Một mô hình liên kết của ngư dân

Nghề đi biển vốn nghiệt ngã, nhiều rủi ro, nay ngư dân càng chật vật hơn khi giá xăng, dầu tăng. Thế nhưng, từ gian khó ấy, ngư dân Cà Mau có nhiều cách làm linh hoạt và sáng tạo như thay đổi kết cấu kỹ thuật lắp đặt máy, liên kết sản xuất... nhờ vậy tiết kiệm được nhiên liệu, giảm chi phí, tiếp tục ra khơi...

Sáng kiến tiết kiệm xăng, dầu

Ðầu tháng 9, chúng tôi về làng cá Sông Ðốc, huyện Trần Văn Thời, thuộc vùng biển phía tây của Cà Mau. Ðây là làng cá tập trung nhiều tàu nhất Cà Mau. Lúc này, cửa biển Sông Ðốc thưa vắng những con tàu. Nhiều ngư dân cho biết, sau những chật vật, lo toan thời giá xăng, dầu, lương thực... tăng, giờ đây nghề khai thác biển của ngư dân Sông Ðốc đã có hướng phát triển ổn định.

Cùng với sự tiếp sức của Nhà nước bằng chính sách hỗ trợ xăng, dầu cho ngư dân theo Quyết định 289 của Thủ tướng Chính phủ, và với kinh nghiệm của chính mình, bà con mày mò, nghiên cứu, thay đổi kết cấu kỹ thuật lắp đặt máy và tổ chức lại sản xuất nhằm tiết kiệm chi phí cho mỗi chuyến đi biển.

Ông Nguyễn Hoàng Thiên, cán bộ phụ trách thủy sản thị trấn Sông Ðốc, cho biết, ngư dân Sông Ðốc đã quen dần và không quá bất ngờ với việc mỗi khi giá xăng, dầu tăng. Hầu hết bà con ngư dân ở đây có cách làm riêng của mình, tính toán khá cụ thể để tiết kiệm chi phí sản xuất.

Theo tính toán, so với năm trước, chi phí cho mỗi chuyến đi biển hiện nay tăng thêm 40-50 triệu đồng đối với mỗi thuyền cào, 20-30 triệu đồng với mỗi thuyền đánh lưới vây, câu mục từ... Ðể tiết kiệm nhiên liệu, ngư dân ở Sông Ðốc đã thay đổi kết cấu lắp đặt máy bằng cách đấu "bánh trớn" nước nặng hơn để làm chậm vòng quay, nhưng ngược lại tăng sức mạnh động cơ; gắn chân vịt lớn hơn thay cho chân vịt nhỏ làm gia tăng thêm lực tống nhằm phát huy tối đa công suất máy.

Chi phí cho việc thay đổi kết cấu kỹ thuật tưởng chừng đơn giản này không nhỏ. Với tàu cá có công suất từ 250 CV trở lên phải bỏ ra ít nhất 50 triệu đồng. Nhưng, nhiều ngư dân tính toán, áp dụng biện pháp kỹ thuật này, đối với nghề cào khơi ở tuyến lộng, ngư dân tiết kiệm được khoảng 2.000 lít dầu và giảm chi phí hơn 30 triệu đồng/tàu cá/chuyến. Còn thuyền câu mực và đánh lưới vây tiết kiệm được từ 500 đến 1.000 lít dầu/tàu/chuyến.

Vì vậy, nhiều ngư dân Sông Ðốc đã học hỏi, phổ biến kinh nghiệm, "truyền bí quyết" cho nhau. Ðến nay, toàn thị trấn Sông Ðốc có 400/840 phương tiện khai thác biển tiết kiệm dầu bằng cách áp dụng biện pháp kỹ thuật trên. Dù chi phí thay đổi kết cấu lắp đặt máy ban đầu khá lớn, nhưng bù lại tiết kiệm được lượng nhiên liệu đáng kể về lâu dài.

