Đời ngư phủ

Đã thành thói quen, sáng nào cụ Nguyễn Thị Cần ở xóm chài Vân Đăng (xã Vĩnh Lương, Nha Trang) cũng dậy sớm ra biển, chờ những chiếc tàu cá đầu tiên cập bờ. Dường như, đối với mỗi người dân xóm chài, cảm giác chờ đón người thân trở về sau bao ngày đối mặt với sóng dữ khơi xa là một niềm hạnh phúc khó tả…

Nặng lòng với biển

Tờ mờ sáng, biển vẫn còn hơi sương. Các ngư dân quanh bãi biển Vĩnh Lương lục tục dậy từ sớm, tất bật chuẩn bị đồ nghề ra khơi. Khi mặt trời vừa mới ló dạng, không khí ở cảng cá càng trở nên sôi động hơn với tiếng máy nổ ầm ì của ghe, thuyền ra vào tấp nập; tiếng máy xay đá chát chúa xen lẫn tiếng cãi cọ, tranh giành của các ngư thương… Sau vài tiếng đồng hồ lân la hết tàu này đến tàu nọ, cuối cùng tôi cũng tiếp xúc được với anh Hùng, một ngư dân vừa trở về sau chuyến hành trình 10 ngày trên biển. 19 tuổi, Hùng đã có thâm niên 5 năm làm “ngư phủ”. Mới đầu, Hùng chỉ theo phụ giúp cơm nước trên thuyền, dần dần anh trở thành một “ngư phủ” chuyên nghiệp, gắn đời mình với biển. Hùng say sưa kể về những “ngón nghề” đánh lưới, giăng câu sao cho hiệu quả, cách dùng mồi, “cương nhu” thế nào khi giật cá... Không riêng Hùng, phần lớn thanh niên từ 14 - 40 tuổi trong các xóm chài Vân Đăng, Lương Sơn, Võ Tánh (xã Vĩnh Lương) đều chọn nghề biển làm kế sinh nhai. Hùng tâm sự: “Ở xóm em, chỉ những dịp lễ, Tết mới thấy thanh niên, đàn ông trong làng đông đủ, còn ngày thường làng vắng hoe, chỉ có phụ nữ, người già, trẻ con. Đời người đi biển cực lắm, lúc nào cũng sống giữa bốn bề mênh mông sóng biển, thu nhập thì bấp bênh. Mỗi chuyến biển đi chừng 13-15 ngày, trừ chi phí, chuyến nào trúng thì mỗi người được 500 - 700 ngàn, có nhiều chuyến đi về trắng tay, chủ tàu còn phải bù lỗ”.

Trong giới đi biển, mỗi người có một hoàn cảnh khác nhau. Có người đến với nghề này vì mưu sinh, có người vì duyên nghiệp cha truyền con nối, nhưng họ nặng lòng với biển. Trong tiềm thức của các ngư dân, mùi mặn chát của biển cũng quen thuộc như mùi oi nồng của đất mỗi lúc đi xa. Cách đây 5 năm, khi khăn gói theo bạn bè vào Nam kiếm sống, Nguyễn Văn Đức ở Cẩm Xuyên, Hà Tĩnh cũng hy vọng có được một tương lai tươi sáng. Thế nhưng, sau vài năm vật lộn với đủ thứ nghề, cuối cùng Đức lại “bén duyên” với nghề đi biển. Hôm gặp tôi, Đức cùng các bạn thuyền đang chuẩn bị lưới, ngư cụ cho một chuyến đi biển mới. Anh tâm sự: “Những ngày đầu theo thuyền ra biển, mình nhớ nhà không chịu nổi, riết rồi cũng quen. Mấy năm trước, “biển no” (được nhiều cá), mỗi tháng tụi mình cũng được chủ ghe chia cho 2-3 triệu đồng. Còn bây giờ, “biển đói”, giá xăng dầu lại tăng, nhiều khi vài tháng, anh em mới kiếm được 1 triệu, có lắm chuyến đi về trắng tay”.

