Nghề lưới kéo: Qua rồi thời vàng son

Trong khi nghề lưới kéo làm ăn giảm hiệu quả thì các nghề lưới cản, lưới vây lại cho sản phẩm khai thác chất lượng cao.

Những thách thức từ giá nhiên liệu tăng cao, chất lượng tàu thuyền khai thác xuống cấp, nguồn lợi thủy sản cạn kiệt làm cho ngành thủy sản đứng trước áp lực buộc phải thay đổi để tồn tại. Một trong các ý kiến được đưa ra là nên chuyển đổi nghề lưới kéo sang các nghề đánh bắt khác.

CẦN THAY ĐỔI

Bà Rịa-Vũng Tàu hiện có 2.265 tàu đánh bắt xa bờ có công suất trên 90CV, chiếm hơn 12% tổng số tàu thuyền của cả nước và 46% tổng số tàu cả tỉnh. Trong đó, nghề lưới kéo chiếm vị trí ưu thế, gồm 1.881 chiếc, chiếm 38% tổng số tàu.

Hầu hết tàu cá khai thác nghề lưới kéo vẫn mang tính chất của nghề cá quy mô nhỏ được đóng bằng gỗ, 60% máy tàu được sử dụng là máy cũ hoặc cải hoán từ các máy ôtô vận tải hạng nặng.

Nghề lưới kéo đánh bắt các loài cá sống ở cả 3 tầng nước: tầng đáy, tầng giữa và tầng trên. Đối tượng khai thác của lưới kéo là tất cả các loại cá mà nó quét được. Đây chính là nguy cơ làm cạn kiệt nguồn lợi thủy sản.

Do công suất máy hoạt động cao, nghề lưới kéo tiêu hao nhiên liệu nhiều, chi phí cho mỗi chuyến biển lớn, trong khi giá sản phẩm hải sản tăng không đáng kể. Trong số tàu làm nghề lưới kéo, chỉ có 33% làm ăn có lãi, số còn lại thua lỗ. Hiện nay, các cơ sở xăng dầu không cho mua dầu “gối đầu” như trước nữa nên nhiều ngư dân làm nghề lưới kéo lâm vào nguy cơ vỡ nợ. Với tình hình như hiện nay, tuy đã thực hiện nhiều giải pháp, nhưng ngư dân khó đưa tàu thuyền ra khơi đánh bắt.

Trước những khó khăn đó, vừa qua Sở Thủy sản đã tổ chức hội thảo bàn các giải pháp chuyển đổi cơ cấu nghề nghiệp, điều chỉnh năng lực tàu thuyền khai thác thủy sản. Hầu hết các ý kiến tại hội thảo đều cho rằng, cần phải thực hiện các giải pháp tổ chức lại hoạt động đánh bắt thủy sản, đồng thời áp dụng mô hình quản lý nghề cá dựa vào cộng đồng nhằm từng bước tháo gỡ khó khăn, vực dậy nghề đánh bắt hải sản của tỉnh.

CHUYỂN, KHÔNG DỄ

Xã Phước Tỉnh có 1.200 tàu cá hoạt động nghề lưới kéo nếu chuyển đổi sang các nghề khác cần ít nhất 1.200 tỷ đồng để cải hoán tàu. Trong ảnh: Tàu đánh cá neo đậu tại cảng Phước Tỉnh. Trong khi nghề lưới kéo làm ăn ngày càng giảm hiệu quả, thì các nghề lưới cản, lưới vây, câu chi phí tiêu hao nhiên liệu ít, sản phẩm khai thác có chất lượng cao, 60-70% phục vụ cho xuất khẩu (riêng nghề câu chiếm 90%). Vì vậy, để khai thác và bảo vệ nguồn lợi thủy sản có hiệu quả thì cần ưu tiên phát triển các nghề này.

Tuy nhiên, việc chuyển đổi nghề từ lưới kéo sang nghề khác gặp rất nhiều khó khăn. Để cải hoán một chiếc tàu lưới kéo sang nghề lưới vây, lưới rê cần phải thay đổi thân tàu, máy tàu, ngư lưới cụ... với chi phí từ 600 triệu đến 1 tỷ đồng. Ông Trần Thanh Du, ngư dân xã Phước Tỉnh huyện Long Điền cho biết: “Xã Phước Tỉnh có 1.200 tàu làm nghề lưới kéo, nếu chuyển sang nghề lưới vây cần ít nhất 1.200 tỷ đồng để cải hoán tàu. Chúng tôi xác định sống với nghề lưới kéo được ngày nào hay ngày đó, chứ không biết lấy đâu ra số tiền cả tỷ đồng để cải hoán tàu. Trước đây để sắm tàu chúng tôi đã phải bỏ ra 2 - 3 tỷ đồng rồi, bây giờ lại đầu tư tiếp e không làm nổi vì tiền nợ ngân hàng còn rất nhiều”.

Giữa các nghề khai thác cũng có sự khác nhau về lao động. Nghề lưới rê mỗi chiếc tàu cần từ 10 - 12 lao động, trong khi lưới kéo cần 18 - 20 lao động, nếu chuyển đổi sẽ dôi dư hơn 40% lao động, đây là một con số không nhỏ và họ khó có cơ hội tìm kiếm việc làm khi “giải nghệ”. Hơn nữa, số lao động nghề lưới kéo không cần tay nghề cao, nếu chuyển sang nghề lưới vây, câu họ gặp nhiều khó khăn về kỹ thuật. Từ đây, nảy sinh ra một vấn đề: giữa các tàu sẽ xảy ra sự tranh giành lao động có tay nghề.

