Khánh Hoà: Nỗi lo của làng triệu phú

Không phải ngẫu nhiên, tổ dân phố Phú Thịnh, Phú Hòa (phường Cam Phú, thị xã Cam Ranh, Khánh Hòa) được mọi người gọi là cư dân của “làng triệu phú”. Bởi có một thời, nhờ nuôi tôm Post giống, mỗi năm hàng trăm gia đình nơi đây có thu nhập không dưới 100 triệu đồng/hộ. Nhưng đây là câu chuyện của ngày hôm qua. Còn bây giờ, cùng với sự “xuống dốc” của tôm sú (dịch bệnh, giá cả bèo bọt và liên tiếp có những mùa vụ thất bát), cư dân của “làng triệu phú” đã bị tán gia bại sản chỉ vì sản phẩm làm ra không tiêu thụ được. Hầu hết các trại sản xuất tôm Post giống ở đây đang bị bỏ hoang, còn lại 16/260 trại đang hoạt động cầm chừng…

° Một thời hoàng kim

Mấy năm nay, cứ vào vụ nuôi tôm, anh Đặng Mậu Hương ở tổ dân phố Phú Thịnh, phường Cam Phú như ngồi trên đống lửa. Tuy đã gắn bó với nghề nuôi tôm Post hơn 10 năm nay, nhưng chưa lúc nào anh cảm thấy bất an và lo lắng như lúc này. Sau bao phen chìm nổi cùng con tôm Post, từ niềm vui thu lợi hàng trăm triệu đồng, rồi cay đắng nhìn những tài sản của mình lần lượt “đội nón ra đi” theo những mùa vụ tôm thất bát, chưa bao giờ anh thấy số phận của con tôm Post lại long đong như lúc này. Lúc trước, khi bắt đầu khởi nghiệp (1995), ngoài chút ít vốn liếng nhỏ nhoi của gia đình, anh Hương phải vay mượn anh em, bạn bè gần 100 triệu đồng để đầu tư xây dựng một trại tôm Post với 12 hồ nuôi. Liên tiếp những mùa vụ thắng lớn, chỉ trong vòng 5 năm, gia đình anh đã có của ăn của để và tiếp tục đầu tư xây dựng thêm 5 trại sản xuất tôm Post vào loại kiên cố bậc nhất trong vùng. Thời con tôm còn được giá, sau khi trừ chi phí tiền con giống, thức ăn, nhân công, mỗi năm, gia đình anh thu lãi không dưới 400 triệu đồng. Kể lại thời hoàng kim của mình, anh Hương tỏ vẻ tiếc rẻ: “Ai đã từng làm nghề tôm Post mới hiểu, chỉ cần thắng vài vụ tôm sẽ bị nghề này “mê hoặc”! Hồi đó, chuyện xây nhà cao cửa rộng, mua sắm xe máy, ti vi, tủ lạnh… hoặc những vật dụng đắt tiền chỉ là chuyện nhỏ”. Theo anh Hương, bình quân mỗi trại sản xuất được 6 triệu Post/năm, giá bán 70 đồng/con, vị chi được 420 triệu đồng. Sau khi trừ tiền tôm giống mẹ, thức ăn, nhân công, kỹ thuật…, mỗi trại anh bỏ túi hơn 100 triệu đồng. Thời điểm chúng tôi có mặt, anh Hương là một trong số hơn 10 hộ gia đình ở “làng triệu phú” đang cố bám lấy nghề nuôi tôm Post nhưng trong lòng lúc nào cũng lo ngay ngáy. Giờ đây, anh chỉ còn đủ sức đầu tư cho một trại hoạt động cầm chừng, 2 trại anh đã cho thuê, còn 2 trại đã bỏ hoang từ nhiều năm nay. Tuy không hy vọng gì nhiều, nhưng nếu được giá, mỗi vụ, trại tôm này cũng thu được từ 15 - 20 triệu đồng, đủ để gia đình anh chi phí cho sinh hoạt hàng ngày và lo cho con cái ăn học. Còn nếu tôm bị bệnh, hoặc không bán được thì coi như trắng tay. Nhìn 2 trại tôm đang bị phá dỡ, ngổn ngang toàn gạch đá và rác, anh Hương chua chát nói: “Hồi trúng tôm, bỏ ra trên 100 triệu đồng xây một trại tôm Post mình cứ xem như không. Giờ “bỏ thì thương, vương thì lỗ”, nhìn một đống tiền chốc lát trở thành đống gạch vụn mà xót cả ruột”…

Phong trào nuôi tôm sú ở Khánh Hòa bắt đầu từ những năm 1990 và phát triển rầm rộ từ năm 1995 - 2003. Thời gian này, do lợi nhuận thu được từ nuôi tôm quá lớn, vì thế, hầu hết diện tích đất ngập mặn ven biển đều được khai thác tối đa để làm đìa nuôi tôm. Không thể phủ nhận, nhờ nuôi tôm, bộ mặt của vùng nông thôn ven biển đã có nhiều thay đổi. Nhiều gia đình đã thoát nghèo và giàu lên một cách nhanh chóng. Theo đó, nghề sản xuất tôm Post giống cũng đắt… như tôm tươi. Ban đầu, ở phường Cam Phú chỉ có vài chục trại tôm giống, sau đó con số đã tăng lên 260 trại. Lúc trước, khi nghề nuôi tôm còn hưng thịnh, đi đâu người ta cũng chỉ bàn đến chuyện con tôm Post. Đến vụ thu hoạch, trong làng ngoài xóm xe cộ ra vào mua bán tấp nập. Người có tiền thì tiếp tục xây trại, người ít vốn thì cùng chung nhau làm ăn; trong nhà lúc nào cũng có của ăn của để. Nhưng do không được quy hoạch chi tiết vùng nuôi, thêm vào đó là ô nhiễm môi trường, chất lượng tôm giống không đảm bảo, nên từ năm 2003 đến nay, người nuôi tôm ở các địa phương trong tỉnh liên tiếp phải gánh chịu những vụ mùa thất bát. Có không ít gia đình khuynh gia bại sản cũng chỉ vì con tôm sú. Kéo theo đó, nghề sản xuất tôm Post giống cũng tụt dốc và thời hoàng kim của nghề này cũng đi vào dĩ vãng.

