Cơ chế nào cho Trại cá giống Nghĩa Lộ (Yên Bái)?

Trại Cá giống - Thuỷ sản Nghĩa Lộ (gọi tắt là Trại giống) được thành lập từ năm 1966 với cơ ngơi còn nhỏ hẹp. Đến năm 2003, Trại được đầu tư nâng cấp gần 7 tỷ đồng thuộc chương trình mục tiêu quốc gia. Với điều kiện thuận lợi như vậy, cộng thêm ý tưởng phát triển thành trại cá giống vừa sản xuất vừa nghiên cứu… nhưng Trại vẫn chỉ là đơn vị sản xuất đơn thuần do cơ chế quản lý bó hẹp, dẫn đến nguy cơ nguồn đầu tư bị lãng phí.

Ông Trần Ngọc Thư - Trại trưởng, kỹ sư thuỷ sản dẫn chúng tôi đi thăm cơ ngơi của Trại. Rộng chừng trên 5 ha, Trại được chia thành 3 khu: khu sản xuất cá bố mẹ, khu sản xuất cá giống, khu nghiên cứu. Mặc dù Trại nằm trong qui hoạch của Bộ Nông nghiệp & Phát triển nông thôn, nhưng cán bộ nhân viên ở đây đều phải tự bươn chải, tự nghiên cứu sản xuất giống nên rất khó khăn về kinh phí hoạt động. Bởi vì, do cơ chế hiện nay, Trại vẫn phụ thuộc Trung tâm Thuỷ sản Yên Bái, không được phép nghiên cứu độc lập, mà chức năng chính là tập trung vào sản xuất giống thủy sản đơn thuần.

Trong khi đó, từ năm 2003, Trại đã được đầu tư một hệ thống phòng thí nghiệm nghiên cứu như: máy soi bệnh phẩm, tủ đông lạnh, máy xét nghiệm… trị giá gần 1 tỷ đồng, cộng với ao ương, nuôi… ngót ngét 7 tỷ đồng. Chiếc máy đo nhiệt độ nước, kiểm tra độ chua, khoáng chất trong nước, nhìn chỉ bé bằng bàn tay nhưng cũng tới cả trăm triệu đồng. - Một cán bộ phòng thí nghiệm cho biết. Nhìn cơ ngơi được gây dựng bao nhiêu năm nay, với trang thiết bị được đầu tư đắt tiền, nếu chỉ sản xuất đơn thuần thì rất lãng phí. Trong khi đó, đơn vị chủ quản là Trung tâm Thuỷ sản lại không cho phép Trại giống này đi sâu vào nghiên cứu.

Kiểm tra sự sinh trưởng của cá chiên bố mẹ ở trại giống Nghĩa Lộ, đề tài cho đơn vị tự nghiên cứu thành công.

Hiện nay, Trại giống có 20 cán bộ nhân viên thì có 4 kỹ sư, trong đó 1 kỹ sư đang theo học lớp cao học tại Trường Đại học Nông nghiệp I. Trước những thuận lợi và khó khăn đó, đơn vị đã trang trải kinh phí và sản xuất thành công các giống cá nước ngọt: trôi, trắm, mè, chép, rô phi đơn tính… Mỗi năm, đơn vị đã sử dụng từ 70- 100 triệu đồng trợ cước vận chuyển cho đồng bào vùng cao. Để duy trì mô hình thâm canh cá ruộng trên 2 vụ lúa, năm 2008 đơn vị chuẩn bị đủ cá giống nuôi 20 ha xen canh trên địa bàn Mường Lò. Vụ xuân vừa qua hiệu quả đạt 600- 800 kg cá/ha, chủ yếu là cá chép lai, rô phi. Đơn vị cũng đã phối hợp cung cấp cá rô phi giống cho một số xã thuộc huyện Trấn Yên để xoá bỏ chân ruộng một vụ. Tham gia thả bổ sung 3 tấn cá giống/năm cho thuỷ sản Thác Bà. Ngoài ra, Trại còn cung cấp cá giống cho các bạn hàng ngoài tỉnh như: Phú Thọ, Lai Châu, Sơn La, Hoà Bình các giống cá mè, trôi, trắm… khoảng 5- 6 triệu con giống/năm và doanh thu của Trại giống mỗi năm đạt trên 500 triệu đồng.