Hơn nữa, hiện nay do giá sản phẩm bấp bênh, trong quá trình sản xuất, ngư dân tính toán khá chi ly cho từng chuyến biển, từng mẻ lưới. Ðể hạn chế khai thác lỗ vốn, mỗi mẻ cào, ngư dân phân loại sản phẩm về số lượng và chủng loại ngay trên biển, sau đó dùng hệ thống thông tin liên lạc về đất liền để biết cụ thể giá cả từng loại sản phẩm. Khi cân đối lại, nếu thấy có lãi tiếp tục khai thác, còn ngược lại, thì tạm ngưng đánh bắt, neo đậu để giảm chi phí, chờ giá sản phẩm tăng lên mới tiếp tục hoạt động.

Với biện pháp và cách làm này, thời gian gần đây, dù giá xăng, dầu tăng nhưng rất ít tàu cá của ngư dân ở cửa biển Sông Ðốc khai thác lỗ vốn, phải nằm bờ như trước.

Mô hình sản xuất khép kín

Ông Nguyễn Tấn Biểu, một ngư dân ở làng cá Sông Ðốc có 12 tàu, trong đó bốn tàu công suất từ 350 đến 500 CV, tám tàu công suất 120 CV trở lên, chuyên lưới vây và câu mực. Mô hình sản xuất của gia đình ông Biểu khá độc đáo. Ðể tiết kiệm nhiên liệu, khi ra khơi, một chiếc tàu công suất lớn kéo theo ba tàu nhỏ làm nhiệm vụ chong đèn, dẫn dụ tôm, cá vào lưới. 12 tàu của ông Biểu đến ngư trường, nhưng chỉ có bốn tàu công suất lớn tốn nhiên liệu. Ở ngư trường khai thác, các tàu sử dụng thiết bị dò tìm, khi phát hiện khu vực có nhiều tôm sẽ thông tin cho các tàu khác của gia đình tập trung khai thác. Dù chỉ huy tại nhà, nhưng ông Biểu nắm rất sát tình hình các tàu hoạt động trên biển, không chỉ thông báo về thời tiết mà còn tính toán thời gian hoạt động khá hợp lý trong sản xuất, khai thác đến từng mẻ lưới. Thí dụ: khi các tàu chong đèn dẫn dụ tôm, cá vào lưới, ấn định thời gian từ 23 giờ đêm đến 5 giờ sáng là phải đánh xong bốn mẻ lưới. Nếu chậm trễ, trời sáng, cá sẽ tản ra, khai thác không đạt hiệu quả.

Với cách tổ chức sản xuất như thế đã hạn chế đến mức thấp nhất việc để phương tiện chạy lòng vòng tìm nguồn tôm, cá, hao tốn nhiên liệu. Từ cách làm này, bình quân mỗi tàu của ông Biểu tiết kiệm hơn 1.000 lít dầu/chuyến, trong khi hiệu quả sản xuất lại khá cao. Khi tàu đầy cá, thuyền trưởng lên máy thông tin liên lạc với các tàu dịch vụ để bán sản phẩm ngay trên biển, vừa bảo đảm sản phẩm tươi ngon, vừa tiết kiệm được chi phí muối ướp cá trữ trên tàu.

Từ đầu năm đến nay, dù nhiều lần giá xăng, dầu tăng, nhưng đội tàu khai thác của gia đình ông Biểu chưa lỗ vốn chuyến nào, ngược lại còn lãi bình quân từ vài chục đến hơn 100 triệu đồng/chuyến.

Mô hình sản xuất của gia đình ông Biểu sử dụng thường xuyên gần 300 lao động, trong đó hơn 180 lao động trên biển và hơn 100 lao động nữ vá lưới trên bờ; góp phần giải quyết việc làm cho lao động nhàn rỗi ở địa phương. Hiện nay, mô hình sản xuất khép kín hiệu quả này đang được phát huy ở Sông Ðốc, nhất là đối với những hộ ngư dân có từ ba, bốn tàu cá trở lên.

