“Đại gia cá hồi” trên đỉnh Hoàng Liên Sơn

Giữa thung mây trên đỉnh Hoàng Liên Sơn chót vót cao của miền Tây Bắc, hiện ra những chiếc hồ nuôi cá hồi lấp loáng trong nắng mai. Lạ quá!

Cá hồi vẫn được xem là loài cá, thường chỉ sống trong những dòng nước xứ lạnh ở Bắc Mỹ, Bắc Âu vậy mà sao lại chịu đến miền sơn cước này?

Bể nuôi cá hồi của Trần Yên

Câu chuyện “thu phục” cá hồi của Trần Yên, để xây nên một “vương quốc cá hồi” giữa đỉnh Hoàng Liên Sơn khiến người ta say mê, khâm phục.

“Vương quốc cá hồi” của Đông Ki sốt vùng Tây Bắc

Gương mặt sạm đen nắng gió, “đại gia cá hồi” nói một câu khiến tôi giật mình: “Cách đây chưa lâu, năm 2002, tôi đã bị bắt tạm giam 4 tháng và phải hầu toà với mức án 1 năm tù treo, bồi thường gần hai trăm triệu đồng. Để có tiền trả, tôi phải bán ngôi nhà khang trang ở thành phố Điện Biên và đến dãy Hoàng Liên Sơn này làm lại từ đầu”.

Chuyện đi tù của Trần Yên đã khiến nhiều người ở vùng cao Tây Bắc rơi nước mắt. Ấy là những khi đang làm giám đốc quản lí dự án trồng rừng ở huyện Sìn Hồ- Lai Châu, Trần Yên đã chọn bản Mô, nơi đi bộ hai ngày đường mới đến để chọn làm thí điểm phủ xanh đất trống đồi trọc.

Mấy tháng trời phải ngủ trên nóc chuồng lợn để ươm cây trồng cho dự án, ba cùng với bà con, Trần Yên càng thấu hiểu cuộc sống nghèo khó với tập quán du canh du cư của đồng bào thì rất khó giữ rừng.

Sau nhiều trăn trở, Trần Yên nảy ra một ý tưởng táo bạo: Ngói hóa 100% cho bản Mô, chia đất trồng rừng cho các hộ. Một khi đã có nơi định cư chắc chắn, dân no đủ, sẽ không đốt phá rừng nữa.

Trần Yên đã trả tiền công trồng rừng cho bà con bằng cách xây nhà thay vì đưa tiền mặt. Cách làm ấy được lòng dân, nhưng nếu chiểu theo chính sách và pháp luật thì lại “vướng” vào tội “sử dụng tiền sai mục đích của dự án”.

Sau khi ra tù, với hai bàn tay trắng Trần Yên đã đi rất nhiều nơi để tìm một hướng đi mới. Đi mãi mà vẫn bế tắc, có lúc định về an phận ở quê hương Ninh Bình.

Nhưng rồi khi trở lại Lai Châu, nhìn thấy đỉnh Hoàng Liên Sơn sừng sững, Trần Yên bỗng ngộ ra một điều: Mảnh đất này mới là chốn dung thân, lập nghiệp của mình. Hai vợ chồng lại quay về đỉnh Hoàng Liên Sơn lúc ấy chỉ có những ngọn núi trơ trọi, vắng bước chân người. Có vẻ như ở nơi này kiếm miếng ăn qua ngày đã khó, còn làm giàu thì chỉ dành cho những người hoang tưởng.

Nhưng cái chất của Trần Yên là thế. Thích làm những điều có vẻ như trái khoáy, muốn đương đầu với những thử thách dường như không cân sức, chính vì thế mà người ta gọi Trần Yên là “Đông Ki Sốt” của vùng Tây Bắc.

Lên đỉnh Hoàng Liên Sơn với mục đích quay lại nghề trồng rừng, chẳng ngờ Trần Yên lại bén duyên với con cá hồi đến từ đất nước Phần Lan của xứ Bắc Âu. Năm 2004, Phần Lan hỗ trợ Viện Nghiên cứu nuôi trồng thủy sản 1 (Bộ Thủy sản) nuôi thử nghiệm giống cá hồi ở lưng chừng đèo Hoàng Liên Sơn. Đưa loài cá quý về nuôi quả thực là một cuộc phiêu lưu mạo hiểm và Trần Yên là người đầu tiên ở Lai Châu dám chấp nhận thách thức.

Và anh đã phải nếm trải thất bại vào đúng dịp Tết năm 2006. Chỉ sau một đêm ngủ dậy, đập vào mắt Trần Yên là những xác cá chết trắng xóa cả bể. Cá chết do nền bể sụt khiến nước không chảy làm cho gần 4 tấn cá hồi vốn rất đắt “ra đi”.

Sau lần ấy, Trần Yên quyết tâm bắt tay vào “thu phục” loài cá đỏng đảnh này. Anh tự tìm nguồn thức ăn cho cá hồi nhập từ Phần Lan bằng cách bỏ tiền mua vé máy bay, mời chuyên gia về tận nơi khảo sát. Trần Yên còn đưa cả chuyên gia người Nhật sang tư vấn cách nuôi cá để không còn lặp lại thảm cảnh của Tết năm 2006 ấy.

Bây giờ thì Trần Yên tự tin nói với chúng tôi: “Nuôi cá hồi còn dễ hơn nuôi... cá trắm. Cá hồi quen ăn thức ăn công nghiệp, còn muốn cho cá trắm ăn cám công nghiệp thì phải rèn luyện nhiều. Một mét khối nước có thể nuôi từ 100 kg -250 kg cá hồi. Cá trắm thì không thể nuôi với tỷ lệ dày đặc như vậy được”.

