Giải pháp cho tình trạng cá tra, ba sa khi thừa lúc thiếu: Nông dân sẽ nuôi theo “đặt hàng” của doanh nghiệp

Con cá tra, ba sa cũng như hàng ngàn nông dân ở đồng bằng sông Cửu Long đang đứng trước một “điệp khúc”, có thể nói là lặp đi lặp lại từ năm này qua năm khác. Đó là thực trạng khi thừa cá thì đành ngậm ngùi bán với giá quá rẻ, không đủ “đắp” vào giá thành.

Đến khi lỗ nặng thì lại đồng loạt “treo” ao và cá lên giá cao lại không còn để bán. Hậu quả là các nhà máy chế biến thủy sản xuất khẩu thiếu nguyên liệu. Vậy phải làm sao để giải quyết triệt để “điệp khúc” này? PV Báo SGGP đã có cuộc trao đổi với ông Ngô Phước Hậu (ảnh), Phó Chủ tịch Hiệp hội Chế biến và xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP).

- PV: Tại sao có tình trạng này, thưa ông?

Ông NGÔ PHƯỚC HẬU: Đó là khi sản lượng cá tăng lên ồ ạt thì nguyên liệu bị tồn đọng, khó tiêu thụ, doanh nghiệp lại ngoảnh mặt với nông dân. Rủi ro, thua lỗ nặng nề khiến nông dân đua nhau “treo” ao. Mặc dù hiện giá cá tra đã lên tới 17.000 - 18.000 đồng/kg nhưng người nuôi không còn nhiều cá để bán. Cùng với việc hiện nay các ngân hàng đều siết chặt chính sách tín dụng và lãi suất còn quá cao đã khiến hàng loạt người nuôi khó khăn và cân nhắc kỹ hơn trong việc có nên đầu tư trở lại cho cá tra, ba sa hay không? Bởi vậy, lại dẫn đến một bi kịch là thiếu nguyên liệu cho các nhà máy ngay từ những ngày đầu tháng 9-2008. Tình hình này được dự báo là còn kéo dài đến quý 1-2009 và sẽ ảnh hưởng lớn đến kim ngạch xuất khẩu thủy sản.

- Vậy theo ông, giải pháp nào để thoát khỏi cái vòng luẩn quẩn này?

Một trong những giải pháp để góp phần ổn định nguồn nguyên liệu cá tra, ba sa nhằm giúp doanh nghiệp sản xuất ổn định cũng như người nuôi có thể sống được là doanh nghiệp và nông dân phải cùng liên kết chặt chẽ với nhau thông qua việc ký hợp đồng nuôi cá tra, ba sa.

Cách làm này đã được triển khai trong những năm qua, tuy nhiên chưa được rộng rãi. Giờ đây là lúc giữa 3 bên, gồm doanh nghiệp chế biến, người nuôi cá và ngân hàng cần phải bắt tay chặt chẽ, hiệu quả và phổ biến hơn. Việc các doanh nghiệp chủ động ký hợp đồng với người nuôi cá cũng như các ngân hàng kiểm soát chặt việc cho vay tín dụng với người nuôi cá đã có hợp đồng pháp lý với doanh nghiệp không chỉ góp phần ổn định và điều tiết được nguồn, sản lượng nguyên liệu phục vụ chế biến, xuất khẩu của các nhà máy mà còn giúp các ngân hàng đảm bảo tốt hơn nguồn vốn cho vay, giảm được rủi ro, đặc biệt là nông dân sẽ yên tâm hơn về đầu ra, gắn bó lâu dài với con cá tra, ba sa, thoát được thảm cảnh nuôi cá theo kiểu mà chúng tôi gọi là “mồ côi”, tức nuôi xong mới tính đến chuyện đi tìm nơi tiêu thụ, người nuôi tự bơi giữa thị trường, sản lượng nhiều thì bị ép giá.

- Việc có quá nhiều nhà máy chế biến thủy sản ra đời ào ạt trong thời gian qua có phải cũng là nguyên nhân làm cho tình trạng cá tra, ba sa bị thiếu trầm trọng?

