Nghề "sát thủ" biển

Đêm. Giữa đại dương mênh mông, những con sóng hung dữ như muốn nhấn chìm tất cả tàu thuyền. Thế nhưng, dân hành nghề "sát thủ" biển chuyên nghiệp trong tay chỉ có những dụng cụ thô sơ tự chế, một mình "tác nghiệp" độc lập dưới đáy biển suốt đêm và lênh đênh trên mặt nước trong điều kiện thời tiết hết sức khắc nghiệt. Nhưng với trình độ đâm cá xếp vào bậc thầy, họ bắt tất cả các loại cá, mực vừa xuất hiện.

Xuân Tự được mệnh danh là làng săn biển nổi tiếng nhất miền Trung. Tại đây có hai nghề chuyên nghiệp, là dùng "cao tốc cướp biển" để đâm cá trên mặt nước và thợ săn đêm dưới đáy biển điêu luyện. Thợ săn một tháng chỉ nghỉ ở nhà 3 - 5 đêm, thời gian còn lại là "ngủ đêm" ở dưới đáy biển.

"Các hòn đảo ven biển tỉnh Khánh Hoà hầu như dân của Xuân Tự đã có mặt hoạt động săn bắt nhiều năm nay rồi, nguồn thuỷ sản ở đó đang cạn kiệt. Bây giờ tụi tui ôm đồ nghề đi khai phá vùng đất mới ở biển Phú Yên, Quảng Ngãi, Ninh Thuận, Bình Thuận... đời thợ săn sinh nghề tử nghiệp, có nhiều người bị bại liệt và chết cũng chỉ vì quá mải mê theo đuôi con cá dưới lòng sâu của đại dương" - thợ săn Nguyễn Ngọc Lẽ, thôn Xuân Tự, xã Vạn Hưng, Vạn Ninh, Khánh Hoà nói lên sự thật.

Truy kích đến tận cùng

Chúng tôi đi theo chiếc "cao tốc" của anh Dương Bửu Hải, thôn Xuân Tự để có cái nhìn toàn cảnh về làng nghề đặc biệt. Dù trời nắng chang chang, nhưng Hải vẫn căn dặn: "Khi đi nhớ phải mang áo ấm, áo mưa. "Cao tốc" nhỏ, sóng đập văng nước lên ướt suốt đêm rét thấu xương". Đồ nghề của Hải mang theo, gồm: Một cái ngàm (chĩa) 12 mũi và bình ắcquy, đèn pha.... Sau 15 phút tăng tốc, chiếc "cao tốc" bắt đầu bị sóng biển hành hạ. Hải ngồi lái trước mũi hét to: "Anh vịn chặt, để em cắt sóng tiến nhanh, kẻo mặt trời lặn gió sẽ thổi mạnh, mình ra không kịp".

Gần 4 giờ, chiếc "cao tốc" nổ máy khét rẹt, xé nước lao vun vút đã đến "toạ độ oanh tạc". Hải về số đứng, móc "dây rọi" vào đầu cái cán ngàm. Tôi thắc mắc: "Đêm hôm giữa biển, móc cái của nợ này vào làm gì cho thêm vướng chân?". Hải "hừ" tôi một tiếng, rồi giải thích: "Tất cả thiết bị trên chiếc thuyền nhôm này đều phải gọn. Từ cần số, vôlăng, ngàm, nút đèn, cần ga đặt dưới chân như ôtô, tất cả đều nằm tại phía mũi, để mình vừa lái, vừa lao ngàm phát nào "dính đòn" phát đó. Buộc dây rọi ở đầu cán ngàm đề phòng khi gặp những con cá to từ 50 - 100kg, khi mình lao ngàm cắm sâu vào nó, nó sẽ vùng vẫy rất mạnh và bỏ chạy. Lúc này mình phải thả ngàm, thả dây tăng ga chạy theo đuôi cá đến khi nào nó kiệt sức đầu hàng, thì mới dùng dây kéo cá lên thuyền".

Chuẩn bị đâu vào đấy, Hải đội một chiếc đèn pha sáng quắc trên đầu, đứng hẳn lên mũi, một tay lái, mắt cứ nhìn chằm chằm dưới mặt biển. Quần đảo khoảng 30 phút mà chưa phát hiện ra mục tiêu nào. Bất ngờ, Hải tăng ga chạy nhanh đeo bám mục tiêu đang bơi dưới biển. Tay phải cầm ngàm đưa cao tư thế sẵn sàng "bấm nút" phóng. Bất ngờ nghe một tiếng "chũm", nhanh như chớp, Hải đã bắt trọn con cá nhái nặng khoảng 2kg, hất ngược lên khoang thuyền.

