Nuôi cá tra: ló dạng những mô hình liên kết hiệu quả

Chưa bao giờ con cá tra nguyên liệu lại trải qua nhiều thăng trầm như năm nay. Qua các đợt sóng gió của thị trường, người nuôi cá nguyên liệu và doanh nghiệp đã rút ra nhiều bài học đắt giá từ thị trường. Tuy nhiên, vấn đề lớn là cần điều tiết trong sản xuất, hợp đồng bao tiêu sản phẩm và có biện pháp phát triển cá tra nguyên liệu theo qui trình GAP bởi đã có gần 110 quốc gia và vùng lãnh thổ nhập khẩu cá tra chế biến của Việt Nam.

Tránh "mua đầu chợ, bán cuối chợ"

Ông Dương Nghĩa Quốc, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp & PTNT tỉnh Đồng Tháp cho rằng: “Sau gần hai năm gia nhập WTO, cung cách làm ăn của dân ta chưa chuyển biến nhiều lắm. Vẫn còn cách làm ăn theo kiểu cũ “mua đầu chợ, bán cuối chợ”. Người nuôi cá tra thì cứ chạy theo đuôi thị trường. Thấy cá tra có giá thì mạnh ai nấy đào ao nuôi cá. Không nghe lời khuyến cáo của các cơ quan có chức năng, chạy tiền, vay tiền bằng mọi giá đổ vào nuôi cá"

Ông Quốc nói thêm, kết quả là thị trường cá tra nguyên liệu cung vượt cầu, gặp cơn bão giá, ngân hàng thắt chặt tiền tệ, người nuôi cá lao đao như chết đuối giữa dòng. "Muốn tránh thiệt hại kinh tế trong sản xuất cá tra nguyên liệu, từ người nuôi cá cho đến doanh nghiệp phải đổi mới cách làm ăn. Người nuôi cá tra nguyên liệu và doanh nghiệp chế biến cá phải có hợp đồng; đảm bảo quyền lợi cho người nuôi và doanh nghiệp, đó là nguyên tắc bình đẳng và bền vững trong phát triển”- ông Dương Nghĩa Quốc khẳng định.

Ngoài ra, các doanh nghiệp chế biến cần đoàn kết lại và thành lập những hội, đoàn, tập đoàn kinh tế để hỗ trợ lẫn nhau trong chế biến, trong cân đối nguồn nguyên liệu, bảo quản và điều tiết giá thị trường. Tránh tình trạng cạnh tranh, gây thiệt hại kinh tế cho sản phẩm cùng loại trên thị trường. Đoàn kết trong kinh tế, trong việc nâng cao uy tín, thương hiệu và sản phẩm cá tra chế biến xuất khẩu trên trường quốc tế chính là cách phát triển bền vững của cá tra Việt Nam.

Đúng như phân tích của ông Dương Nghĩa Quốc, quan hệ giữa người nuôi cá tra nguyên liệu đến người chế biến cá tra xuất khẩu vẫn theo cung cách làm ăn kiểu cũ. Người nuôi cá bỏ vốn lớn, làm ăn nhanh, mong thu lời nhanh. Người kinh doanh chế biến cũng muốn bán nhanh, thu lời nhanh, không đọng vốn. Người nuôi cá và doanh nghiệp chế biến vẫn là hai đối thủ chứ chưa là đối tác của nhau. Khi cá tra có giá, khan hiếm hàng, người nuôi cá tra nguyên liệu có hàng hoá ngoảnh mặt với doanh nghiệp. Ngược lại, khi cá tra rớt giá, cung vượt cầu, doanh nghiệp lại ngoảnh mặt với người nuôi cá theo kiểu “kiến ăn cá, cá ăn kiến”.

Nhân rộng những mô hình mới

Ông Nguyễn Thanh Sơn, Phó Chủ tịch UBND TP Cần Thơ cho rằng: “Để con cá tra phát triển bền vững, trước tiên, phải qui hoạch vùng nuôi, chính quyền địa phương quản lý vấn đề trên. Người nuôi cá và doanh nghiệp phải có hợp đồng và liên kết với ngân hàng. Người nuôi có hợp đồng ngân hàng mới xét cho vay. Như vậy sẽ hạn chế việc phát triển tự phát, tràn lan, gây ra cảnh cung vượt cầu thiệt hại cho người nuôi. Một vấn đề quan trọng khác là nuôi cá theo qui trình sạch GAP. Nếu những vấn đề trên được thực hiện tốt thì sẽ là cơ sở để con cá tra nguyên liệu phát triển bền vững”.