Do đây là lĩnh vực đầu tư hấp dẫn, thủ tục thành lập, điều kiện về huy động vốn lại quá dễ dàng nên sự ra đời quá nhiều các nhà máy chế biến thủy sản hiện nay cũng chính là một trong nguyên nhân làm cho tình hình nguyên liệu thủy sản trở nên lộn xộn, gây thiệt hại lớn cho không chỉ người nuôi cá tra, ba sa mà cả chính các doanh nghiệp. Khi thừa nguyên liệu thì các doanh nghiệp thi nhau ép giá. Đến khi khan thiếu thì lại tranh mua. Chính vì lẽ đó, chúng tôi cho rằng, nhà nước cũng cần phải quy định và quản lý chặt chẽ hơn, đặc biệt là sớm xây dựng được tiêu chuẩn và điều kiện khi thành lập nhà máy chế biến thủy sản.

Theo đó, bên cạnh việc đẩy mạnh quy hoạch vùng nguyên liệu cá tra, ba sa thì cũng cần đặt ra quy định cho doanh nghiệp khi mở nhà máy phải xây dựng được vùng nguyên liệu, để một mặt ổn định được nguồn nguyên liệu phục vụ chế biến, mặt khác buộc doanh nghiệp phải gắn trách nhiệm hơn trong việc nâng cao chất lượng của con cá tra, ba sa xuất khẩu, không cho phép thu mua nguyên liệu trôi nổi để gian lận chất lượng thủy sản, làm mất uy tín của con cá tra, ba sa Việt Nam trên thị trường quốc tế.

- Để hạn chế bi kịch hết thừa lại thiếu nguyên liệu, hiệp hội cũng như các doanh nghiệp có thể chủ động thông tin về nhu cầu nguyên liệu và khả năng chế biến cho người nuôi cũng như phía các cơ quan quản lý hay không?

Theo tôi, đây là việc làm mà ngay cả các doanh nghiệp và người nuôi đều đang mong đợi. Hiệp hội sẵn sàng đảm nhận việc thông tin về nhu cầu nguyên liệu chế biến, sản lượng thủy sản xuất khẩu, tình hình thị trường và thậm chí cả tình hình biến động sản lượng thủy sản được cập nhật hàng ngày thông qua mạng… Tuy nhiên, bên cạnh việc chủ động thông tin cũng như tăng cường mối liên kết chặt chẽ giữa các doanh nghiệp và người nuôi cá tra, ba sa thì chính quyền cũng cần phải vào cuộc nỗ lực hơn, thể hiện trách nhiệm thực sự trong việc quản lý, điều tiết, hướng dẫn xây dựng và quy hoạch khu vực được phép nuôi cá tra, ba sa cũng như sản lượng nuôi sao cho phù hợp, để chấm dứt tình trạng nuôi tràn lan, tự phát hiện nay.

- Cảm ơn ông.

Trao đổi với PV Báo SGGP xung quanh tình trạng nguyên liệu cá tra hết thừa lại thiếu, dẫn đến cả người nuôi cá và nhà máy đều đang rơi vào cảnh ngậm ngùi như hiện nay, Bộ trưởng Bộ NN-PTNT Cao Đức Phát cho biết, sau khi làm việc tại tỉnh Đồng Tháp, ông đã có chỉ đạo, về lâu dài cần phải xây dựng quy hoạch vùng nuôi cá tra, ba sa để chủ động và điều tiết được nguồn nguyên liệu cho các nhà máy chế biến cũng như đảm bảo có lợi nhuận cho người nông dân. Đặc biệt, để tránh tình trạng nông dân ồ ạt, đua nhau làm hầm nuôi cá, đến khi sản lượng dư thừa thì lại bán với giá rẻ, các đơn vị chức năng thuộc bộ, các chính quyền địa phương và cả doanh nghiệp cần phải tăng cường thông tin cho người nuôi.

V.Hà - Văn Phúc Hậu

Các tin mới

Các tin năm 2014

Các tin năm 2013 | 2012 | 2011 | 2010 | 2009 | 2008 | 2007: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887

Các tin năm 2007 | 2006 | năm 2005