Săn “cá cây” giữa đại dương

Nhiều ngư dân tin rằng, chỉ những người ăn ở đức độ, có cơ duyên mới có thể gặp và khai thác được “cá cây”. Chỉ cần một lần gặp “lộc trời cho” này, ngư dân đã có thể đổi đời nhanh chóng. Hiện, Phú Yên và Bình Định là nơi có nhiều người theo nghề săn tìm “cá cây” nhất, với hàng trăm tàu lớn nhỏ

Đã nhiều lần về vùng biển miền Trung, song mỗi khi có dịp trò chuyện với ngư dân, tôi lại bị hút hồn bởi những câu chuyện săn tìm “cá cây” đầy bí ẩn, thú vị. Thế nên, khi biết được tàu của anh Lê Đức Tuyến (31 tuổi, ở phường Phú Đông, TP Tuy Hòa - Phú Yên) chuẩn bị ra đại dương săn tìm “cá cây”, tôi quyết định xin đi theo một chuyến để tận mắt mục sở thị.

Ngủ là mất ăn

Trên tàu, ngoài anh Tuyến là thuyền trưởng còn có 10 thuyền viên. Ai cũng vạm vỡ, khỏe mạnh với nước da đen bóng, cơ bắp cuồn cuộn. Tàu được trang bị hai động cơ mã lực cỡ lớn cùng nhiều ngư cụ, vật dụng cần thiết dành cho chuyến đi dài ngày và để gặp “cá cây” là đánh bắt ngay. Tôi thấy trên tàu còn có rất nhiều loại ống nhòm đa năng, bèn thắc mắc với Tuyến. Anh bảo: “Đây là thiết bị tối cần thiết cho nghề này vì lúc nào cũng phải căng mắt ra tìm giữa đại dương mênh mông”. Trước khi tàu rời bến, tôi được Tuyến khuyến cáo chuyến đi dài ngày này sẽ đầy khó khăn, gian khổ, e rằng một ngư phủ nghiệp dư như tôi sẽ chịu không thấu. Song, vì quá háo hức, tôi liền gạt phăng.

Rời bến được vài chục hải lý, tàu lắc lư, dập dềnh và tôi bắt đầu díp mắt lại vì buồn ngủ. Cố mở mắt ngó quanh, tôi thấy tất cả thuyền viên trên tàu đều tỉnh như sáo, ai cũng đưa mắt nhìn quanh quất khắp đại dương bao la. Điều này trái ngược với những người đi biển khác, luôn coi giấc ngủ là rất cần thiết để phục hồi sức khỏe. Đến lúc ăn, nhiều người cũng luôn nhong nhóng nhìn ra biển. Tôi nhận xét với một thuyền viên: “Đúng là làm nghề này phải mất ăn mất ngủ”. Nghe vậy, Tuyến liền “nói lại cho rõ”: “Chính xác hơn, làm nghề này hễ ngủ là mất ăn. Thầy thợ phải căng mắt làm việc 24/24 giờ đó”. Đã từng nghe nhiều ngư dân kể chuyện, tôi biết những người trên tàu săn “cá cây” phải thường xuyên dán mắt xuống mặt nước để tìm “bửu bối” trôi trên biển.

Cầm cự được hơn một ngày, đầu óc tôi bắt đầu quay cuồng như người say rượu. Gắng gượng một ngày nữa, tôi phần nào tỉnh táo khi nghe các thuyền viên thông báo tàu đã ra đến ngư trường khai thác, cách bờ hơn 500 hải lý- khu vực chính để săn tìm “cá cây”. Lúc này tàu bắt đầu giảm tốc độ. Tất cả thuyền viên tỏa ra trước mũi, sau lái tàu, cùng đưa ống nhòm nhìn bốn hướng. Trên bộ đàm, các tàu bạn gọi nhau qua lại không ngớt.

Không dễ tìm là gặp

Cuộc săn tìm diễn ra cả ngày nhưng không gặp “chiến lợi phẩm” nào. Nhiều lần phát hiện vật khả nghi xa xa, Tuyến vội vàng bơi thuyền thúng ra kiểm tra, nhưng lại thất vọng trở lên tàu. Thấy tôi tỏ vẻ ái ngại, Tuyến cười, trấn an: “Bình thường thôi! Làm nghề này mà, có khi đi hàng tháng lênh đênh trên đại dương còn không kiếm được gì. Nhưng “trời cho” gặp “cá cây” một lần là chở khẳm tàu cũng không hết cá”. Tối đến, tàu thả dàm (một loại neo làm bằng nhựa thả lưng chừng giữa lòng biển), thuyền viên nghỉ ngơi đợi sang ngày hôm sau tiếp tục cuộc săn tìm. Các máy đàm thoại vẫn luôn luôn để mở. Tuyến giải thích: “Tụi tôi đã thiết lập quan hệ với nhiều tàu hoạt động trên biển, hễ có dấu hiệu “cá cây” là báo cho biết. Khi thu hoạch, mình chia phần trăm cho tàu báo tin”.