Trần Yên cũng là người đầu tiên ở Lai Châu cho cá hồi đẻ trứng và tự túc được con giống. Anh cười bảo: “Cũng chẳng có bí quyết gì đặc biệt đâu, tôi thấy cho cá hồi đẻ dễ hơn cả cá rô phi”.

Dưới chân hãy núi cao mây mù bao phủ, một dòng suối trong vắt chảy xuống và Trần Yên đã dẫn nguồn nước ấy vào hệ thống bể của mình. Ở độ cao hơn 1.500m so với mặt nước biển, nhiệt độ nước suối bao giờ cũng thấp hơn 17oC - một điều kiện để nuôi cá hồi lý tưởng so với ngay cả quê hương của cá hồi ở xứ Bắc Âu. Vì nước ở đỉnh Hoàng Liên Sơn chưa bao giờ xuống dưới 7oC, trong khi ở Bắc Âu, về mùa đông nước thường đóng băng.

Chính vì thế, Trần Yên đã tự tin gửi “của nhà trồng được” sang tận Phần Lan và Nhật để các chuyên gia ở đó nếm thử và họ đều thừa nhận rằng: cá hồi nuôi ở đỉnh Hoàng Liên Sơn - Việt Nam ngon chẳng kém gì so với nuôi ở đất nước họ.

Trần Yên tự hào khoe với Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Phú Trọng, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đều đã đến thăm và thưởng thức món cá hồi Made in Hoàng Liên Sơn của mình.

Mới đây, khi đến thăm trang trại của Trần Yên, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đã rất vui mừng trước sự thành công của mô hình nuôi cá hồi này. Thủ tướng hỏi Trần Yên: “ Có hỗ trợ cho bà con dân tộc nhân rộng mô hình không?”.

Câu trả lời của Trần Yên khiến nhiều người ngạc nhiên. Trần Yên thưa với Thủ tướng: Bà con dân tộc khó có điều kiện nuôi cá hồi vì đó đòi hỏi vốn lớn, kỹ thuật cao. Tôi muốn giúp bà con có thể làm giàu được ngay trên mảnh đất của mình bằng cách trồng một loại cây cũng hiệu quả cao như nuôi cá hồi”.

Cuộc chiến mới chống đói nghèo

Trần Yên say sưa trình bày với Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng dự án của mình. Thì ra người đàn ông đã từng phải vào tù vì những hệ luỵ từ cái nghiệp trồng rừng vẫn còn đam mê với cây, với đất ở Hoàng Liên Sơn này lắm. Loại cây mà Trần Yên theo đuổi chính là Jatropha nhưng nhiều người thường vẫn quen gọi là cây cọc rào. Cây cọc rào dễ trồng, dễ thích nghi, và không dễ cháy. Mỗi ha cây cọc rào thu được mỗi năm khoảng 10 tấn hạt, ép ra được từ 3,4 tấn dầu sinh học. Mỗi tấn dầu theo thời giá hiện tại là 700 USD. Một khi cả những đỉnh núi trơ trọi, những khu đất hoang hóa của vùng Tây Bắc này được phủ kín cây cọc rào thì câu chuyện xóa đói giảm nghèo và làm giàu của đồng bào dân tộc sẽ trở nên dễ dàng hơn rất nhiều chăng? Dự án trồng cây cọc rào của Trần Yên đã được Bộ trưởng Bộ NN&PTNT Cao Đức Phát phê duyệt và Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng hết sức ủng hộ.

Người đàn ông nổi tiếng về nuôi cá hồi thú nhận: trồng rừng vẫn là niềm đam mê lớn nhất của đời anh. Kể từ khi mãn hạn tù và đến dãy Hoàng Liên Sơn lập nghiệp, Trần Yên trồng được 500 ha rừng thông, táo mèo và đào, chỉ khoảng 5 năm nữa thôi sẽ cho thu hoạch.

Nhưng ngay cả khi thông, táo mèo, đào đang độ lớn thì 500 ha rừng này cũng đã được định giá khoảng 20- 25 tỷ đồng. Nửa đời người, một rừng cây, giờ đây Trần Yên lại đang bận rộn với việc thí điểm trồng và nhân giống cây cọc rào để cung cấp cho cả vùng Tây Bắc. Một cuộc chiến mới của “Đông Ki Sốt” vùng Tây Bắc đã bắt đầu.

Năm 2007, trang trại của Trần Yên đã cho ra thị trường 40 tấn cá hồi, doanh thu 6 tỷ đồng. Năm nay, dự kiến sẽ xuất gần 100 tấn cá hồi, doanh thu khoảng 16 tỷ đồng.

Trần Yên quyết tâm đến năm 2009 sẽ tung ra thị trường 150 tấn cá hồi, đến năm 2010 là 300 tấn và đem lại công ăn việc làm cho hàng trăm thanh niên dân tộc ở dãy Hoàng Liên Sơn. Giá một tấn cá hồi hiện giờ đang ở mức 200 triệu đồng.

Nuôi cá hồi đem lại siêu lợi nhuận vì tất cả chi phí cho một tấn cá hồi chỉ vào quãng 100 triệu đồng. Trong khi đó, đầu ra của loài cá quý này thì mênh mông. Mỗi năm thị trường Việt Nam phải nhập 150 –170 tấn cá hồi, nguồn nuôi trong nước mới cung cấp chưa nổi 10%...

PN – TĐ

Các tin mới

Các tin năm 2014

Các tin năm 2013 | 2012 | 2011 | 2010 | 2009 | 2008 | 2007: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887

Các tin năm 2007 | 2006 | năm 2005