Vân Hội (Yên Bái): Cá lồng - con đường xã chọn

Những lồng cá trắm cỏ yên ả trong cái bóng lặng tờ của những hòn đảo xanh cây đổ bóng xuống mặt đầm Vân Hội (Trấn Yên - Yên Bái), yên ả như cuộc sống không còn khốn khó của nhiều người dân nơi này. Không còn khốn khó

"Cái nhà đó, dạo trước nghèo nhất thôn. Nay, nhà cửa đường hoàng rồi, nhờ nhiều vào cá đấy" - Trưởng thôn 2 - Nguyễn Văn Trình hồ hởi khoe. "Cái nhà đó" là gia đình vợ chồng anh Nguyễn Hữu Hợi chúng tôi đương tìm đến. Ngôi nhà anh chị mới xây, thuộc diện khang trang trong thôn. Thấy khách đến nhà hỏi chuyện cá mú, anh Hợi chả giấu giếm gì: "Đúng là không nuôi cá thì chả chắc gia đình đã được như bây giờ...”. Chị Mơ - vợ anh Hợi, nghe chồng nhắc chuyện cái khó ngày trước, liền tâm sự: "Gia đình khi xưa có độc 2 sào ruộng, vụ mùa năm được năm mất vì nước lên, nhà 4 miệng ăn thì không khó sao được. Có lúc còn ăn sắn trừ bữa. Nhà ở ngày nắng thì có nhà chứ ngày mưa coi như không, dột nát hết cả. May mà cái đận đó mạnh dạn vay vốn nuôi cá, không thì…".

Cái đận ấy là năm 2003, khi Vân Hội có chương trình phát triển chăn nuôi cá lồng. Anh Hợi chị Mơ vay 7 triệu đồng vốn với lãi suất ưu đãi, hạn trả tận năm 2009. Từ lồng cá đầu tiên, có lợi nhuận, tích vốn, anh chị tiếp tục đầu tư thêm một lồng cá nữa. Rồi có vốn lại bỏ thêm con lợn con gà chăn nuôi. Bây giờ, chăn nuôi thuận lợi, tính trung bình, trừ chi phí mỗi năm cũng bỏ ra được độ 20 triệu đồng mà phần lớn là thu nhập từ cá - anh Hợi chia sẻ vậy. 20 triệu đồng - con số này vài năm về trước với anh chị là cả một niềm mơ ước. Trong câu chuyện anh chị hôm nay, thấy rõ cả sự hài lòng của người chủ nhà với con đường phát triển kinh tế của gia đình.

Chỉ tay sang ngôi nhà cách gia đình anh Hợi vài ngõ, trưởng thôn Trình bảo: "Nói đến nuôi cá ở thôn này còn phải kể cả nhà bà Hoa, ông Dạo nữa chứ". Gặp bữa cả gia đình bà Hoa ở nhà. Hai vợ chồng dường như đang tính tính toán toán gì đó trong cái lán nhỏ, trong lán lại thấy kê cả giường, tủ, bàn, ghế. Đoán chừng thấy sự thắc mắc của khách, bà Hoa giải thích: "Gia đình đang chuẩn bị đào móng xây nhà, nên ở tạm trong lán thôi". Ra vậy, và phải vậy chứ. Cũng cùng đợt vay vốn ưu đãi với gia đình anh Hợi, nhà bà Hoa còn được hỗ trợ một lồng cá. Năm sau, bà thả hai lồng và gia đình bắt đầu có của ăn của để. Và lại có cả niềm vui của sự đoàn viên nhờ con cá khi con cái không còn phải bươn trải phận làm thuê tít tận trong Nam như hồi trước nữa mà ở nhà phụ mẹ lấy dong, lấy sắn, chăm cá, dư dả hơn khối lúc làm xa nhà.

Từ nhà, bơi thuyền mất độ dăm phút là ra đến chỗ nuôi cá lồng của gia đình bà Hoa. Tuân - con trai cả của bà Hoa, thả sắn qua khe hóp xuống lồng, lũ cá nhoi lên đớp, quẫy nước. Tiếng quẫy nước ấy áng chừng không phải cá nhỏ. Khi mặt nước bình lặng, nom thấy rõ những con cá cũng đã ở mức vài ba cân lượn lờ, lượn lờ, trông rõ thích mắt. Tuân bảo, cá giống thường nuôi ít nhất cũng 1 kg rồi. Khi thu hoạch, cứ tầm 7- 8kg/con là chuyện thường, có con to nhất từng nuôi là 10kg. Một lồng cá nữa của nhà Tuân cũng ở cách đó vài chục mét. Chỉ quanh quất trong tầm mắt ở khu vực đầm này cũng đếm được dăm bảy lồng cá. Ở thôn 2 này, cả thảy có chục hộ trong số 40 hộ cả thôn nuôi cá. Đã có 3 trong số đó là hộ nghèo nay đã xoá tên khỏi diện nghèo đói - trưởng thôn Trình đã xác nhận vậy. Những lồng cá yên ả trong cái bóng lặng tờ của những hòn đảo xanh cây đổ xuống mặt đầm. Một góc đầm Vân Hội cứ thế bình yên như cuộc sống không còn khốn khó của nhiều người dân nơi này.

Cá lồng - con đường xã chọn

Xã ven hồ Thác, những hộ gần đầm ít hoặc không có ruộng. Làm sao để mưu sinh? Dân lo, chính quyền nghĩ và 200ha diện tích mặt nước đầm đấy, rong rêu đấy, người dân chả gì cũng ít nhiều biết đến nuôi cá. Thì nuôi cá: cá lồng? Tại sao không? Chả gì bằng khai thác thế mạnh, chả gì bằng phát huy nội lực. Nhắc lại thủa manh nha, Chủ tịch UBND xã - Nguyễn Văn Thế, cười, vẻ hài lòng.