° Về đâu tôm Post?

Trở lại “làng triệu phú” trong thời gian này, hầu hết các trại tôm Post giống nơi đây đều bỏ hoang. Ít ai ngờ rằng “làng triệu phú” bây giờ lại tiêu điều, xác xơ đến thế. Ngoài chuyện người dân không còn mặn mà gì đến nghề nuôi tôm Post, không ít gia đình lâm vào cảnh nợ nần chồng chất, trong khi chưa tìm được việc làm khác. Anh Phan Văn Thành, một người đi đầu trong phong trào nuôi tôm ở đây cho biết: “Mấy năm vừa rồi, tụi tui thua lỗ liểng xiểng. Hồi trước, chỉ cần có con giống, đến vụ là khách hàng khắp nơi trên cả nước đổ dồn về mua, không ai phải chịu cảnh ế ẩm. Nếu trúng mánh, một vụ tôm thu nhập 400 - 500 triệu đồng là chuyện bình thường. Còn bây giờ, phần do môi trường bị ô nhiễm, con giống sản xuất ra không tiêu thụ được, hầu hết người trong làng đều bỏ nghề, còn lại một ít hộ nuôi cầm chừng nhưng số lượng không đáng kể”. Hiện tại, gia đình anh Thành có 4 trại, nhưng do làm ăn thua lỗ, anh phải cho người khác thuê lại với giá 18 triệu đồng/năm. Anh Thành và người dân ở đây luôn lo lắng bởi lẽ, ngoài việc không nhận được sự hỗ trợ từ việc vay vốn ngân hàng, hàng năm người nuôi tôm vẫn phải đóng các khoản thuế môn bài, kinh doanh, dù năm nào cũng bị thua lỗ.

Thời điểm chúng tôi có mặt, giá tôm Post giống ở đây dao động từ 15 - 20 đồng/con (trước đây 70 đồng/con). Nhưng để bán được, người nuôi phải chấp nhận hao hụt trên 200% (số lượng thực bán gấp 3 lần) nên giá trị thực của tôm Post chỉ đạt từ 5 - 7 đồng/con. Do chi phí đầu vào liên tục tăng, giá tôm lại giảm nên lời lãi không đáng kể. Ở tổ dân phố Phú Thịnh, chỉ có 198 hộ với 840 nhân khẩu, nhưng có tới trên 200 trại tôm Post. Ngoài một số ít hộ làm nghề tiểu thương, hầu hết các gia đình đều có trại tôm Post hoặc tham gia lao động trực tiếp ở các trại tôm. Từ khi con tôm Post “xuống dốc”, hàng trăm lao động ở đây đang phải chịu cảnh thất nghiệp vì không có vốn để chuyển đổi nghề. Anh Nguyễn Đình Hiệu, một người nuôi tôm ở đây trăn trở. “Tuy nghề nuôi tôm Post đang trong giai đoạn thoái trào, nhưng do không có việc làm, tụi em đành nhắm mắt làm liều đi mướn trại để sản xuất. Mấy năm nay, lợi nhuận tụi em thu được chỉ đủ để lo chi phí và trang trải cuộc sống như kiểu mình tự làm công ăn lương”.

Ông Mai Văn Cương, Phó Chủ tịch UBND phường Cam Phú cho biết: Toàn phường có 1.602 hộ với 7.266 nhân khẩu, trong đó có hơn 60% dân số sống dựa vào nông nghiệp, chủ yếu là sản xuất tôm Post giống. Mấy năm gần đây, cùng với sự tụt dốc của con tôm Post, tình trạng thất nghiệp của phần lớn lao động trong lĩnh vực nông thôn đã gây ảnh hưởng không nhỏ tới sự phát triển kinh tế - xã hội của địa phương. Phường đang kiến nghị tỉnh và thị xã có chính sách hỗ trợ kịp thời trong khâu vay vốn, chuyển đổi nghề, đào tạo nghề và giải quyết việc làm cho người lao động. Hiện nay, Nhà máy Đóng tàu Cam Ranh đã đi vào hoạt động, nhưng do không có chính sách ưu tiên nên lao động địa phương được tuyển dụng không nhiều.

Chia tay với làng triệu phú, lác đác đâu đó chúng tôi lại bắt gặp người dân đang tiến hành tháo dỡ và đập bỏ các trại tôm Post. Nếu tính bình quân, một trại tôm Post được đầu tư xây dựng hơn 100 triệu đồng, nhưng với 260 trại đang trong cảnh lay lắt như thế này thì ngày sau “làng triệu phú” sẽ ra sao?

ANH TUẤN

Các tin mới

Các tin năm 2014

Các tin năm 2013 | 2012 | 2011 | 2010 | 2009 | 2008 | 2007: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887

Các tin năm 2007 | 2006 | năm 2005