Tại Cần Thơ, sau khủng hoảng cung vượt cầu từ tháng 4 đến tháng 8/2008, những người nuôi cá ở Cần Thơ đã có những kinh nghiệm và tìm hướng liên kết trong phát triển.

Ông Dương Tấn Lộc, Chủ tịch Hiệp hội Thuỷ sản Cần Thơ (Cafa) dẫn chứng trường hợp HTX Thới An, Ô Môn. Chủ nhiệm HTX này đã hợp đồng với Công ty Chế biến thuỷ sản Hùng Vương, tổng sản lượng cá tra nguyên liệu hợp đồng bao tiêu là 12.600 tấn. Phương thức hợp đồng là công ty cung ứng cho HTX 70% thức ăn, HTX lo 30% số thức ăn còn lại. Giá hai bên thoả thuận ngay từ đầu. Với những cách làm như vậy, dù giá cả có biến động thì người nuôi vẫn đảm bảo số lời nhất định có thể tính được, không bị lỗ nặng như thời gian qua.

Tại Vĩnh Long, Công ty TNHH thuỷ sản Hùng Vương tỉnh này cũng đã hợp đồng với người nuôi cá tra nguyên liệu theo phương đầu tư trước: trên 1kg cá thịt, doanh nghiệp đầu tư cho người nuôi cá 1,7kg thức ăn viên, cá giống và thuốc thú y thuỷ sản… Sản lượng hợp đồng lên đến 10.000 tấn. Nếu tính ra, với đầu tư này, doanh nghiệp đã đầu tư hơn 16.000 đồng/kg cá nguyên liệu.

Tại Cần Thơ, trước khi con cá tra lâm cảnh cung vượt cầu từ tháng 4 đến tháng 8/2008, anh Huỳnh Thanh Hùng, một doanh nghiệp tư nhân đã có hợp đồng nuôi cá với một công ty chế biến thuỷ sản nuôi cá tra ở Ô Môn theo hình thức giá mua bao tiêu cố định 15.500 đồng/kg cá nguyên liệu. Với giá này trước đây, khi thức ăn thuỷ sản chưa tăng giá, người nuôi có lời khoảng 1.000 đồng/kg. Nay thì hợp đồng nuôi lại bắt buộc phải điều chỉnh lên ít nhất là 16.500-17.000 đồng người nuôi mới có lời chút ít.

Tuy chưa phổ biến rộng thành phong trào nhưng những phương thức hợp đồng, đầu tư bao tiêu giữa doanh nghiệp và ngươi nuôi cá tra đã ló dạng những mô hình liên kết trên đường phát triển. Từ những mô hình này, có thể làm cơ sở cho những mô hình hợp đồng nuôi chế biến cá tra trong tương lai.

Ngoài các mô hình liên kết theo kiểu hợp đồng, những doanh nghiệp chế biến cá tra trong vùng như An Giang, Vĩnh Long, Đồng Tháp, Cần Thơ đang đầu tư mua đất để phát triển vùng nuôi và sản xuất thức ăn thuỷ sản, cách làm này gọi là qui trình khép kín.

Theo ông Nguyễn Hữu Dũng, Phó Chủ tịch Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thuỷ sản Việt Nam (VASEP): “Hiện nay, các doanh nghiệp chế biến cá tra ĐBSCL đầu tư vùng nuôi cá tra nguyên liệu rất nhiều, chưa có con số thống kê cụ thể, nhưng số lượng cá tra nguyên liệu này tương đối lớn”. Nó đảm bảo cho doanh nghiệp một "sân sau” vững chắc trong điều kiện giá cá tra nguyên liệu bên ngoài biến động.

Vĩnh Kim

Các tin mới

Các tin năm 2014

Các tin năm 2013 | 2012 | 2011 | 2010 | 2009 | 2008 | 2007: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887

Các tin năm 2007 | 2006 | năm 2005