"Vua tu hài" trên vịnh Bái Tử Long

Tu hài xuống chợ.

Vùng biển hoang sơ và phong phú sinh thái nơi đây như có ma lực, thôi thúc ông tìm ra con tu hài - loài nhuyễn thể "độc nhất vô nhị" ở miền Bắc mỗi năm mang về cho ông bạc tỷ.

Nhắc đến biển, đến vịnh Bái Tử Long "sóng gió" suốt mười mấy năm trời, ông Tờ một mực khăng khăng: "Tại mình say sưa với cái nghề thủy sản quá, duyên nợ với biển khơi quá nên không tài nào dứt ra được".

"Vua" một đảo

Đi tàu trên vịnh Bái Tử Long (huyện Vân Đồn - Quảng Ninh) tầm hơn một giờ đồng hồ, chúng tôi thật sự... choáng khi chứng kiến "đại bản doanh" của ông Đỗ Hữu Tờ. Trại tu hài của ông "ngạo nghễ" nằm riêng trên một hòn đảo có tên Bánh Sữa, nhìn từ xa không khác gì... khu nghỉ mát với dãy nhà làm việc khang trang, nhà xưởng quy củ và khu nhà ở rộng rãi của cán bộ, công nhân.

Cạnh đó, dưới mặt nước biển 5m là hơn 50 hecta lồng nuôi tu hài mênh mông đang trong giai đoạn sinh trưởng. Với giá thành 170.000đ/kg, năm 2007 ông Tờ sản xuất hơn 40 tấn tu hài, lãi gần 5 tỷ đồng, chưa kể mấy trăm triệu thu về từ việc cung cấp giống nuôi cho bà con trong vùng.

Thực ra ông Đỗ Hữu Tờ không xa lạ gì với bà con ngư dân Vân Đồn. Mười mấy năm nay ông đã tung hoành khắp vịnh Bái Tử Long. Trước khi "bén duyên" tu hài, năm 1996 ông là người đầu tiên đưa con tôm sú miền Trung ra Bắc và trở thành người đầu tiên ở tỉnh nuôi tôm sú thành công, lãi gần một tỷ đồng. Bà con ngư dân cũng theo ông ồ ạt thuê đất, mở đầm nuôi tôm sú.

Thế rồi càng ngày ông Tờ càng nhận thấy tình trạng nhiễm bẩn vì không kiểm soát được nguồn nước từ các đầm tôm. Loại hải sản đỏng đảnh này lại rất khó nuôi, phải cho thức ăn liên tục, nếu có dịch bệnh thì mức độ rủi ro cao. "Máu" nghề vẫn sục sôi lắm, ông tìm cách chuyển hướng.

Năm 2005, khi có thông tin khảo nghiệm về con tu hài - loài nhuyễn thể khá xa lạ với ngư dân thời điểm ấy, ông quyết định tiếp cận. Ông mang tu hài đến kiểm nghiệm tại Viện khoa học dinh dưỡng Việt Nam, Viện kết luận: Với 16/18 chất axit amin, tu hài là loại có giá trị dinh dưỡng cao cho sức khỏe.

Bái Tử Long là vùng biển sinh thái sạch sẽ hoang sơ, dồi dào dinh dưỡng, có hệ thống vành đảo che chắn gió bão. Con tu hài lại khá "thân thiện" với môi trường, không tác động xấu đến nguồn nước, chỉ ăn phù du lọc nước.

Chỉ cho tôi xem hệ thống lồng tu hài xếp bạt ngàn dưới mặt nước, anh Vũ Hoàng Năm, người trực tiếp điều hành sản xuất công việc trên đảo khẳng định: "Chưa có loài nào mà nuôi dễ và... nhàn như tu hài. Đầu tiên gieo mỗi lồng 1.000 con giống, sau 3 tháng lọc lại 35 con thì chuyển sang lồng thương phẩm, đặt cố định cách mặt nước 5m. Cứ như vậy sau 10 đến 12 tháng là có thể thu hoạch. Trong suốt quá trình này không phải chăm sóc giống hay cho ăn, chúng sẽ tự ăn các phù du tự nhiên trong nước biển".

