Cà Mau hướng các làng nghề vào sản xuất tôm giống sạch bệnh

Hiện Cà Mau chỉ sản xuất được 6-7 tỷ con tôm sú giống/năm, trong khi nhu cầu thả nuôi lên đến 12-13 tỷ con trên diện tích hơn 250 nghìn ha. Vậy Cà Mau làm cách nào để "giải bài toán" bảo đảm cung cấp nguồn tôm sú giống sạch giúp 140 nghìn hộ nuôi tôm giảm bớt rủi ro, đạt hiệu quả cao?

Thiếu nguồn tôm giống sạch

Cà Mau có diện tích nuôi tôm lớn nhất ở các tỉnh ven biển Nam Bộ. Sau tám năm chuyển dịch cơ cấu sản xuất, đến nay tỉnh Cà Mau có hơn 275 nghìn ha nuôi trồng thủy sản, trong đó diện tích chuyên tôm lên đến 250 nghìn ha với nhiều mô hình tôm-lúa, tôm-rừng, tôm-vườn và nuôi kết hợp nhiều loài thủy sản khác. Mùa vụ tôm 2008, Cà Mau đạt sản lượng sau thu hoạch gần 100 nghìn tấn tôm nuôi. Một số giải pháp về vốn, con giống, hệ thống thủy nông nội đồng từng bước được cải thiện tốt hơn. Nông dân đã tích lũy được một số kinh nghiệm, nhất là ý thức bảo vệ môi trường bền vững, ứng dụng tiến bộ khoa học - kỹ thuật vào nuôi trồng thủy sản được nâng lên.

Dù kết quả nuôi tôm không đồng đều, có vùng trúng mùa, vùng mất mùa, nhưng thu nhập trên một diện tích nuôi tôm vẫn cao hơn từ hai đến ba lần so với trồng lúa và có đến gần 60, 70% số hộ nuôi tôm có lãi. Tuy nhiên, người nuôi tôm vẫn luôn canh cánh với nỗi lo rủi ro, mất mùa khi mà việc thiếu con giống sạch, chất lượng cao đang diễn ra khá phổ biến. Qua tám năm chuyển dịch cơ cấu sản xuất nông nghiệp, cho đến nay, bài toán về nâng chất lượng con giống khỏe, sạch cung cấp cho người nuôi ở Cà Mau chưa phải đã có đáp số đầy đủ.

Năm 2007, Cà Mau thả nuôi hơn 12 tỷ con tôm giống, trong đó hơn 6 tỷ con được sản xuất trong tỉnh, còn lại là con giống trôi nổi mua từ ngoài tỉnh vào. Do người nuôi thả gối vụ liên tiếp cho nên không xảy ra cơn sốt về giống, giá bình quân ở mức 30-40 đồng/con. Ðây là tín hiệu đáng mừng, có lợi cho gần 140 nghìn hộ nuôi tôm trong tỉnh.

Tuy nhiên, việc thiếu con giống sạch cung cấp cho người nuôi để hạn chế thấp nhất thiệt hại, rủi ro đang là vấn đề gay gắt tại Cà Mau. Trước đây, hằng năm Cà Mau gần như phải nhập con giống từ các tỉnh qua thương lái. Tôm giống nhập không kiểm soát được chất lượng, phần lớn tôm mang mầm bệnh, hoặc bị "sóc về sức khỏe" do vận chuyển đường xa, cho nên người nuôi thường gặp bất trắc, rủi ro và kết quả chỉ đạt 30-40% tổng số hộ nuôi.

Với hơn 250 nghìn ha đầm nuôi hiện nay, mỗi năm Cà Mau cần ít nhất 12 tỷ con giống. Từ nhu cầu thực tế này, nghề sản xuất và ương tôm giống phát triển nhanh trong vài năm gần đây. Ðến nay, có 842 trại sản xuất tôm giống với khoảng 80 nghìn m3 bể ương và hàng trăm cơ sở thuần hóa vỗ béo tôm giống với tổng vốn đầu tư hàng trăm tỷ đồng. Toàn bộ số cơ sở sản xuất này do tư nhân bỏ vốn đầu tư và đáp ứng khoảng 50% nhu cầu con giống tại chỗ cho Cà Mau.

