Làm gì để cứu lấy tôm hùm: Thức ăn công nghiệp - Bài toán tối ưu

Tôm hùm là loại tạp ăn, thức ăn chủ yếu hiện nay là cá tạp, cua, ghẹ và các loại nhuyễn thể. Lượng cho ăn hàng ngày từ 15 – 20% trọng lượng đàn tôm. Như vậy, cứ 1.000 con tôm loại 0,8 - 1kg/con, mỗi ngày ăn khoảng 150 – 200 kg thức ăn tạp (TĂT), đó là chưa kể trong thời kỳ lột xác chúng còn ăn nhiều hơn.

Theo con số ước tính tại làng nuôi tôm hùm nổi tiếng Xuân Tự với khoảng 1.000 lồng, hàng ngày tiêu thụ cả trăm tấn thức ăn tạp cho tôm hùm. Cả nước có trên 53.000 lồng, có thể hình dung lượng TĂT thả xuống biển nhiều vô kể. Thức ăn thả xuống lồng từ buổi sáng đến ngày hôm sau ngư dân mới kiểm tra lấy thức ăn thừa, xác, bã ra khỏi lồng. Và chính lượng dư thừa, xác thức ăn vứt bừa bãi cộng với mật độ thả nuôi dày đặc đã làm tăng chất bã hữu cơ trong vùng nuôi, sinh ra dịch bệnh.

Tại sao không sản xuất ra thức ăn công nghiệp? Tiến sỹ Lê Anh Tuấn, Trưởng bộ môn Dinh dưỡng và thức ăn thuỷ sản Đại học Nha Trang, nói: Cũng vì câu hỏi này mà chúng tôi đã tham gia nghiên cứu đề tài này với tổ chức ACIAR (Úc). Khi chúng tôi bắt đầu dự án, nói về chuyện nghiên cứu thức ăn công nghiệp (TĂCN) cho tôm hùm ai cũng gạt phăng và cũng chẳng ai tin rằng chúng tôi có thể thành công. Nhưng chúng tôi nghĩ rằng, trước đây khi nghề nuôi tôm sú bắt đầu, người nuôi cũng cho chúng ăn bằng TĂT. Không ai cho rằng con tôm sú có thể ăn TĂCN. Khi một vài công ty nước ngoài đầu tư vào Việt Nam nuôi tôm công nghiệp, người nuôi mới bắt đầu “ngộ” ra rằng có thể nuôi tôm sú bằng TĂCN. Thậm chí khi chúng ăn loại này còn nhanh lớn và ít bị bệnh hơn cả thức ăn tươi sống. Để bắt đầu chúng tôi đã nghiên cứu về lượng TĂT phù hợp nhất với tôm hùm, mức cho ăn hợp lý nhất, mùi vị tôm dễ bắt mồi nhất.v..v. Sau đó tổng hợp lại để tìm ra công thức tối ưu sản xuất TĂCN. Điều này vô cùng quan trọng vì trước đó khi cho tôm hùm ăn thử TĂCN dành cho tôm sú, sau nửa năm so sánh với tôm hùm cho ăn TĂT cho thấy tôm hùm cho ăn bằng TĂCN của tôm sú rất chậm lớn. Vừa nói anh Tuấn vừa chỉ cho tôi xem hộp đựng thức ăn cho tôm hùm mà anh đang dùng trên đàn tôm thử nghiệm. Khác với thức ăn dạng hạt nhỏ của tôm sú, thức ăn của tôm hùm to như đầu đũa, dài khoảng 5-8cm, thơm mùi cá, mực khô. Anh Tuấn cho biết hệ số chuyển đổi thức ăn khi tôm hùm ăn TĂT ở mức phù hợp nhất cũng đã lên tới 28 – 30. Trong khi đó theo nghiên cứu, nếu cho ăn TĂCN hệ số này chỉ dao động từ 2-4. Điều này có ý nghĩa rất lớn không những về kinh tế mà còn có ý nghĩa to lớn đối với môi trường nuôi. Khi tôm hùm ăn loại thức ăn này sẽ không để lại xác thừa trong môi trường nước. Không còn tình trạng người nuôi tôm hùm thả rác và thức ăn thừa của tôm xuống biển như hiện nay.