Theo kỹ sư Võ Đình Quế, phụ trách trại giống: "Khó nhất là quá trình tạo giống. Phải chọn được con bố, mẹ khỏe, vàng vỏ, giờ sinh sản đều. Kỳ công nhất là chăm sóc ấu trùng, bởi phải đảm bảo chất lượng thức ăn tảo biển và điều chỉnh nhiệt độ, độ mặn của nước sao cho phù hợp".

Hiện tại trên đảo đã mở một trại sản xuất giống, năm 2007 đạt 5 triệu con giống, vừa đảm bảo giống nuôi vừa cung cấp và hướng dẫn kỹ thuật cho gần 200 hộ nuôi khác tại sáu xã thuộc các huyện trong tỉnh Quảng Ninh.

"Đại gia đình" trên đảo

Năm giờ sáng, không khí làm việc trên đảo đã rất nhộn nhịp. Ấy là lúc công nhân lọc thương phẩm để anh Nhung - "chân chạy chợ" chủ lực kịp mang vào chuyến chợ sáng. Anh còn có quyển sổ nhỏ, ghi lại tất cả đồ dùng mọi người gửi để vào đất liền mua hộ, nào dầu gội, khăn mặt, mắc áo... Trên bãi chính, anh Năm cùng một toán công nhân khác hì hục kéo bè, lọc nước, cân hàng.

Khi trời đã sáng rõ, tiết trời se lạnh, đằng đông lấp lánh ánh bình minh cũng là lúc chàng công nhân trẻ tên Quốc vừa xếp xong lô hàng cuối cùng lên tàu, nhanh nhẹn về nhà ăn thưởng thức bữa sáng nóng hổi.

Chờ cho tàu hàng anh Nhung xình xịch nổ máy rời đảo, anh Năm mới thư thái sẻ đôi ly cà phê cho tôi rồi nhấp một ngụm, vui vẻ khoát tay: "Sáng nào cũng thế, cán bộ cũng như công nhân đồng loạt làm việc, công việc phân công rõ ràng, có như vậy mới đảm bảo mỗi ngày trung bình xuất đi gần 2 tấn tu hài thương phẩm".

Anh Năm bao quát gần như toàn bộ công việc trên đảo. Với công nhân, anh rất có uy, ai cũng răm rắp nghe lời anh. "Anh em mỗi người một quê, lại trẻ tuổi (trung bình 19 - 25 tuổi), nhiều lúc cũng... khó bảo lắm, nhưng được cái ai cũng chăm chỉ và quý mến nhau" - anh bộc bạch.

Cùng ăn, ở và làm việc trên hòn đảo cách xa đất liền hơn tiếng đồng hồ chạy thuyền khiến mọi người gần gũi nhau như một đại gia đình. May mắn nhất có lẽ là chàng công nhân tên Cương vì có hai em trai cùng làm với mình.

Em Sáu, mới 19 tuổi, quê ở Nam Định cũng có cô em họ làm cùng. Lúc chúng tôi ra đảo cũng là vừa tròn một tháng anh Nhung và chị Trang làm đám cưới. Ngay từ phút đầu ra đảo, anh đã sớm quý mến cô bé Trang hiền lành. Yêu nhau rồi lập gia đình, vợ chồng anh được công ty ưu ái xây một căn phòng nhỏ ấm cúng làm tổ ấm riêng.

"Thủ trưởng" Tờ quả là tâm lý với anh em khi trang bị mấy bàn bóng bàn, bi a và cả một giàn karaoke... hoành tráng. Mỗi dịp lễ, sinh nhật..., mọi người được hát và thưởng thức đặc sản tu hài với các món gỏi, nướng hoặc xào rất ngon. Công nhân còn có hẳn một vườn su hào và cải xanh ươm.

