Nuôi tôm trên cát: Một vùng đất hoang hoá đã hồi sinh

Nuôi tôm trên cát đã được khẳng định ở các tỉnh duyên hải Nam Trung bộ như Quảng Ngãi, Bình Định, Phú Yên… với những kết quả khả quan.

Là một vùng đất bán sơn địa, xã Phước Dinh (Ninh Phước, Ninh Thuận) có trên 310 ha đất nông nghiệp nhưng canh tác không hiệu quả bởi tùy thuộc vào nước trời. Đi giữa các thôn làng của Phước Dinh, sau lưng là núi, trước mặt là biển, đất đai như hoang mạc, cây cối hanh hao trong nắng và gió, màu diệp lục tố chỉ có nhiều ở những bụi gai xương rồng, bồn bồn, rau muống biển… Thời điểm đầu những năm 1990, nghề nuôi tôm sú thương phẩm XK đem lại lợi nhuận khá hấp dẫn, diện tích ao đìa ở các vùng bãi triều ven biển ven sông bị thu hẹp thì những đồi cát của Phước Dinh được quan tâm đến như một lối ra kỳ diệu. Những đìa tôm hình thành trên đồi cát hoang mạc. Và sau những thất bại khó tránh của “thuở ban đầu”, những người nuôi tôm ở Phước Dinh nay đã xây dựng được quy trình nuôi tôm trên cát tương đối hoàn chỉnh.

Anh Hồ Văn Hải, người ở thôn Từ Thiện đã nuôi tôm trên cát từ năm 1997 cho biết: Do nền đất có tỷ lệ cát pha khá cao, nên khi bơm nước biển vào đìa thì bị rút rất nhanh. Khắc phục bằng cách lót nilon mặt đáy và theo bờ đìa, nước thẩm thấu ít và dễ bổ sung. Lót nilon xong, đưa cát xuống lại để tạo cho đáy đìa có môi trường sinh thái tự nhiên hơn. Ưu điểm của mô hình nuôi tôm trên cát là không bị ô nhiễm, dịch bệnh không lây lan do các đìa tôm độc lập, nằm cách xa nhau. Trong nhiều năm liền, mặc dù chi phí SX cao hơn các ao đìa ở các vùng bãi triều ven biển, nhưng ăn chắc mỗi năm 2 vụ, mỗi vụ anh Hải vẫn lãi trên 100 triệu đồng/ha…

Từ hiệu quả kinh tế đầy hấp dẫn như vậy, hơn 300 ha đất ven biển của Phước Dinh có màu cát đỏ pha đất bazan, một thời được gọi là vùng đất “chó ăn đá, gà ăn cát” bỗng trở nên có giá. Dân ở nơi xa đổ về mua đất múc đìa như đi chợ…

Năm 2001 khi mô hình nuôi tôm trên cát trở thành phong trào, có hơn 300 ha đồi cát từ thôn Phú Thọ (xã An Hải) sang đến Phước Dinh đã được quy hoạch, được ngân sách địa phương đầu tư với những dự án đầy tính khả thi. Hơn 4km kênh mương bê tông dẫn nước từ cuối sông Dinh về Phú Thọ đã được xây dựng. Dự án xây dựng hồ Núi Một đưa nước từ Bàu Ngứ về Từ Thiện, Phước Dinh với tổng dự toán ban đầu trên 26 tỷ đồng (thời điểm 2001) đợi duyệt vốn. Vùng đất bán sơn địa Phước Dinh đứng trước một vận hội mới. Người dân ở 2 thôn Từ Thiện và Sơn Hải tự quy ước với nhau rằng, đất của ai có công trình đi qua sẽ không đòi bồi thường mà những chủ đất trong vùng dự án sẽ trích một phần đất của mình để bù cho người bị mất. Cuộc sống ở Phước Dinh như sắp được đổi đời đến nơi.

Tuy nhiên, mọi việc tiến triển không như mong đợi. Từ năm 2003 đến năm 2005, phần lớn diện tích đìa tôm – chủ yếu thuộc mô hình nuôi tôm trên cát của Phước Dinh bị rơi vào cảnh “vườn không nhà trống”. Dấu hiệu hoang mạc hoá với sắc độ nặng nề đã xuất hiện. Những đồi cát nhấp nhô, loang lổ với những ao đìa khô cạn, những chòi tôm hoe vắng, xác xơ… Lý do là bởi con tôm XK của Việt Nam bị ách tắc, con tôm sú thương phẩm bị “rớt giá” tác động dây chuyền đến những đìa tôm trên đồi cát của Phước Dinh.

Ông Đỗ Kim Tâm, Phó GĐ Trung tâm khuyến ngư tỉnh Ninh Thuận nói: “Nếu dừng lại, không có dự án tiếp theo thì sa mạc hoá là điều không tránh khỏi. Và riêng với thực trạng ao đìa ở Phước Dinh lúc ấy, khả năng tiến trình này sẽ diễn ra ở thang độ cao hơn trước…”. Và ông Tâm còn cho biết thêm: Từ giữa năm 2005, con tôm thẻ chân trắng được đưa về nuôi thử nghiệm ở Phước Dinh và Phú Thọ. Quá trình nuôi đã cho thấy những kết quả rất khả quan. Vì vậy, đầu năm 2006, UBND tỉnh Ninh Thuận đã có quyết định phê duyệt đề án đa dạng đối tượng nuôi trong lĩnh vực nuôi trồng thuỷ sản và quy hoạch các vùng dự án nuôi giống tôm chân trắng trong toàn tỉnh với tổng diện tích trên 500 ha, trong đó các vùng phía nam sông Dinh gồm 3 thôn của xã An Hải và 2 thôn của xã Phước Dinh đã có diện tích đang nuôi trên 350 ha, và toàn bộ diện tích này đều nuôi theo cách “đưa đìa tôm lên đồi cát”.

Nằm trong tiêu chí quy hoạch, các vùng dự án được đầu tư về cơ sở hạ tầng, về hệ thống dẫn nước ngọt gồm kênh chính, trạm bơm, người nuôi tôm tự xây dựng mương phụ cho đìa mình…

Riêng Phước Dinh hiện nuôi trên 300 ha với năng suất bình quân ổn định 12 tấn/vụ/ha, có nơi đạt năng suất từ 20 – 25 tấn/ha. Cá biệt, trong vụ thu hoạch gần đây nhất ở thôn Sơn hải, anh Võ Văn Sơn đã thu được 13 tấn/4 sào (27 tấn/ha). “Tiếng lành đồn xa”, hơn 50 hộ nuôi tôm ở Bình Định, Quảng Ngãi đã tìm đến Phước Dinh để thuê đìa nuôi tôm.

Đẩy lùi tiến trình sa mạc hoá, khơi dậy tiềm năng giàu có của một vùng đất “chó ăn đá, gà ăn cát”, mô hình nuôi tôm trên cát đang làm thay đổi bộ mặt của một vùng cư dân ở Ninh Thuận…

Nguyễn Văn Tuấn

Các tin mới

Các tin năm 2014

Các tin năm 2013 | 2012 | 2011 | 2010 | 2009 | 2008 | 2007: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887

Các tin năm 2007 | 2006 | năm 2005