Cần Giờ: Vật vã một vùng tôm

Con tôm sú ở huyện Cần Giờ (TPHCM) từng mang lại niềm vui cho người dân nghèo ở vùng đất này. Nó làm đổi đời bao thân phận nhưng nay cũng vì tôm mà có người bán đất, cầm cố tài sản, xoay sở kiếm sống từng ngày. Vùng tôm sôi động thuở nào giờ đã hoang sơ, bạc màu…

Giàu nghèo đều bỏ

Con đường vào đi vào xã An Thới Đông, Lí Nhơn giờ vắng ngắt. Không còn những chiếc xe chở tôm, chở thức ăn xếp hàng chờ đợi. Dọc hai bên đường, những ao tôm lặng ngắt chạy dài đến… sốn mắt. Những thiết bị sục khí, những tấm bạt mục nát nằm trơ bên bờ ao. Anh V., một người dân ở ấp Doi Lầu, xã An Thới Đông nuôi tôm cho một “đại gia’ ở quận Bình Thạnh (TPHCM) nói: “Vùng này đâu nuôi được nữa. Nuôi là chết nên ông chủ của tôi đã bỏ trống 5 ha đất quanh đây”.

Anh V. bảo rằng, khi thấy ông chủ đất không nuôi được, Cty XNK và đầu tư Chợ Lớn (Cholimex) đến thuê lại rồi mở thêm một đại lý thức ăn thủy sản to đùng. “Nhưng vì không nuôi được, dân bỏ làm tôm nhiều quá nên Cholimex cũng trả đất, chia tay nơi này và đóng cửa luôn đại lý thức ăn thủy sản vào giữa năm 2008”-anh V. tâm sự. Ở gần đó, anh Nguyễn Văn Gọn (tổ 11, ấp Doi Lầu), chủ đại lý thức ăn thủy sản Út Gọn, nói: “Thời “vàng son” mỗi tháng anh cung cấp 150 tấn thức ăn cho vùng nhưng nay chỉ còn non 8 tấn/tháng. Tôm chết quá nên dân bỏ nghề, đại lý cũng ế ẩm”. Anh Gọn là người may mắn, bởi anh không nợ nần. Trước đó, thấy con tôm có chiều không ổn. Anh đã bán vợi đi 3 hecta đầm để trả nợ.

Nhưng những người cầm cự với tôm sú, không nợ nần như anh Gọn là rất ít. Trên cái ấp Doi Lầu tôi tình cờ gặp hai con người bạc tóc, một người đàn ông đang dùng sào chống chiếc xuồng cập bờ, còn người đàn bà ngồi đấy đưa từng ốp lá dừa nước lên bờ. Ông này là Hồ Văn Một, 67 tuổi, tổ trưởng tổ 10, ấp Doi Lầu, là em rể bà Nguyễn Thị Rành-người đi cùng xuồng. Có ai ngờ, hai người này từng có 5 công đất nuôi tôm, rồi tôm chết, sổ đỏ cầm cố vì nợ hơn 100 triệu nên phải đổi nghề mà sống. Lớn tuổi, không có nghề gì hơn, tờ mờ sáng đến chiều tối, ông Một chống xuồng đưa người chị vợ chèo xuồng len lỏi trong rạch dừa hái lá đem bán. “Cứ mỗi ngày 2 chị em chằm 100 ốp (1 ốp 5 tấm lá dừa) bán được 25.000 đồng chia nhau. Trừ tiền dây để chằm, mỗi người được 10.000 đồng. Khổ lắm, nhưng già rồi biết làm gì đây để sống”-bà Rành cười buồn.

Hết thời "điển hình"

Dăm năm trước, nhiều người nuôi tôm sú thắng lớn, trở thành "điển hình" kinh tế. Con tôm sú cũng đã thúc giục bao người “tò mò” và bỏ tiền vào Cần Giờ. Thị trường đất cứ “nóng” dần lên. Dân trong vùng bán đất, trở thành người làm thuê trên mảnh đất của mình mà …sướng!.