Chất lượng con giống sản xuất tại địa phương đã nâng lên rõ rệt do người nuôi được tập huấn, nâng cao tay nghề và cải tiến, ứng dụng quy trình công nghệ mới, loại bỏ dần việc sử dụng thuốc kháng sinh, hóa chất, thay vào đó bằng các loại chế phẩm sinh học trong quá trình ương giống bước đầu mang lại hiệu quả khá tốt. Ngay khi các làng nghề sản xuất tôm giống hình thành, Cà Mau đã tổ chức mạng lưới kiểm dịch tại chỗ từng trại giống-kiểm dịch từ gốc tôm bố mẹ, từng lô hàng trước khi lưu thông.

Tại các huyện Ngọc Hiển, Năm Căn, Ðầm Dơi nơi có hơn 80% số cơ sở làng nghề sản xuất tôm giống đã lập các chốt kiểm dịch hoạt động 24/24 giờ. Phương pháp kiểm tra bằng cảm quan, soi tươi... lấy mẫu xét nghiệm, đối với tôm giống bị phát hiện mang mầm bệnh, nếu tôm giống đạt chuẩn có đóng dấu xác nhận, dán tem của cơ sở sản xuất. Lợi thế của con giống sản xuất tại địa phương là thích nghi điều kiện môi trường, tỷ lệ sống cao khi thả xuống đầm nuôi; khắc phục được tình trạng thiếu hụt con giống tự nhiên, chủ động nguồn giống phục vụ sản xuất. Ðồng thời tạo sức cạnh tranh, hạ giá thành có lợi cho người nuôi; mở ra ngành nghề sản xuất mới, tạo việc làm cho một lực lượng lao động đáng kể từ các dịch vụ cung cấp tôm bố mẹ, thức ăn cho tôm, bao bì đựng tôm giống, phương tiện vận chuyển...

Sản xuất tôm giống sạch bệnh

Kỹ sư nuôi trồng thủy sản, Trưởng phòng quản lý thú y thủy sản Cà Mau Ngô Hoàng Sơn, cho biết: Sản xuất con giống sạch đồng nghĩa với bảo đảm an toàn vệ sinh thực phẩm và thú y thủy sản. Gần đây, chất lượng tôm giống sản xuất tại Cà Mau được cải thiện đã góp phần hạn chế dịch bệnh trong mùa vụ nuôi tôm vừa qua. Sau thời gian sử dụng nguồn tôm giống trôi nổi trên thị trường, giờ đây số đông hộ nuôi tôm ở Cà Mau, nhất là những hộ nuôi thâm canh, chuộng con giống sản xuất tại chỗ hơn vì chất lượng có thể kiểm soát được, mang lại hiệu quả tiện lợi trong quá trình nuôi. Khâu thu hoạch của người nuôi chính là thước đo có tính chất quyết định sự tồn tại của các làng nghề sản xuất tôm giống tại chỗ.

Trước đây, phần lớn số hộ nuôi thả con giống không rõ nguồn gốc. Còn bây giờ mua tôm giống ở trại nào, tốt, xấu ra sao đều có sự phản hồi nhanh chóng. Ðiều này đã khẳng định việc mở rộng mạng lưới sản xuất tôm giống sạch tại địa phương là đúng, từng bước giảm phụ thuộc vào nguồn tôm giống nhập từ ngoài vào. Tuy nhiên, nghề sản xuất và dịch vụ cung ứng con tôm giống chỉ hình thành một cách tự phát. Hầu hết cơ sở sản xuất tôm giống thiếu người phụ trách kỹ thuật có chuyên môn, tay nghề cao.

Tình trạng một người có trình độ kỹ thuật làm thuê cho nhiều cơ sở là khá phổ biến; trang thiết bị kỹ thuật chuyên dùng thiếu. Trong khi ngành thủy sản vẫn chưa thực hiện nghiêm, triệt để phổ biến rộng rãi tiêu chuẩn kỹ thuật cho các cơ sở sản xuất tôm giống và nhiều nơi chỉ làm theo kinh nghiệm là chủ yếu, dẫn đến chất lượng sản xuất con giống không đồng đều và chỉ có 50-60% số cơ sở sản xuất tôm giống có hiệu quả.

