Nuôi cá da trơn ở ĐBSCL: Doanh nghiệp có ép giá?

Tình trạng người nuôi cá bị lỗ nặng, không còn vốn để nuôi tiếp, còn nhà máy chế biến thiếu nguyên liệu sản xuất, diễn ra từ nhiều năm nay đối với người nuôi và các doanh nghiệp chế biến cá da trơn ở Đồng bằng sông Cửu Long.

Người nuôi cá “tự bơi”...

Từ đầu tháng 3 đến nay, giá cá tra, cá basa (cá da trơn) nguyên liệu ở các tỉnh Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL) trồi sụt thất thường. Trung tuần tháng 3, giá cá tra từ 13.000 đến 13.300 đồng/kg, thấp hơn giá thành khoảng 1.400 đồng/kg. Giá cá giảm, cùng với giá thức ăn chăn nuôi tăng cao khiến người nuôi cá bị lỗ, phải bán đổ, bán tháo để tránh bị thua lỗ nhiều hơn. Hiện nay cá da trơn đang được các nhà máy thu mua với giá từ 14.000 đến 15.200 đồng/kg. Với giá này, người nuôi cá đã có lời. Thế nhưng có một nghịch lý là, khi giá lên, người nuôi lại không còn cá bán. Các doanh nghiệp chế biến cá xuất khẩu rơi vào tình thế thiếu nguyên liệu.

Nuôi và chế biến cá da trơn được coi là thế mạnh của các tỉnh ĐBSCL. Thời gian qua, nhờ áp dụng những quy trình kỹ thuật tiên tiến vào quy trình nuôi cá da trơn thâm canh trong ao, hầm, nên sản lượng cá da trơn ở các tỉnh ĐBSCL ngày càng tăng nhanh. Theo số liệu của Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam, các tỉnh ĐBSCL hiện có gần 4.000ha nuôi cá da trơn với sản lượng gần một triệu tấn cá nguyên liệu/năm. Từ đầu năm 2008 đến nay, cùng với biến động của thị trường, giá đồng USD giảm, các doanh nghiệp thu mua cá chế biến xuất khẩu đã hạ giá thu mua cá nguyên liệu, khiến người nuôi cá bị lỗ nặng.

Những ngày này, xuống các vùng nuôi cá da trơn nổi tiếng ở các tỉnh Cần Thơ, An Giang, Đồng Tháp…, đi đến đâu chúng tôi cũng được nghe những tiếng thở dài ngao ngán của người nuôi cá. Anh Dương Long, chủ hầm nuôi cá tra rộng hơn 2ha ở xã Bình Long, huyện Châu Phú, tỉnh An Giang nói với chúng tôi: Vụ cá trước, với hơn 2ha mặt nước, thu được gần 300 tấn cá, với giá bán 17.000 đồng/kg, sau khi trừ hết chi phí, anh còn lời gần một tỷ đồng. Vụ cá này, do giá thức ăn, lãi suất tiền vay, giá xăng, dầu tăng cao, trung tuần tháng 3 vừa qua, tôi đã phải bán để chạy lỗ. Tính sơ sơ, lỗ gần hai trăm triệu đồng. Ông Huỳnh Phương, chủ hầm nuôi cá da trơn ở Cù lao Tân Lộc, huyện Thốt Nốt, tỉnh Cần Thơ thì bức xúc: “Khi giá cá lên, các doanh nghiệp chế biến tranh nhau mua. Còn hiện nay, giá cá thấp, các doanh nghiệp thu mua cầm chừng. Chỉ có người nuôi là chịu thiệt”.

Theo chúng tôi, sở dĩ có hiện tượng này là do giữa người nuôi và các doanh nghiệp chế biến thủy sản chưa có sự gắn kết chặt chẽ. Khi giá cá lên, người nuôi đua nhau đào hầm nuôi cá. Khi giá cá xuống thấp, người nuôi không còn mặn mà với nghề. Còn khi thị trường biến động, các doanh nghiệp quay lại ép giá người nuôi, đẩy họ vào thế bí.

Hai “nhà” phải cùng liên kết

Theo số liệu của Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam, sản lượng cá da trơn xuất khẩu của Việt Nam tăng bình quân hằng năm từ 20 đến 30%, nhưng mức tăng này không ổn định. Nguyên nhân chính là do thiếu nguồn nguyên liệu. Theo ông Nguyễn Hữu Dũng, Phó chủ tịch thường trực Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam, sở dĩ có tình trạng này là do giữa các doanh nghiệp chế biến và người nuôi cá da trơn thiếu sự gắn kết chặt chẽ. Các doanh nghiệp muốn chủ động nguồn nguyên liệu cần liên kết chặt chẽ với các hộ nuôi cá xây dựng vùng nguyên liệu ổn định. Cần cung cấp thông tin, hướng dẫn người nuôi cá áp dụng các tiến bộ khoa học kỹ thuật bảo đảm các tiêu chuẩn khắt khe về vệ sinh an toàn thực phẩm của các nhà nhập khẩu nước ngoài.

Thời gian qua, một số doanh nghiệp chế biến thủy sản, ngoài việc đầu tư các dây chuyền chế biến hiện đại đã chủ động đầu tư xây dựng ao, hầm, tự nuôi cá phục vụ cho chế biến, hoặc liên kết với các chủ ao nuôi. Ông Nguyễn Xuân Hải, Tổng giám đốc Công ty cổ phần Chế biến thủy sản Cửu Long-Thái Sơn (An Giang) cho biết: công ty vừa đầu tư gần 300 tỷ đồng xây dựng thêm một nhà máy chế biến mới với giai đoạn 1, công suất 400 tấn cá nguyên liệu/ngày, UBND tỉnh An Giang giao cho Công ty hơn 400ha đất ở huyện Châu Phú và An Phú để đầu tư vùng nuôi cá nguyên liệu sạch. Nhiều doanh nghiệp chế biến cá da trơn ở các tỉnh Đồng Tháp, Vĩnh Long, Cần Thơ cũng đã thực hiện theo hướng này để chủ động nguồn nguyên liệu sản xuất. Trong tình hình hiện nay, sự liên kết giữa các doanh nghiệp chế biến thủy sản và các hộ nuôi cá da trơn ở ĐBSCL là hết sức cần thiết.

Để nghề nuôi cá da trơn ở ĐBSCL phát triển bền vững, theo chúng tôi, nhất thiết phải có sự liên kết giữa các doanh nghiệp chế biến với người nuôi cá. Nhà nước cần có chính sách cho vay ưu đãi hỗ trợ người nuôi cá; xây dựng giá sàn nguyên liệu cá da trơn, tránh tình trạng doanh nghiệp “ép” giá người nuôi, đồng thời có biện pháp quản lý và chế tài đối với các doanh nghiệp chào bán cá theo kiểu cạnh tranh không lành mạnh. Như vậy, vừa bảo vệ được quyền lợi của các doanh nghiệp chế biến, vừa bảo đảm quyền lợi cho người nuôi cá, tạo điều kiện cho nghề nuôi và chế biến cá da trơn phát triển bền vững.

PHẠM VĂN MẤY

Các tin mới

Các tin năm 2014

Các tin năm 2013 | 2012 | 2011 | 2010 | 2009 | 2008 | 2007: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887

Các tin năm 2007 | 2006 | năm 2005