậm, giá trị kinh tế không cao.

Theo ngành chức năng, với sản lượng thuỷ sản 27 nghìn tấn như hiện nay nhưng cơ cấu còn nặng về loài cá truyền thống nên giá trị thuỷ sản năm 2012 chỉ đạt 702,1 tỷ đồng, tăng 14,1% so với năm 2011 (theo giá so sánh năm 2010). Tính ra, giá cá trung bình mới đạt hơn 26 nghìn đồng/kg (nếu tính theo giá hiện hành giá cá trung bình đạt khoảng 40 nghìn đồng/kg).

Không chỉ có vậy, sản xuất thuỷ sản còn những điểm yếu khác liên quan tới công tác quản lý thú y thủy sản. Hiện nay, tỉnh chưa cấp biên chế cũng như các trang thiết bị để thực hiện nhiệm vụ quản lý thú y thủy sản (đặc biệt là cán bộ làm công tác quan trắc cảnh báo môi trường và phòng trị dịch bệnh) nên việc tham mưu, chỉ đạo của cơ quan chuyên môn khi xảy ra dịch bệnh đôi khi chưa kịp thời. Đội ngũ cán bộ chuyên ngành thủy sản của tỉnh có trình độ khá và đồng đều với 26 cán bộ, công chức, viên chức tại 3 chi cục và 2 trung tâm trong đó có tới 84 % người trình độ đại học và sau đại học; nhưng ở cấp huyện lại không có cán bộ chuyên trách về thuỷ sản gây không ít khó khăn trong việc chỉ đạo điều hành.

Một vấn đề nữa là chưa có quy hoạch vùng nuôi thủy sản tại các địa phương nên việc chuyển quyền sử dụng đất từ đất hoang hóa, đất trồng lúa sang nuôi trồng thủy sản còn nhiều bất cập, điển hình là ảnh hưởng tới tưới tiêu nước. Sản xuất còn chưa gắn với tiêu thụ sản phẩm, chưa có những hợp đồng tiêu thụ bình ổn giá. Công tác tiêu thụ sản phẩm, giá cả thị trường hoàn toàn phụ thuộc vào thương lái, chưa có chợ đầu mối; nguồn lực đầu tư từ T.Ư đến địa phương còn hạn chế...

Những tồn tại, hạn chế trên đang là những rào cản trong việc phát triển thuỷ sản, nhất là việc đầu tư thâm canh của người dân.

Đề án nâng cao chất lượng giống thuỷ sản của tỉnh Bắc Giang giai đoạn 2012-2015 chọn hỗ trợ nâng cao chất lượng 5 loài cá bố mẹ sản xuất giống nuôi có giá trị kinh tế cao và chiếm cơ cấu chủ lực gồm: Chép lai, chim trắng, rô phi, trắm cỏ, trôi (các cơ sở tự nâng chất lượng các loài còn lại).

Nhóm phóng viên

Các tin mới

Các tin năm 2014

Các tin năm 2013 | 2012 | 2011 | 2010 | 2009 | 2008 | 2007: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887

Các tin năm 2007 | 2006 | năm 2005