Thuỷ sản và thuỷ lợi chưa cùng tiếng nói

Thủy sản là một trong những ngành kinh tế quan trọng của nước ta. Trong nhiều năm qua, ngành thủy sản đã giải quyết việc làm cho hàng triệu lao động, bảo đảm nguồn thực phẩm dồi dào cho xã hội, góp phần quan trọng vào sự tăng trưởng kinh tế đất nước, đặc biệt là giá trị xuất khẩu.

Mặc dù Luật Thủy sản đã được Quốc hội khoá XI, kỳ họp thứ 4 thông qua ngày 26/11/2003 trong đó có nhấn mạnh đến việc phát triển thủy sản bền vững, tại điều 5 của luật này đã chỉ rõ "Nhà nước có chính sách bảo đảm phát triển thủy sản bền vững; bảo đảm tái tạo nguồn lợi thủy sản và phát triển nuôi trồng thủy sản trên biển, sông, hồ, đầm, phá và các vùng nước tự nhiên khác, phát triển kinh tế thủy sản trên cơ sở quy định phát triển ngành thủy sản phù hợp với quy hoạch tổng thể phát triển kinh tế xã hội trong phạm vi cả nước và của từng địa phương; bảo đảm việc xây dựng các công trình ven sông, ven biển hoặc gần khu vực nuôi trồng thủy sản không làm ảnh hưởng đến nguồn lợi thủy sản". Khung pháp lý đã có, nhưng lại thiếu các cơ sở hạ tầng, các biện pháp kỹ thuật để thủy sản phát triển một cách bền vững đáp ứng yêu cầu của thực tế.

Theo thống kê của ngành thủy sản, hiện nay nuôi trồng thủy sản ở nước ta phát triển ở cả 3 vùng nước lợ, ngọt và mặn. Mục tiêu của ngành thủy sản đề ra đến năm 2010 kim ngạch xuất khẩu đạt 4 tỷ USD và khoảng 4,5-5 tỷ USD vào năm 2020. Diện tích nuôi trồng thủy sản trên toàn quốc hiện nay là 1.065.000ha (tăng thêm khoảng 10% so với năm 2007). Với tốc độ tăng trưởng như vậy diện tích nuôi trồng thủy sản sẽ còn tăng cao trong vài năm tới, điều đó kéo theo nhu cầu về nước, cả về số lượng lẫn chất lượng. Điều này cho thấy cần phải có một sự phối hợp đồng bộ giữa 2 ngành thủy sản và thủy lợi đảm bảo cho mục tiêu phát triển thủy sản một cách bền vững.

Tuy nhiên, một vấn đề còn tồn tại hiện nay đó là vẫn thiếu một qui hoạch tổng thể về thủy lợi phục vụ cho nuôi trồng thủy sản. Hầu hết hệ thống thủy lợi hiện nay, đặc biệt là hệ thống thủy lợi ven biển đều được quy hoạch cho phát triển nông nghiệp, năng lực lấy và dẫn mặn, thoát nước dư thừa và nước phèn còn rất hạn chế, không đảm bảo cho nuôi trồng thủy sản nước mặn, vì vậy khi chuyển sang nuôi trồng thủy sản đã lộ rõ những bất cập, ngoài ra việc vận hành các công trình thủy lợi lại mâu thuẫn với việc phục vụ nuôi trồng thủy sản, việc dung hoà mâu thuẫn giữa các vùng nuôi tôm và nông nghiệp vẫn là điều nan giải.

Vấn đề nguồn nước cho nuôi trồng thủy sản cũng là vấn đề đáng quan tâm, trong một vài nghiên cứu gần đây cho thấy khi phát triển mạnh nuôi tôm trên cát, nhu cầu nước ngọt cho tôm là 10.000-27.000m3. Trong khi đó, lượng mưa hàng năm chỉ 700-800mm, nước ngầm hạn chế. Không những thế, so với nông nghiệp, yêu cầu nước cho nuôi trồng thủy sản lại nghiêm ngặt hơn, thời gian cấp nước đòi hỏi chủ động, phải kiểm soát được diễn biến của môi trường nước trong quá trình nuôi; đồng thời, không làm suy thoái tài nguyên môi trường.

Việc phát triển tự phát nuôi trồng thủy sản xảy ra quá nhanh, không theo quy hoạch, vượt xa khả năng về cơ sở hạ tầng hiện có cũng như trình độ quản lý, không chỉ dẫn đến hiệu quả nuôi trồng thủy sản thấp, mà còn phá vỡ cân bằng môi trường sinh thái và đe dọa nghiêm trọng đến nguồn nước. Đó là chưa kể đến những yếu tố khác đe doạ nguồn nước, vấn đề cạnh tranh trong việc sử dụng nước cho các mục đích khác như sinh hoạt, công nghiệp, nông nghiệp.

Có thể liệt kê một số điểm sau để thấy rõ nhiều nơi chưa có sự gắn kết giữa công trình thủy lợi với thủy sản như sau:

+ Hầu hết hệ thống kênh mương đều được quy hoạch cho mục đích nông nghiệp, giao thông thủy. Việc xem xét cho mục đích nuôi trồng thủy sản ít được tính đến.

+ Nhiều khu vực nuôi chưa có hệ thống cấp nước, thoát nước hoàn chỉnh.

+ Lưu lượng thiết kế kênh chưa tính đến sự gia tăng của diện tích nuôi trồng thủy sản.

+ Chưa có sự thống nhất trong vận hành hệ thống thủy lợi để đảm bảo yêu cầu đa mục tiêu nông nghiệp, giao thông, thủy sản...

Như vậy, ở nhiều địa phương, nhiều vùng để đảm bảo phát triển bền vững nuôi trồng thủy sản cần phải có sự điều chỉnh quy hoạch thủy lợi theo hướng đa mục tiêu, đòi hỏi có sự phối hợp chặt chẽ và đồng bộ không chỉ xây dựng hoàn chỉnh hệ thống thủy lợi cho từng vùng nuôi mà bằng cả các giải pháp quản lý vĩ mô từ quy hoạch đến thi công và tổ chức quản lý thủy lợi một cách hiệu quả trong từng địa phương, từng tiểu vùng, cần có quy hoạch riêng về hệ thống thủy lợi phục vụ cho nuôi trồng thủy sản. Trong quy hoạch, thiết kế thủy lợi phục vụ cho các vùng nuôi trồng thuỷ sản, cần tận dụng tối đa các công trình đã xây dựng, bổ sung và xây dựng hoàn chỉnh hệ thống cung cấp nước, tiêu nước và các công trình khác có liên quan phù hợp với từng đối tượng và vùng nuôi.

Trước mắt, từng vùng, từng địa phương cần có rà soát, bổ sung, quy hoạch thủy lợi phục vụ nuôi trồng thủy sản và cần có quy định (quy phạm, tiêu chuẩn...) xây dựng công trình thủy lợi cho nuôi trồng thủy sản; sử dụng tổng hợp, tiết kiệm tài nguyên nước, quan tâm đặc biệt đến các biện pháp sử dụng, bảo vệ, cải tạo đất, nước và bảo vệ môi trường sinh thái đảm bảo phát triển nuôi trồng thủy sản bền vững và lâu dài.

GIANG VY

Các tin mới

Các tin năm 2014

Các tin năm 2013 | 2012 | 2011 | 2010 | 2009 | 2008 | 2007: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887

Các tin năm 2007 | 2006 | năm 2005