Vài năm trở lại đây, cư dân địa phương cho hay, nhiều người cố cầm cự với con tôm sú nhưng không nổi. Nguồn nước ô nhiễm, đáy ao gánh chịu bao khánh sinh, hóa chất nên thả tôm vào là chết. Ngay như anh Ba Triệu (tổ 11, ấp Doi Lầu), một trong số nhiều người nuôi thành công con tôm sú ở xã An Thới Đông với 4 ha nhưng nay cũng bỏ trắng. Anh Ba Triệu nói: “Tôm sú thật sự thất bại từ năm 2005, nhưng có người cố cầm cự vài ao tôm mà sống, mà hi vọng trả nợ. Ở An Thới Đông này có đến 60% người nuôi phải thuê đất để nuôi. Nhưng nước ô nhiễm, càng nuôi tôm càng chết nên 90 diện tích ao bỏ trống rồi!”. Giống nhiều người khác, anh Triệu rơi vào cảnh cùng quẫn. Hiện sổ đỏ 4 hecta của anh còn “đọng” ở ngân hàng bởi món nợ vay 500 triệu!...

Trước đây, dân mua bán tôm ở Cần Giờ chẳng ai lạ gì những cái tên Ba Bảnh, Sáu Cầm…Những người này nuôi tôm với diện tích rất lớn, từng thành công, được khen ngợi, lên truyền hình và được giới thiệu với nhiều chính khách khi có dịp đến thăm khu sinh quyển Cần Giờ. Có thời điểm ông Sáu Cầm nuôi đến 20 ha, nhưng giờ cũng phải chia tay với con tôm, chuyển sang nuôi cua…kiếm tiền chợ!. Vừa gặp tôi, ông Sáu Cầm bảo: “Không đủ sức chịu đựng, tui bỏ con tôm rồi. Kĩ sư nuôi còn chết huống gì bọn tôi”...

Từ ngày không nuôi tôm sú được nữa, nhiều khu đất trống trơn tưởng chừng vô chủ nhưng đó là đất của những “đại gia” từ nơi khác đến thuê, mua để làm tôm rồi bỏ hoang. Còn với dân bản địa ở vùng này, khi rời tôm sú thì đa phần đất đã bị cầm cố phải quần quật với bao nghề mà sống như cơ cảnh của ông Một, bà Ràng… Từ bỏ giấc mơ tôm sú cũng là lúc cái nghèo đã đeo bám họ! Nhiều người biết hậu quả đang xảy ra từ chuyện con tôm Cần Giờ nhưng ít ai muốn nhắc đến. Điều lạ kỳ, là những con số trong các báo cáo nghe vẫn rất trơn tru. Còn sự thật ở những ao tôm mà tôi đi qua, hầu hết là những vọng canh đứng cheo leo bị gió xé toạc, trơ trọi, trống hoác...!

Mô hình tôm GAP cũng hỏng

Năm 2006, TP. HCM cho xây xựng dự án nuôi tôm GAP ở xã Lý Nhơn với quy mô 43 ha. Năm 2007, mô hình bắt đầu thực hiện nhưng đi vận động chỉ có 16 hộ dân tham gia nuôi tôm với diện tích mặt nước là gần 14 ha! Một cán bộ xã Lí Nhơn cho biết, dân e ngại vì nguồn nước ô nhiễm, phải cải tạo lại ao, thiếu vốn… nên không mạnh dạn tham gia mô hình. Vận động dân, dân cũng ráng vào nuôi nhưng sau khi thu hoạch chỉ 11/16 hộ đạt hiệu quả (chỉ có 2 hộ có lãi).

Vậy nên, đến nay chuyện nuôi tôm GAP đang phải...tạm dừng! Tương lại của mô hình tôm “GAP” ở huyện Cần Giờ chưa biết sẽ ra sao nhưng cách chọn địa điểm cho dự án này quả thật rất khó hiểu. Tiền đầu tư cho GAP đến 5 tỷ lại được “cắm” giữa vùng đang vây quanh ô nhiễm?

SƠN ĐỊNH

Các tin mới

Các tin năm 2014

Các tin năm 2013 | 2012 | 2011 | 2010 | 2009 | 2008 | 2007: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887

Các tin năm 2007 | 2006 | năm 2005