Tuyến cho biết, nhờ “cá cây” mà nhiều người dân miền biển có được cuộc sống sung túc. Xuất hiện từ năm 1995, nghề săn tìm “cá cây” đến với dân biển một cách gần như tình cờ và phát triển mạnh ở vùng biển miền Nam Trung Bộ, nhất là Phú Yên và Bình Định, với hàng trăm tàu lớn nhỏ.

Tôi nhớ lại câu chuyện của nhiều lão ngư đã từng nghe. Theo kinh nghiệm của nhiều ngư dân lâu năm đi biển, những lúc đánh lưới gặp “mé nước” (rong, rêu trôi dạt lâu ngày tích tụ thành dề, đám), lượng cá bắt được nhiều hơn bình thường. Từ đó, ngư dân đi săn tìm “mé nước” để đánh bắt cá. Dần dà, họ để ý thấy bất cứ thứ gì trôi dạt giữa đại dương, như cành cây, sợi dây, tấm ván, mảnh xốp..., lâu ngày rong rêu bám vào thì các loài cá kéo theo tụ tập để ăn rong tảo, phù du rất nhiều. Đặt biệt, mỗi lần có một khúc cây, loại càng to, càng mục thì cá tụ tập nhiều vô kể. Từ đó, ngư dân chế ra loại lưới chuyên dụng để đánh bắt cá “mé nước”, “cá cây”.

Một ngư dân với khúc cây đã giúp mình kiếm được hàng chục tấn cá ngừ, từ đó đổi đời

Tuyến thú thật: “Tôi mang tiếng là dân đi săn tìm “cá cây”, nhưng chưa gặp “cá cây” thật sự bao giờ. Chỉ hay gặp cá “mé nước”, cá núp bóng dây, miếng xốp... Được vậy cũng là may rồi”. Tuyến cho biết, nhiều người từng gặp “cá cây” kể lại, bên dưới khúc cây vài trăm mét là hàng đàn các loại cá ngừ sọc, ngừ bông, chù, dưa gang, cá nhám, cá mập, cá cờ... tụ tập núp bóng.

Chuyện phát hiện “cá cây” cũng có khá nhiều điều bí ẩn, thú vị. Nhiều ngư dân tin rằng, chỉ những người ăn ở đức độ, có cơ duyên mới có thể gặp và khai thác được “cá cây”. Chỉ cần một lần gặp “lộc trời cho” này, ngư dân đã có thể đổi đời nhanh chóng.

Hàng chục đến hàng trăm tấn cá

Cách đánh bắt “cá cây” khá đặc biệt. Tàu phải có tải trọng lớn (trung bình 100 tấn), nhân lực nhiều (từ 10-20 người), dàn lưới chuyên dụng (lưới vây rút chì, phải có độ dài và độ sâu phù hợp, đủ vây vòng diện tích mặt nước có đường kính và chiều sâu hàng trăm mét). Khi phát hiện cây, các ngư dân phải kiểm tra để xác định loại cá, bằng cách dắt câu chạy qua khu vực có cây trôi nhử bắt vài con. Sau đó tiến lại gần, dùng máy tầm ngư kiểm tra số lượng, chủng loại cá rồi cột đèn tín hiệu làm dấu cho cây. Sau đó, phải theo dõi cây, chờ tới lúc trời hừng đông ngày hôm sau mới bắt đầu thả lưới đánh bắt. Thông thường, sản lượng cá cây bắt được từ hàng chục tấn cho đến hàng trăm tấn, phải huy động tàu bạn chở phụ mới hết. Đó là chưa kể lúc gặp cây lâu năm, sản lượng quá lớn, khai thác trong 3-4 ngày cũng không hết. “Thậm chí, có khi gặp lượng cá khổng lồ phải cắt lưới thả ra bớt, nếu không bị đứt lưới là mất cả chì lẫn chài” – anh Tuyến kể. Sau khi khai thác xong, thông thường cây sẽ tiếp tục được thả trôi trên đại dương nhưng cũng có người mang về coi như kỷ vật để đời.

NGUYỄN THẠNH

Các tin mới

Các tin năm 2014

Các tin năm 2013 | 2012 | 2011 | 2010 | 2009 | 2008 | 2007: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887

Các tin năm 2007 | 2006 | năm 2005