"Cá loại này chỉ là "em út", nó không thể nào chạy thoát được trước bàn ngàm 12 mũi của tui. Gặp mấy ông nội cá cờ chạy nhanh như tên lửa mình hơi chờn một chút. Đụng đầu với thứ dữ đó cần phải xử lý nhanh, đón đầu mới túm cổ nó được. Anh cứ kiên nhẫn chờ khoảng 1 - 2 giờ sáng sẽ gặp mấy "ngài" ngóc đầu lên, tui tung thế độc ra bắt nó" - Hải tỏ vẻ như một "sát thủ" của biển, rồi đi sâu vào chi tiết kỹ thuật: "Khi ánh đèn pha quét qua, cá đang ở trên mặt biển sẽ bị động, hay nhảy lên khỏi mặt nước. Lúc này mắt mình phải tập trung cao độ, để xem hướng cá lao đi. Rồi tắt đèn pha, tăng ga chạy đón đúng tầm, thì bật đèn lên tiêu diệt. Trường hợp mình tiến sát vào vách núi oanh kích, không quét đèn trực diện, mà chỉ rọi bóng ánh sáng hắt vào núi. Cá chạy ra từng con một, mình đón, quần đảo ở ngoài để phóng ngàm... Nhưng nếu gặp những con mực ống thì không dùng ngàm đâm, mà chỉ dùng vợt xúc, để thịt mực không bị nát...".

Hải lại bất ngờ tăng ga, ôm cua, chiếc "cao tốc" nghiêng qua một bên nước chảy vào thuyền, tôi bị ngã vào mạn thuyền đau điếng. Chiếc "cao tốc" cứ chạy quần đảo, vòng vèo, ánh đèn pha quét loang loáng. Sau một hồi truy kích quyết liệt, người Hải hơi ngả về phía sau lấy thế, dồn sức, tay phải cầm ngàm đưa cao, rồi phóng thẳng ngàm bay khỏi tay khoảng 7m. Con cá to bị "dính đòn", đuôi vùng vẫy nghe ầm, ầm. Hải thả dây rọi và cho "cao tốc" chạy nạp theo. Tiếng Hải hét to trong màn đêm mịt mù của biển cả: "Nó quỵ rồi, quỵ rồi...". Hải đến gần kéo thu dây rọi lại và hai tay cầm ngàm kéo cá sát vào mạn thuyền. Nhưng con cá to nặng khoảng mười mấy kilôgram đâu có chịu chết một cách dễ dàng, cứ vùng vẫy và cố kháng cự đến cùng. Hải dùng cái cần móc câu dự phòng đưa xuống, lừa vào mang cắm sâu vào, rồi hì hục kéo lên. Con cá cờ dài và to nằm trọn trên khoang, đuôi vẫn đập vào thành nhôm "cao tốc" nghe cộp, cộp...

Hải khoái chí: "Giống cá này rất lạ, ánh đèn pha chiếu thẳng vào mắt, nó không bao giờ "đóng đèn" đứng lại một chỗ, buộc mình phải vừa tăng ga chạy nhanh, vừa đón đầu nhằm đâm mạnh vào "điểm huyệt". Tui đã nhiều lần gặp cá cả tạ, nghe tiếng động mạnh, nó sợ bỏ chạy trên mặt nước, mình tăng ga truy kích theo đến 2 - 3 cây số mới đâm được. Dân Cầu Bóng (TP.Nha Trang - PV) mới "chơi độc", dùng bộ kích điện để trên thuyền, dây dẫn xuống dưới lưỡi ngàm. Mỗi khi đâm trúng cá to, họ đạp nút điện, cá đờ ra không phải truy kích" - Hải "bật mí" với tôi.

"Ngủ" dưới đáy biển

Chiến lợi phẩm sau một đêm đi săn.