Đặc biệt, từ năm 2001, Trại đã tự đầu tư nghiên cứu, nuôi và sản xuất thành công giống cá bỗng, ba ba gai và mới đây là cá chiên, rô phi mùa đông, rồi cả giống cá quí hiếm như cá anh vũ. Trong 4 loại cá quí hiếm có nguy cơ tuyệt chủng, người dân không sản xuất được giống thì đơn vị đã nuôi thành công 3 loại (chiên, anh vũ, bỗng), còn loại cá lăng do đã có trung tâm khác nghiên cứu thành công. Chính vì cơ chế mà đơn vị cũng gặp không ít khó khăn khi tự đứng ra đầu tư kinh phí nghiên cứu, sản xuất các loại cá quí hiếm có nguy cơ tuyệt chủng. Chẳng hạn việc sản xuất giống cá chiên, năm 2002 đơn vị phải tự đầu tư trên 200 triệu đồng thu gom cá bố mẹ ở khu vực sông Lô (Tuyên Quang) về nuôi nghiên cứu sản xuất cá giống. Vụ rét đậm đầu năm vừa qua, 100 cá bố, mẹ bị chết nên đơn vị phải tuyển lại nguồn giống mới. Trong việc nuôi cá anh vũ cũng vậy, các cán bộ trại giống phải đi một số tỉnh miền núi phía bắc có nhiều sông, suối như: Cao Bằng, Bắc Giang, Tuyên Quang mua lại của ngư dân đánh bắt được 600 con cá anh vũ chủ yếu chỉ to gần bằng ngón tay út, trị giá tới hơn 40 triệu đồng được đưa về nuôi thử nghiệm trong ao. Đơn vị phải mời Viện Nghiên cứu nuôi trồng thuỷ sản I giám định gien và xác định số cá giống mua về đúng là cá giống gốc.

Cũng theo kỹ sư Trần Ngọc Thư thì sau 4 năm đơn vị tự đầu tư trên 200 triệu đồng kinh phí bỏ ra. Nhưng do “máu” nghề nghiệp, đơn vị thực sự muốn đầu tư vào nghiên cứu, muốn đổi mới, phát triển giống cá quí, góp phần nhân nguồn gien các loại giống thủy sản có nguy cơ tuyệt chủng. Hơn nữa, năm 2004 được Chính phủ ra Quyết định 112 phê duyệt là một trong 16 trung tâm giống thuỷ sản quốc gia, phục vụ 4 tỉnh Yên Bái, Thái Nguyên, Bắc Cạn, Lào Cai, cộng thêm việc được đầu tư hàng tỷ đồng từ khi Trại cá giống Nghĩa Lộ nằm trong qui hoạch của Bộ Nông nghiệp - Phát triển nông thôn. Do đó, khẳng định việc tự đầu tư, đổi mới, tập trung vào nghiên cứu sản xuất các loại cá hiếm, có nguy cơ tuyệt chủng thành công của Trại Cá giống Nghĩa Lộ là một bước đi đúng đắn. Tuy nhiên, cần có một cơ chế mở tạo điều kiện cho đơn vị phát huy hết khả năng trong việc nghiên cứu sản xuất, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ. Hơn thế nữa, ngành chức năng cần có sự đánh giá, nhìn nhận để trại giống hoạt động đúng tầm của một trung tâm giống thuỷ sản quốc gia đã được Chính phủ công nhận, tránh sự đầu tư lãng phí như hiện nay.

Văn Trung

Các tin mới

Các tin năm 2014

Các tin năm 2013 | 2012 | 2011 | 2010 | 2009 | 2008 | 2007: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887

Các tin năm 2007 | 2006 | năm 2005