Năm 2007, Chi Cục An toàn vệ sinh thực phẩm và thú y - thủy sản Cà Mau đã kiểm tra gần 11 tỷ con giống, trong đó gần 5 tỷ con giống sản xuất tại địa phương và 125,5 nghìn con tôm sú giống bố mẹ. Qua kiểm tra đã phát hiện hàng trăm triệu con giống nhiễm bệnh, sai kích cỡ, buộc phải hủy.

Tuy nhiên, một lượng lớn con giống trôi nổi do thương lái mua bán chui, lén lút đưa từ tỉnh ngoài vào bán hạ giá vẫn chưa thể kiểm soát được. Tình trạng mua bán thuốc thú y thủy sản ngoài danh mục cũng diễn ra tràn lan, chưa được ngành chức năng quản lý, kiểm soát chặt chẽ tại gần 200 cửa hàng kinh doanh mặt hàng này trong tỉnh.

Khi nuôi tôm đã thật sự là nghề sản xuất chính ở Cà Mau thì nhu cầu con giống sạch bệnh trở nên hết sức bức xúc, để gần 140 nghìn hộ nông dân ở đây có thể giảm bớt rủi ro, có thu nhập ổn định. Cà Mau hướng phát triển các cơ sở, làng nghề sản xuất tôm giống sát với vùng nuôi theo đúng quy hoạch, quy trình kỹ thuật. Với tổng số 842 trại sản xuất con giống hiện có, trong đó gần 600 trại nằm trong diện quy hoạch phát triển hệ thống trại sản xuất con giống sạch của tỉnh.

Gần đây, địa phương đã có chủ trương tháo gỡ vướng mắc về thuế, cho vay vốn, khuyến khích đầu tư chiều sâu, hỗ trợ kỹ thuật; phấn đấu hằng năm sản xuất ít nhất từ 6 đến 7 tỷ con giống sạch bệnh, đạt chuẩn. Tuy nhiên, để có nguồn tôm giống sạch, trước hết tôm bố mẹ phải khỏe mạnh, chất lượng cao. Toàn bộ đàn tôm bố mẹ hiện có đều được đánh bắt ngay trên vùng biển Cà Mau, chúng được tuyển chọn, chăm sóc rất kỹ; thích nghi môi trường, đồng đất của Cà Mau. Hiện giá của một con tôm sú bố mẹ tại Cà Mau lên đến 6, 7 triệu đồng.

Từ chỗ hoạt động riêng lẻ, manh mún, đến nay các chủ trại đã liên kết hình thành các làng nghề, thành lập chín hợp tác xã sản xuất tôm giống như các hợp tác xã: Ðồng Khởi, Rạch Gốc, Tam Giang,... với quy mô sản xuất lớn và hiệu quả hơn, có thương hiệu riêng với hàng trăm đại lý tiêu thụ trên khắp địa bàn tỉnh, được người sản xuất tín nhiệm.

Ðây là hướng đi bài bản để Cà Mau tiến tới tự sản xuất 90% số con tôm sú giống. Tỉnh cũng tăng cường đầu tư vốn, trang thiết bị kỹ thuật cho các trạm, trại của ngành; hình thành mạng lưới khuyến ngư kết hợp Nhà nước và đông đảo kỹ thuật viên thủy sản trong cộng đồng. Tổ chức thực nghiệm, trình diễn mô hình, tổng kết thực tiễn sản xuất nhằm phổ biến rộng rãi, giúp người nuôi tôm giảm rủi ro, thiệt hại, đạt hiệu quả cao, tạo nguồn nguyên liệu sạch, an toàn cho xuất khẩu.

NGỌC QUÂN

Các tin mới

Các tin năm 2014

Các tin năm 2013 | 2012 | 2011 | 2010 | 2009 | 2008 | 2007: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887

Các tin năm 2007 | 2006 | năm 2005