Bắt đầu từ giao diện tích mặt nước cho người dân quản lý, rồi hỗ trợ vốn, kiến thức cho người dân nuôi cá. Năm 2003, 70 lồng cá hỗ trợ cho dân, mức 700.000 đồng/lồng; rồi tạo điều kiện cho dân vay vốn Ngân hàng Chính sách Xã hội, lãi suất thấp, kì hạn trả dài. Cá ăn rong đầm là chính, dân bỏ công bỏ sức lấy về. Xã phối hợp với Trung tâm Thủy sản, Trạm Khuyến nông huyện, tập huấn, trang bị kiến thức, mở lớp đào tạo nghề nuôi cá cho bà con. Thêm kiến thức, cá thương phẩm tiêu thụ tốt, có lời. Từ một lồng, người dân nhân thêm lồng nữa. Hộ này làm ăn được, hộ khác theo đó mà học. Xã tiếp tục dành nhiều ưu ái cho cá lồng. "Trong số 3 tỉ dư nợ các loại của Vân Hội hiện nay thì có tới 1 tỉ dành cho cá lồng". Toàn xã hiện có 176 lồng của hơn 130 hộ. Chủ tịch xã tính: "Chăn nuôi thuận lợi, 176 lồng qui ra được khoảng 60 tấn/năm, nhân với giá trung bình hiện nay là 40.000đ/kg, vị chi thu từ cá mỗi năm được 2,4 tỷ đồng. Đã có 30 hộ thoát nghèo và nhiều hộ trở nên giàu có nhờ nuôi cá lồng, góp phần làm giảm tỷ lệ đói nghèo của xã hiện tại xuống còn 28,9%." Chả trách ông Chủ tịch xã và chị Nguyễn Thị Hồng Điệp-cán bộ khuyến nông xã nhiều hào hứng khi nhắc đến con cá.

Vĩ thanh

Thời gian này, Vân Hội đang được hỗ trợ 25 lồng cá với mức 3 triệu/lồng. Nhưng theo ông chủ tịch xã ước nhu cầu hỗ trợ của người dân lúc này phải chừng 50 lồng. Vì “Vân Hội phấn đấu phát triển khoảng 250 lồng cá, song cũng chỉ dừng ở mức đó thôi để đảm bảo nguồn thức ăn lâu dài và vệ sinh môi trường, tính phát triển bền vững thì phải vậy, không quá đà ồ ạt được”- Chủ tịch Thế tính vậy. Được hỗ trợ thêm lồng cá, dân mừng. Nhưng quanh chuyện 25 lồng cá hôm nay, người nuôi cá Vân Hội vẫn còn nhiều vướng mắc. Theo qui định xã nhận được từ trên thì người dân phải đóng lồng cá với chiều cao 1,7m thì trên mới nghiệm thu, mới cấp tiền hỗ trợ. Nhưng theo kinh nghiệm của dân thì ở đầm này chỉ đóng lồng với chiều cao từ 1,2 đến 1,3m là phù hợp.

Theo Chị Điệp - cán bộ khuyến nông xã thì trước đây người dân cũng đã từng đóng lồng với kích cỡ như dự án qui định hiện nay nhưng trong quá trình nuôi thực tế thấy, con cá ở độ sâu như vậy bị mắc chứng mà theo cách người dân vẫn gọi là "buốt óc", sinh bệnh. Mùa cạn, lồng dễ trệt đáy, phân cá quẩn với bùn vẩn lên, con cá mắc sặc, cũng dễ sinh bệnh. Vì vậy người dân ở đây vẫn đóng với chiều cao 1,2-1,3m thôi. Qua thực tế nuôi thấy hiệu quả. Bây giờ đóng theo dự án qui định, người nuôi cá nơi này dám chắc là không phù hợp với thực tế với đầm Vân Hội. Được hỗ trợ mà lúc này người dân vẫn cứ loay hoay, mắc mớ với việc đóng lồng. Sớm nay, nhìn thấy chị Điệp ngoài đầm, anh Hồ Văn Bắc đang hì hụi với đống hóp mới mua phục vụ việc đống lồng, gọi lại liền. Anh bảo: "Chị xem thế nào kiến nghị với trên đi để bọn em còn đóng! Bây giờ đóng theo qui định sau này nuôi mà thất bại thì ai chịu cho bọn em. Có phải bọn em không có kinh nghiệm đâu!". Anh Bắc nuôi cá cũng cả chục năm nay. Mà nói về kinh nghiệm, khi trước Chủ tịch xã cũng thừa nhận, dân nuôi cá Vân Hội tích luỹ kinh nghiệm từ chuyện chữa bệnh cho cá, chuyện ghim cột giữ một góc lồng cố định còn lại để nó có thể quay như cái compa - là để không bị quẩn phân một chỗ, chuyện thời gian nào thì nên bắt đầu thả cá để cá không hay mắc bệnh…chứ đâu riêng gì chuyện đóng lồng.

Mong sao, người nuôi cá Vân Hội sẽ sớm hoàn thiện những chiếc lồng mà không phải vướng bận gì, để đầm Vân Hội, lẫn giữa những đảo nhỏ xanh cây, sẽ có thêm những chiếc lồng cá mới...

Huyền My

Các tin mới

Các tin năm 2014

Các tin năm 2013 | 2012 | 2011 | 2010 | 2009 | 2008 | 2007: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887

Các tin năm 2007 | 2006 | năm 2005