Người dân Xuân Tự còn có "nghề độc" chuyên săn cá vào ban đêm dưới đáy biển. Giờ xuất kích cũng giống như "cao tốc cướp biển", nhưng dụng cụ và cách tác nghiệp đơn giản, âm thầm. Ngày trước đa số họ lặn bằng ống dẫn khí từ máy sản xuất ôxy đặt trên thuyền, quân số tham gia 3 - 5 người. Bây giờ họ "nâng" đời lên gọn gàng hơn, phù hợp điều kiện hoạt động độc lập. "Vũ khí" trang bị của mỗi thợ săn gồm 2 bình ắc quy, máy sục khí ôxy, ống dẫn khí bỏ trên cái thau nhựa to, kèm theo ruột bánh xe ôtô bơm căng. Ngoài ra còn có ngàm đâm hoặc súng bắn tên, đèn pha đặc chủng chiếu dưới nước, vợt, bao đựng cá... tất cả những thứ đó luôn luôn nằm trong người thợ săn. Xế chiều, mỗi tàu "mẹ" chở 6 - 8 thợ săn ra các hòn đảo gần bờ thả họ xuống cùng với các thiết bị của mình.

"Đấu ắcquy vào dụng cụ, kiểm tra dây ôxy, bật đèn pha sáng lên... rồi lặn xuống đáy biển tìm kiếm "hàng" suốt cả đêm, khoảng 4 giờ sáng tàu "mẹ" chạy đi tìm các nơi "gom" người chở vào bờ bán cá" - thợ săn Nguyễn Ngọc Lẽ khái quát hành trình trong đêm. Họ phải lặn xuống độ sâu từ 5 - 30m nước, tập trung cao độ để quan sát mọi chuyển động của con vật: "Khi quét đèn pha qua, bất cứ vật gì cử động, tụi tui đều phải "đặt" mắt đến. Con ốc, con sò đến con cá mú (miền Bắc gọi cá sông) nặng mấy cân đều có giá trị cả" - ông Lẽ nêu kinh nghiệm. Mới nghe qua tưởng dễ ăn, nhưng để bắt được một con cá trong đêm dưới đáy biển không đơn giản chút nào. Trong người thợ săn lúc nào cũng mang mọi thứ cồng kềnh, nhưng họ vẫn tìm kế để tóm gọn những con cá lao như tên bắn trong lòng đại dương.

Ông Lẽ nói như trường thuật "trực tiếp": "Mình phải biết đặc tính của các loại cá, tôm sống ở dưới đá rạn, có khi mình chiếu đèn pha vào nó đứng im, nhưng có lúc nó bỏ chạy lẫn trốn trong lớp rạn san hô, ghềnh đá. Tất cả các trường hợp đó, người thợ săn bình tĩnh lựa thế lao ngàm trúng vào giữa thân nó hoặc lùng sục tìm nó đang ẩn nấp chỗ nào. Nhưng khoái nhất là chiến đấu với mực nang nặng 2 - 3kg. Mình với nó đối mặt nhau, lúc đầu nó đứng thăm dò chưa "bắn vũ khí" (túi mực đen tự vệ) vào mình, hắn cứ tiến - lui và xoè mấy cái vòi ra, nhìn trong đêm tuyệt đẹp. Thợ săn tiến nhẹ nhàng đến sát tầm lao ngàm, là phóng nhanh như chớp, nếu không làm nhanh nó sẽ "bắn vũ khí" bao phủ cả một bóng đen vào mặt mình, rồi biến mất hút".

Kẻ thù của các thợ săn dưới đáy biển cũng là các sinh vật biển nhỏ nhắn, xinh đẹp nhưng cực độc. "Gặp phải cá mao tiên, nhum, sứa... thợ lặn phải lo mà tránh xa, nó chỉ cần va quẹt vào hắn một chút thôi, chất độc của nó gây đau nhức thấu xương, thợ săn không thể nào tiếp tục hành trình tìm kiếm nữa, buộc phải ngoi ngay lên mặt nước rồi vào bờ núi ngồi khóc suốt đêm" - ông Tu Minh Hùng, từng bị cá mao tiên "thăm hỏi", kể lại. Nhằm hạn chế bị khách không mời mà đến tấn công, các thợ săn phải mang giày hoặc chân vịt bơi, áo lặn mới đủ sức hoạt động suốt đêm dưới đáy biển.

Hải Luận

Các tin mới

Các tin năm 2014

Các tin năm 2013 | 2012 | 2011 | 2010 | 2009 | 2008 | 2007: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887

Các tin năm 2007 | 2006 | năm 2005