Bắt mạch nghịch lý: sản xuất để rồi ế đọng

Trong sản xuất nông nghiệp ở nước ta lâu nay, nghịch lý được mùa nhưng ế đọng và giảm giá hàng nông sản luôn xảy ra, hết mùa này đến mùa khác. Công sức của người nông dân đổ ra suốt cả năm trời nhiều khi không những không mang lại niềm vui mà còn gây biết bao lo lắng…

Tìm ra nguyên nhân để góp phần khắc phục dần tình trạng này là yêu cầu quan trọng và cấp thiết đang được đặt ra.

“Điệp khúc” được mùa, mất giá

Những ngày này, con cá tra và cá basa Việt Nam lâu nay nổi tiếng trên nhiều thị trường thế giới lại đang bức bối chen chúc trong các ao nuôi đang trở nên chật hẹp hơn ở Đồng Bằng Sông Cửu Long vì cá mỗi ngày mỗi lớn, quá lứa, lỡ thì mà không biết bơi đi đâu. Ngay tại tỉnh có nhiều ưu thế về thuỷ sản là Khánh Hoà, chỉ một xã Cam Hải Đông của huyện Cam Lâm cũng có vài chục nghìn con cá chẽm đặc sản quá lứa thu hoạch đang cuống cuồng vô vọng tìm đường thoát hiểm. Cũng những ngày qua, hàng chục nghìn tấn đặc sản vải thiều Lục Ngạn của tỉnh Bắc Giang tràn ngập thị trường với giá bán rẻ không tưởng, thậm chí còn không bán đượcv.v… Rồi chuyện ở Cà Mau, Bạc Liêu, nhà nhà đầu tư nuôi cá sấu mà nguồn tiêu thụ gần như phụ thuộc vào mỗi một thị trường Trung Quốc để khi thị trường trục trặc thì lập tức hàng nghìn con cá sấu nuôi ứ đọng không biết xử lý ra sao.

Những chuyện tương tự thế từng xảy ra và vẫn đang xảy ra tại nhiều địa phương trong cả nước, ở nhiều lĩnh vực khác nhau. Năm nào cũng vậy, chuyện nông sản được mùa thì giá giảm, ế hàng nhưng khi giá bán tăng mạnh thì lại không còn hàng để bán cứ lẩn quẩn diễn ra mãi. Trong bất cứ trường hợp nào thì người thiệt thòi nhất vẫn là nông dân, tiếp đó là các doanh nghiệp chế biến, kinh doanh xuất khẩu, và cao hơn nữa là hiệu quả của cả nền kinh tế.

Vào thời điểm cá tra cá basa được giá, không biết có bao người dân khu vực Đồng bằng Sông Cửu Long đã ào ào mua đất, đào ao thả cá, bỏ ngoài tai những khuyến cáo về một tương lai ế thừa cá không hề xa. Mới đây, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã chỉ đạo ngừng mở rộng diện tích cà phê ở khu vực Tây Nguyên để phát triển bền vững cây cà phê Việt Nam. Thế nhưng, bất chấp lệnh này, nhiều người dân nơi đây vẫn mở rộng diện tích để trồng cà phê. Hạt cà phê Việt Nam không biết đã trải qua bao nhiêu lần thăng trầm cả ở thị trường trong nước và thị trường thế giới. Biết bao lần người trồng cà phê phải tự tay chặt bỏ vườn cà phê mà mình đã mất rất nhiều công sức gây dựng, để rồi ít lâu sau đó lại đổ xô trồng lại khi thấy giá cà phê lên cao, và điệp khúc ấy cứ diễn ra mãi.

“6 biết”

Trong điều kiện hội nhập kinh tế quốc tế đang ngày càng sâu rộng, một yếu tố quan trọng hàng đầu đặt ra đối với hoạt động sản xuất kinh doanh được nói đến rất nhiều là thông tin kịp thời và và kịp thời xử lý thông tin. Thực tế với chúng ta, thông tin chưa đến kịp thời và cũng chưa được kịp thời xử lý. Dẫn đến những tình trạng và thiệt hại này có lỗi từ nhiều phía, cả người sản xuất, cả doanh nghiệp kinh doanh và cả các cơ quan chức năng được Chính phủ giao nhiệm vụ hoạch định và quản lý trong từng lĩnh vực. Chuyện tưởng đùa song lại là sự thật khiến nhiều người không thể hiểu nổi. Chỉ vì một thông tin đơn giản là cá chẽm đang được giá, thế là người dân cả một xã - kể cả chủ tịch UBND xã đua nhau đầu tư nuôi cá chẽm để rồi sau đó từ chủ tịch xã cho đến những người dân không biết giải quyết những ao nuôi đầy ắp cá này ra sao.