Tuy nhiên, làm TĂCN cho tôm hùm khó khăn hơn nhiều so với làm thức ăn cho tôm sú. Tôm sú được nuôi trong ao, đìa trên bờ, lượng nước chủ động, độ sâu vừa phải, người nuôi tôm có thể kiểm soát được độ tan của thức ăn khi thả xuống ao, đìa. Tôm hùm được nuôi trong lồng, bè trên biển mênh mông sóng, nước. Mỗi lần cho tôm hùm nuôi bè ăn còn dễ chứ cho tôm nuôi bằng lồng ăn rất khó khăn bởi lồng thường thả sát đáy. Ngư dân cho tôm lồng ăn phải lặn sâu nên rất khó kiểm soát sự tan của thức ăn trong nước biển. Vì vậy bên cạnh việc phải cho tôm ăn vào thời điểm tôm đói để chúng bắt hết mồi khi vừa thả xuống, thức ăn dành cho tôm hùm còn phải có tính kết dính cao, có tính ổn định trong môi trường nước. Đây chính là vấn đề khá “hóc” mà các nhà khoa học đang vướng phải. TS. Tuấn cho biết: Hiện nay anh đang dùng loại chất kết dích TG của Úc, loại này rất tốt nhưng vì là chất kết dính được dùng trong sản xuất xúc xích nên khá đắt, một kg khoảng 100 đô la Úc, tương đường 1,6 triệu đồng. Sử dụng loại kết dính này giá thành TĂCN sẽ tăng cao hơn so với TĂT nên khó chuyển giao cho ngư dân. Anh cũng đã thử dùng với 2 loại chất kết dính của Việt Nam nhưng độ kết dính của thức ăn làm ra không đạt. Mặt khác, loại thức ăn anh làm ra đang trong giai đoạn thí nghiệm, chưa đủ thời gian để tổng kết tính toán giá thành, xác định chính xác hệ số chuyển đổi thức ăn… Còn rất nhiều việc phải làm để hoàn chỉnh trước khi chuyển giao cho người nuôi.

Tuy nhiên TS. Tuấn cũng nói thêm, việc TĂCN tôm hùm dùng chất kết dính TG giá thành cao nhưng không phải là không có tính thực tiễn. Nếu ngư dân hiểu hơn, họ sẽ thấy những cái lợi so với việc dùng TĂT mà họ chưa nhìn thấy trước mắt ví như môi trường nuôi sạch hơn, bệnh trên tôm theo đó mà cũng giảm đi… Vấn đề là việc dùng TĂCN cho tôm hùm phải trở thành điều hiển nhiên, thành ý thức trong người nuôi. Hiện nay để khởi đầu cho việc tuyên truyền khá khó khăn nếu không có sự vào cuộc của nhiều cơ quan, nhiều người và phương tiện thông tin đại chúng. Được biết, một công ty của Úc, Lobster Harvest đang xúc tiến kế hoạch đầu tư dự án nuôi tôm hùm công nghiệp tại Khánh Hòa. Anh Tuấn nói: Hy vọng khi thấy họ làm, ngư dân chúng ta sẽ thấy được phải cho tôm hùm ăn TĂCN mới là phương cách nuôi tối ưu.

Được biết hiện nay Khoa nuôi trồng, trường Đại học Nha Trang cũng đang đấu thầu đề tài cấp Nhà nước về nghiên cứu sản xuất thức ăn công nghiệp cho tôm hùm. Muộn còn hơn không, mong rằng trong thời gian sớm nhất ngư dân sẽ dùng TĂCN nuôi tôm hùm, sớm chấm dứt ô nhiễm môi trường do TĂT như hiện nay.

TRINH MAI

Các tin mới

Các tin năm 2014

Các tin năm 2013 | 2012 | 2011 | 2010 | 2009 | 2008 | 2007: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887

Các tin năm 2007 | 2006 | năm 2005