Trình độ nhân lực cũng là một hạn chế, cản trở quá trình chuyển đổi của ngành thủy sản. Theo thống kê, tổng số lao động khai thác thủy sản toàn tỉnh có hơn 31.281 người. Phần lớn học vấn của ngư dân thấp, chỉ có chưa đầy 1% lao động có bằng nghề và hầu như không có lao động có bằng đại học. Với trình độ học vấn như thế, ngư dân khó khăn trong việc tiếp thu kỹ thuật mới, nhất là kỹ thuật khai thác xa bờ. Vì thế, những năm qua, dù sản lượng khai thác hải sản liên tục tăng nhưng sản phẩm khai thác được có chất lượng thấp, cá tạp chiếm tỷ lệ cao. Trong khi hệ thống cơ sở hạ tầng phục vụ nghề cá vừa nhỏ lẻ, manh mún, nhiều cảng cá quá tải, chưa có chợ đầu mối nên việc mua bán tiêu thụ phần lớn là do các tư thương đảm nhiệm và hiện tượng “được mùa mất giá” xảy ra thường xuyên.

Trước thực trạng khó khăn như hiện nay, ngành thủy sản cần có những biện pháp tháo gỡ khó khăn và cần hiện thực hoá các giải pháp đó. Tuy nhiên, tìm ra giải pháp “vẹn cả đôi đường” cho bài toán chuyển đổi ngành nghề là không dễ.

Ông Trần Minh Sanh, Chủ tịch UBND tỉnh: UBND tỉnh sẽ có sự điều chỉnh hợp lý

Nghề đánh bắt hải sản có ý nghĩa quan trọng đối với kinh tế tỉnh Bà Rịa -Vũng Tàu, liên quan đến đời sống của đông đảo bà con ngư dân. Tuy nhiên, những năm gần đây, hoạt động đánh bắt hải sản gặp nhiều khó khăn do ngư trường cạn kiệt, giá nhiên liệu xăng dầu tăng cao, thiên tai thường xuyên xảy ra… Nhiều tàu cá làm ăn thua lỗ, ngư dân bỏ nghề, sản lượng khai thác sụt giảm làm ảnh hưởng đến hoạt động chế biến xuất khẩu thủy sản.

Năm nay là năm đầu tiên buộc phải giảm số lượng tàu thuyền, điều đó nói lên nghề đánh bắt không còn thời vàng son. Vì thế, UBND tỉnh sẽ có sự điều chỉnh hợp lý, làm thế nào để tạo điều kiện thuận lợi cho ngư dân. Riêng về nghề lưới kéo, nếu nhận thấy làm ảnh hưởng đến nguồn lợi, tiêu hao nhiên liệu nhiều, làm ăn ngày càng kém hiệu quả thì Sở Thủy sản nên cùng với bà con ngư dân bàn bạc cụ thể tìm ra giải pháp tháo gỡ khó khăn.

Ông Phạm Tính, cán bộ phụ trách hải sản xã Phước Tỉnh, huyện Long Điền: Chuyển đổi ngành nghề phải có lộ trình

Chúng tôi nhất trí với chủ trương là không nên phát triển nghề lưới kéo nữa, nhưng đề nghị ngành thủy sản chỉ khoanh lại số lượng tàu làm nghề lưới kéo chứ không nên buộc ngư dân chuyển đổi nghề. Đồng thời, đề nghị nhà nước đàm phán, đặt mối quan hệ ngoại giao với các nước trong khu vực để bà con ngư dân mở rộng hợp tác đánh bắt ra nước ngoài. Về số tàu nhỏ, đánh bắt ven bờ, nếu yêu cầu ngư dân chuyển đổi ngành nghề cần phải có lộ trình đầy đủ, chuẩn bị chu đáo chứ không nên làm như cách chuyển đổi xe ba bánh, gây khó khăn cho ngư dân.

Ông Trần Tý, ngư dân xã Bình Châu, huyện Xuyên Mộc: Nghề nào kém hiệu quả thì tự nó đào thải Xã Phước Tỉnh được trù phú như ngày nay là nhờ trước đây dựa vào nghề lưới kéo. Nghề lưới vây không tốn nhiên liệu như lưới kéo nhưng thu nhập cũng chỉ bằng 8/10 so với lưới kéo. Nhưng năm 2007, xã Phước Tỉnh bán hết 40 chiếc tàu lưới kéo cho ngư dân tỉnh Bình Thuận và không ai dám đóng thêm nữa. Tôi nghĩ nghề nào kém hiệu quả thì tự nó sẽ đào thải. Riêng nghề lưới kéo muốn chuyển sang nghề khác phải đầu tư nhiều. Do vậy, theo tôi nên duy trì nghề này, nhưng cần có tổ chức ngư trường, mắt lưới để bảo vệ nguồn lợi. Đồng thời, chỉ nên chuyển đổi những tàu nào làm ăn kém hiệu quả.

Trà Ngân

Các tin mới

Các tin năm 2014

Các tin năm 2013 | 2012 | 2011 | 2010 | 2009 | 2008 | 2007: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887

Các tin năm 2007 | 2006 | năm 2005