Rỗi việc, anh Năm còn huy động lực lượng đi "đập" hà, bắt cua đá về cải thiện bữa ăn. Cô "đầu bếp" chính tên Thảo xòe cho tôi xem đôi bàn tay vằn vện các vết nứt, mỉm cười: "Nhìn vậy chứ các anh chị đều khen em nấu ăn ngon lắm đấy".

Buổi tối trên đảo, chỉ nghe tiếng sóng vỗ ì oạp, thi thoảng có tiếng hát nho nhỏ vọng lại từ mấy dãy nhà. Nhìn quanh bốn bề là biển, Sáu tâm sự: "Nhiều lúc nhớ nhà, nhớ đất liền, nhưng chính gia đình lớn trên đảo đã giúp em vững tâm hơn để làm việc, cố gắng mỗi tháng vẫn gửi về cho gia đình hơn 1 triệu đồng chị ạ".

Trại cấy giống.

"Món ngon phải để dân mình ăn trước!"

Tu hài của ông Tờ "xuống" tận Hà Nội, Hải Phòng..., "bay" cả vào TP.Hồ Chí Minh... Song những chi phí phát sinh khiến giá thành cao hơn rất nhiều so với giá gốc. "Hiện nay giá thành thương phẩm vẫn cao so với mức tiêu thụ người dân, có nơi 300 - 400.000/kg. Với nhiều người dân thì đây vẫn là thực phẩm khá xa xỉ" - ông băn khoăn.

Năm 2007 cũng có một số khách hàng quốc tế như Nhật Bản, Singapore ngỏ ý đặt hàng, nhưng mong muốn của ông Tờ vẫn là đáp ứng đủ thị trường nội địa trước. Một số tỉnh phía Nam vẫn chưa biết nhiều về giá trị dinh dưỡng của tu hài nên vẫn còn khó tiếp cận thị trường.

Doanh nghiệp của ông Tờ vẫn chỉ tiêu thụ thương phẩm ở quy mô nhỏ lẻ, manh mún. "Mong muốn của tôi là làm thế nào để tu hài có mặt trong bữa ăn của nhiều gia đình hơn, vì vậy trong thời gian tới công ty sẽ mở rộng sản xuất và lên chiến lược xây dựng thương hiệu, từ thị trường nội địa sẽ tiến tới xuất khẩu nước ngoài" - ông Tờ khẳng định.

Hiện tại, doanh nghiệp của ông đang phối hợp cung cấp giống và hướng dẫn kỹ thuật nuôi cho không chỉ các hộ dân trong huyện mà còn một số đơn vị bộ đội biên phòng tỉnh, nhân rộng mô hình sản xuất, tạo điều kiện giúp họ phát triển kinh tế. Tất cả sản phẩm đầu ra sẽ được doanh nghiệp ông bao tiêu, trước mắt đến năm 2010 sản xuất được khoảng 1000 tấn, đạt đến ngưỡng ấy thì mới có thể tính đến yếu tố xuất khẩu.

Năm 2005, ông vinh dự đón Chủ tịch nước lúc ấy là Trần Đức Lương ra thăm. Tháng 12.2007, Bộ trưởng Bộ NN&PTNT Cao Đức Phát cũng ra tận đảo trực tiếp hướng dẫn việc phát triển sản xuất của công ty.

Ông vẫn thấm thía mãi lời Nguyên Chủ tịch nước Trần Đức Lương dặn dò, rằng làm sao để món ngon, bổ dưỡng thì dân ta phải được thưởng thức trước, để món ăn có mặt trong nhiều bữa ăn của người dân hơn.

Dương Hà

Các tin mới

Các tin năm 2014

Các tin năm 2013 | 2012 | 2011 | 2010 | 2009 | 2008 | 2007: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887

Các tin năm 2007 | 2006 | năm 2005