Liên kết để bám biển

Bí thư Ðảng ủy thị trấn Sông Ðốc Phạm Thành Ngại cho rằng, hiện nay, hầu hết ngư dân ở đây vẫn sản xuất manh mún, nhỏ lẻ, nên chưa phát huy được hiệu quả cao. Ðể giúp ngư dân trụ vững với nghề, chính quyền đã vận động ngư dân tổ chức lại sản xuất trên cơ sở củng cố, nâng chất lượng các HTX, tổ hợp tác. Toàn thị trấn Sông Ðốc có 23 HTX khai thác biển nhưng hầu hết gần như không hoạt động.

Nay, việc tổ chức, liên kết lại trong sản xuất phải trên cơ sở những chủ phương tiện hợp tác cùng có lợi. Không hoạt động đơn độc, liên kết lại để chống chọi với việc xăng, dầu tăng giá, nhất là liên kết với các tàu dịch vụ đang ngày một nhiều ở Cà Mau.

Từ chỗ chỉ có hai tàu hoạt động vào cuối năm 2007, hiện nay ở cửa biển Sông Ðốc có gần 20 tàu dịch vụ hậu cần nghề cá. Một loại hình dịch vụ mà trước đây ít ai quan tâm, nay đã phát huy hiệu quả tích cực trong tình hình giá xăng, dầu, hàng hóa tăng cao. Số tàu dịch vụ này phát triển trên cơ sở hợp tác với các chủ phương tiện và người trực tiếp sản xuất trên biển.

Khi tàu đánh cá đầy sản phẩm, chỉ cần liên hệ với tàu dịch vụ trong đất liền sẽ được đáp ứng ngay. Các tàu dịch vụ hậu cần từ đất liền sẽ vận chuyển nước đá, dầu, lương thực, thực phẩm ra biển cung cấp, sau đó sẽ chở sản phẩm về đất liền.

Tùy theo thỏa thuận, mỗi chuyến biển như thế, tàu dịch vụ lấy tiền công từ 6 đến 7 triệu đồng. Cũng có loại hình tàu dịch vụ hậu cần chuyên thu mua sản phẩm trực tiếp trên biển.

Gia đình ông Trần Phi Hùng, khóm 1, thị trấn Sông Ðốc có hai tàu dịch vụ; mỗi chuyến ra khơi bốn đến năm ngày, thu mua hàng trăm tấn cá trên biển, với giá cao hơn từ 10 đến 15% so với ở đất liền. Hỏi chuyện, nhiều ngư dân cho biết, mức chênh lệch ấy là hợp lý, tính ra người sản xuất vẫn lời hơn khi chở sản phẩm vào bờ bán vì giảm được nhiều chi phí.

Mô hình liên kết sản xuất như thế có nhiều cái lợi. Trước nhất, các tàu dịch vụ cung ứng đầy đủ các nhiên liệu và các nhu yếu phẩm mà người sản xuất trên biển cần; một tàu dịch vụ như thế có thể cung ứng cùng lúc cho ba, bốn tàu đánh cá, góp phần giảm chi phí khai thác, tăng thời gian hoạt động trên biển do không phải thường xuyên chạy ra vào đất liền. Hiện nay, nghề cào, lưới vây ở Sông Ðốc có khi ngư dân bám biển đến hai, ba tháng mới cho tàu vào bờ. Hơn nữa, sản phẩm được trao đổi ngay trên biển làm giảm chi phí muối, ướp sản phẩm trữ lâu dài trên tàu, chất lượng sản phẩm và giá bán cũng cao hơn.

Ðến cuối tháng tám vừa qua, thị trấn Sông Ðốc đã đạt sản lượng khai thác thủy sản cả năm 2008: 65 nghìn tấn thủy sản. Cửa biển Sông Ðốc ngày càng thưa vắng tàu, thuyền. Nhưng với Sông Ðốc, bến tàu thưa vắng, cũng có nghĩa là ngư dân đang có việc làm

BNgọc Quân - Ðức Toàn

Các tin mới

Các tin năm 2014

Các tin năm 2013 | 2012 | 2011 | 2010 | 2009 | 2008 | 2007: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887

Các tin năm 2007 | 2006 | năm 2005