Quy hoạch các đối tượng và tổ chức lại thông tin thị trường để phát triển thủy sản bền vững

Ông Nguyễn Việt Thắng, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn: Quy hoạch các đối tượng và tổ chức lại thông tin thị trường để phát triển thủy sản bền vững

Kim ngạch xuất khẩu thủy sản đang chiếm tỷ trọng cao trong tổng kim ngạch xuất khẩu của ĐBSCL và cả nước. Hằng năm, tôm sú xuất khẩu đạt hơn 1,5 tỉ USD; cá tra xuất khẩu đạt kim ngạch 1 tỉ USD. Vấn đề đặt ra là: Làm sao để hai đối tượng xuất khẩu chủ lực này phát triển bền vững? Trao đổi với phóng viên Báo Cần Thơ, ông Nguyễn Việt Thắng, Thứ trưởng Bộ NN&PTNT, nhận định:

Hiện nay, nhu cầu tôm sú và tôm chân trắng trên thế giới cân bằng nhau ở sản lượng khoảng 1-1,5 triệu tấn. Việt Nam vẫn chưa đáp ứng được nhu cầu thị trường này. Còn sản phẩm cá tra gần như là đối tượng cá nước ngọt duy nhất cho được sản lượng cao, sản phẩm có chất lượng đảm bảo nhu cầu thị trường thế giới. Đặc biệt, cá tra ở vùng ĐBSCL có điều kiện, đặc điểm sinh học, sinh thái thuận lợi để nuôi với sản lượng lớn. Hiện nay, sản lượng cá tra ở ĐBSCL đã lên đến trên 1 triệu tấn/năm, cho giá trị xuất khẩu 1 tỉ USD và trở thành một ngành nghề lớn, giải quyết công ăn việc làm, góp phần vào tăng trưởng GDP của vùng và cả nước.

Hiện nay, hàng chục ngàn ha nuôi tôm sú đã được chuyển sang trồng lúa; người nuôi cá tra ở ĐBSCL đang đứng trước nguy cơ phá sản vì giá bán thấp, không còn vốn tiếp tục đầu tư, ảnh hưởng xấu đến sự phát triển của hai đối tượng này. Theo Thứ trưởng đâu là những nguyên nhân chính?

Tôi cho rằng, trong quá trình phát triển, chúng ta chưa hoàn thiện được quy hoạch ổn định ngay từ đầu. Thực tế, chúng ta chỉ định hướng nhu cầu trên thế giới đối với sản phẩm thủy sản nói chung và sản phẩm tôm sú, cá tra nói riêng ngày càng tăng, sau đó mới phát triển ngành thủy sản hay phát triển hai đối tượng này. Chúng ta có quy hoạch phát triển thủy sản nói chung, nhưng quy hoạch riêng cho nuôi trồng thủy sản ĐBSCL thì chưa hoàn thiện. Trong đó, phát triển từng đối tượng có phần còn tự phát, làm cho quá trình phát triển ngày càng bấp bênh.

Trong quá trình phát triển, chúng ta đã nắm bắt thông tin và mở rộng thị trường thế giới. Tuy nhiên, mỗi thị trường có sự điều chỉnh riêng. Chính vì thế, nó tác động ít nhiều đến quá trình phát triển. Có lúc, chúng ta giải thích thị trường nước ngoài thiếu chính xác, chẳng hạn vào thời điểm nghỉ hè, do người nước ngoài ít ăn sản phẩm thủy sản đông lạnh nên lượng mua giảm. Hoặc vào mùa Giáng sinh, nhu cầu tăng, chúng ta cung ứng nhiều hơn làm tăng giá thị trường nguyên liệu trong nước. Trong khi đó, khi qua ngưỡng này, người nuôi thủy sản mới thu hoạch rộ, làm thị trường dư thừa. Tuy nhiên, thực chất ở đây không phải là dư thừa nếu chúng ta biết điều chỉnh bằng cách dự trữ để chuẩn bị cho những vụ sau. Rõ ràng những bấp bênh đó tạo ra những khó khăn do cung vượt cầu. Nhưng đó chỉ là nhất thời do thiếu sự phối hợp chặt chẽ giữa người nuôi thủy sản hay người nuôi tôm, cá tra với nhà chế biến, các nhà tiêu thụ có kho trữ, có kho đông lạnh.