Yêu cầu về thông tin cho hoạt động kinh tế vẫn được nói đến rất nhiều, gần như ở mọi nơi, mọi lúc, từ hội nghị chuyên đề này, hội thảo khoa học khác, từ cuộc họp sơ kết, tổng kết của mỗi địa phương, mỗi bộ, ngành, cho đến các phiên họp của Chính phủ và các kỳ họp của Quốc hội. Các cơ quan thông tin của chúng ta cũng khá nhiều, lớn thì có Trung tâm thông tin Thương mại của Bộ Công Thương, Trung tâm thông tin của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn và các đơn vị tương tự, còn nhỏ hơn thì các trung tâm hay bộ phận thông tin của mỗi đơn vị, mỗi địa phương, rồi các đơn vị xúc tiến thương mại, xúc tiến thị trường.v.v… và v.v… Thế nhưng yêu cầu về thông tin lại chưa mấy được đáp ứng.

Những ngày qua, hàng loạt biện pháp cả cấp bách và trung hạn đã được đưa ra để gỡ khó cho người nuôi cá ở Đồng Bằng Sông Cửu Long. Nào là giãn nợ cho người nuôi cá, hỗ trợ hàng nghìn tỷ đồng cho doanh nghiệp thu mua cá của nông dân, hỗ trợ tăng công suất chế biến cá, tăng công suất kho trữ lạnh, thế nhưng dù là biện pháp gì đi nữa thì nguồn tài chính cũng là lấy ra từ ngân sách Nhà nước. Và đấy cũng mới là biện pháp để cứu riêng con cá tra, cá ba sa của Đồng bằng Sông Cửu Long. Nếu phải vươn tay ra cứu những sản phẩm tương tự như thế liệu ngân sách nhà nước có chịu được không? Đấy là chưa nói đến sự vô lý của cái vòng luẩn quẩn là đầu tư sản xuất ra sản phẩm để rồi lại phải khó khăn tìm biện pháp hỗ trợ giải quyết sản phẩm đó. Lẽ ra những biện pháp giải quyết cần phải được đưa ra ngay từ khâu quy hoạch sản xuất ban đầu chứ không phải là những biện pháp chạy theo để khắc phục hậu quả như hiện nay.

Những ngày này lại có nhiều người dân phá đi vườn điều để trồng sắn vì sắn đang được giá. Những người dân ấy có biết rằng nước ta luôn thiếu một lượng lớn điều thô cho các nhà máy chế biến nên luôn phải nhập khẩu vài chục nghìn tấn điều thô mỗi năm hay không, cũng như có biết rằng giá điều trên thị trường thế giới đang tăng rất mạnh hay không. Mặc dù giá hạt tiêu trên thế giới vẫn đang ở mức cao nhưng có mấy người dân Việt Nam biết được rằng cung cầu hạt tiêu cũng gần ở mức bão hoà rồi hay không? Nói đi thì cũng nghĩ lại rằng người dân làm sao mà biết được những thông tin quan trọng và chính thống như thế hoặc tương tự như thế.

Giữa vụ vải thiều vừa rồi, Phó Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Thiện Nhân sau khi cùng các đoàn công tác đến vùng vải Lục Ngạn -Bắc Giang để kiểm tra tình hình thu hoạch và tiêu thụ vải, đã đặc biệt nhấn mạnh nguyên tắc: Để sản xuất nông nghiệp nói chung, trồng vải nói riêng được hiệu quả, người dân cũng như nhà đầu tư cần phải thực hiện “6 biết”. Đó là biết hiệu quả kinh tế của việc đầu tư, biết bán cho ai, biết ai mua, biết bán ở đâu, biết cách nuôi trồng và biết chính sách hỗ trợ của Nhà nước.

Cần có quy hoạch

Trở lại chuyện con cá của Đồng bằng Sông Cửu Long, ông Nguyễn Hữu Dũng, Phó Chủ tịch Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thuỷ sản Việt Nam cho biết, Hiệp hội sẽ làm việc với lãnh đạo các tỉnh ĐBSCL về định hướng phát triển con cá tra nguyên liệu. Trong đó, ưu tiên hàng đầu là người nuôi phải có hợp đồng tiêu thụ sản phẩm, phải có sự gắn kết giữa ngư dân, doanh nghiệp và ngân hàng, còn chính quyền địa phương thì phải có biện pháp ngăn chặn việc phát triển cá tra tự phát.

Tiến sĩ Nguyễn Minh Châu - Viện trưởng Viện Nghiên cứu cây ăn quả miền Nam thì kể, ở New Zealand nông dân không phải muốn trồng cây gì thì trồng mà phải trồng theo qui hoạch của nhà nước. Cả nước nói chung và các tỉnh ĐBSCL nói riêng cũng cần phải học tập cách làm này và quan trọng là khi đã qui hoạch thì phải có người chịu trách nhiệm thực hiện./.

Lý Thái Phương

Các tin mới

Các tin năm 2014

Các tin năm 2013 | 2012 | 2011 | 2010 | 2009 | 2008 | 2007: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887

Các tin năm 2007 | 2006 | năm 2005