Thời gian qua, có ý kiến cho rằng những giải pháp từ Chính phủ cũng như các bộ, ngành hữu quan can thiệp khi thị trường tôm sú, cá tra nguyên liệu biến động chưa có hiệu quả, căn cơ. Ý kiến của Thứ trưởng về vấn đề này như thế nào?

Thu hoạch tôm sú ở Sóc Trăng. Ảnh: THANH TÚ

Trước những biến động, Bộ NN&PTNT có báo cáo với Chính phủ, từ đó phối hợp với các bộ, ngành hữu quan có những chính sách kịp thời tháo gỡ khó khăn. Tất nhiên, trong đó cũng có những giải pháp được thực thi trong một giai đoạn nhất định để nhằm tháo gỡ những khó khăn trước mắt. Muốn đạt hiệu quả lâu dài cần có nhiều giải pháp đồng bộ. Ví dụ, để phát triển con cá tra phải có đầy đủ, đồng bộ về chất lượng con giống, kỹ thuật nuôi... Muốn có những điều này, chủ yếu là những giải pháp khoa học công nghệ; những chính sách tổ chức lại sản xuất, trong đó có thông qua quản lý cộng đồng... thì phải có giải pháp mang tính chất vừa trước mắt, vừa lâu dài.

Khó khăn vừa qua của con cá tra là lúc thì tỷ giá đô-la không ổn định, lúc thì thiếu vốn..., những chính sách của Chính phủ đưa ra vừa có tác động trực tiếp vừa có tác động gián tiếp cho người nuôi hiện nay. Tác động gián tiếp là tạo ra được một tinh thần Nhà nước luôn chăm lo, bảo đảm cho người sản xuất. Tác động trực tiếp là tạo điều kiện cho các doanh nghiệp chế biến, xuất khẩu cá tra tiếp cận nguồn vốn để thu mua cá nguyên liệu cho người dân.

Theo Thứ trưởng, các tỉnh ĐBSCL cần phải làm gì để con tôm sú, con cá tra cũng như các đối tượng thủy sản khác từng bước phát triển bền vững?

Trước hết phải nói đến các quy hoạch và điều kiện để thực hiện các quy hoạch. Nhà nước quản lý cần có chủ trương, quyết định đúng lúc, đúng thời điểm. Trong đó, điều kiện về kỹ thuật, về tổ chức sản xuất và trên hết là có hợp đồng để biết chắc rằng người nông dân sản xuất hàng hóa đã có thị trường tiêu thụ. Trong quá trình tổ chức lại sản xuất, chắc chắn sẽ có một số diện tích thừa ra do không đảm bảo điều kiện kỹ thuật, vị trí thích hợp... Đối với những trường hợp này, phải mạnh dạn buộc người nuôi chuyển đổi nghề nghiệp. Hoặc có biện pháp cho người nuôi thấy rằng, tiếp tục sản xuất sẽ gặp nhiều khó khăn, rủi ro vì sản phẩm thủy sản của họ làm ra không đảm bảo chất lượng theo yêu cầu của người mua...

Về lâu dài, để con tôm sú, cá tra hay các sản phẩm thủy sản khác phát triển bền vững, không chỉ riêng ĐBSCL mà cả nước phải có quy hoạch các đối tượng phát triển thủy sản và tổ chức lại thông tin thị trường. Ngoài ra, phải hình thành chuỗi liên kết sản xuất từng đối tượng cụ thể thật chặt chẽ trên cơ sở phải đảm bảo hài hòa lợi ích các tác nhân trong các chuỗi liên kết này...

Xin cảm ơn Thứ trưởng!

HÀ TRIỀU (thực hiện)

Các tin mới

Các tin năm 2014

Các tin năm 2013 | 2012 | 2011 | 2010 | 2009 | 2008 | 2007: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887

Các tin năm 2007 | 2006 | năm 2005