Sinh nghề, tử nghiệp

Cũng như bao gia đình khác ở xã Vĩnh Lương, cụ Nguyễn Thị Cần có chồng, 5 con trai, 2 con rể và các cháu làm nghề biển. Cụ Cần tâm sự: “Nghề biển bạc và khắc nghiệt lắm! Sau mỗi mùa mưa bão, trong làng lại đắp thêm mấy ngôi mộ mới; hôm trước còn gặp họ cười, nói chuẩn bị ra khơi, hôm sau họ đã không trở về. Sinh nghề tử nghiệp, biết làm sao được. Như nhà tôi, hết đời cha lại đến đời con, đời cháu nối nghiệp đi biển. Mỗi lần chúng nó ra khơi, lòng tôi lo trăm mối. Chỉ khi nào thấy con cháu trở về bình an, tôi mới trút được gánh lo, chú à!”.

Những ngày có mặt ởû xóm chài Vĩnh Lương, chúng tôi mới thấu hiểu sự nhọc nhằn của đời ngư phủ. Ở đây, nhiều đứa trẻ 13-14 tuổi đã phải bỏ học để theo tàu đi đánh cá. Mỗi lần tàu thuyền ra khơi, cả làng vắng hiu hắt. Với ngư dân, mỗi chuyến đi biển là một hành trình gian khổ, chưa kể những hiểm nguy ngoài đại dương luôn rình rập, đe dọa sinh mạng của họ. Có hàng ngàn lý do khiến các ngư dân một đi không trở lại. Họ luôn đối mặt với bão tố, cuồng phong, nạn cướp biển…, và cả những rủi ro trong nghề. Anh Đặng Văn Tây - một ngư dân lâu năm ở làng chài chua chát nói: “Biển động mất mạng đã đành, có khi cái chết xảy ra trong gang tấc, không ai có thể lường trước được. Nhiều “ngư phủ” nửa đêm đi vệ sinh, gặp gió mạnh hay sóng lớn làm tàu chao đảo nên té xuống biển; có trường hợp ban đêm đứng trên mũi tàu, bất ngờ bị gió độc quật ngã lăn xuống biển, phải tìm hàng tuần mới thấy xác; cũng có người mải câu, ngủ quên trên thúng, giật mình tỉnh dậy thì thấy chiếc tàu hàng lững lững đâm vào mình, hay khi tỉnh giấc đã thấy đứt dây neo trôi giữa biển khơi…”.

Bão trời và bão giá

Một buổi chiều đầy nắng, hàng trăm chiếc tàu ở cảng cá Hòn Rớ (Nha Trang) vẫn còn cập bến, chưa muốn ra khơi. Cảnh mua bán nhộn nhịp tại cảng cũng không xóa nổi nét u buồn trên khuôn mặt những ngư phủ. Rảo quanh các tàu, chúng tôi làm quen với hai “ngư phủ” ở tàu BV 8047 TS (tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu). Anh Nguyễn Văn Bảy lo âu: “Từ đầu năm đến giờ, bao nhiêu cá đánh được cũng không bù được tiền dầu. Anh em chúng tôi theo nghề biển từ thời còn trai trẻ. Bán thân cho nắng gió, bão biển khắc nghiệt đến nay cũng đã 6 năm trời. Càng ngày làm ăn càng khó khăn. Gần hai tháng nay, tôi chỉ mang về nhà đúng một triệu đồng. Cứ như thế này, biết sống sao đây?”. Ông Đặng Quang Tân, chủ tàu BT 9235 TS (Bình Thuận) cho biết: “Trong khoảng thời gian chưa đầy 2 năm, Nhà nước đã 5 lần điều chỉnh giá dầu khiến ngư dân trở nên bế tắc. Tính trung bình, mỗi chuyến đánh bắt xa bờ (khoảng 40 ngày), tàu của tôi tốn chừng 10.000 lít dầu, chưa kể tiền chi tiêu các loại, tiền dầu đã lên đến hơn 100 triệu đồng. Do giá dầu tăng, tôi phải bỏ thêm chừng 30-40 triệu đồng chi phí nhiên liệu cho mỗi chuyến biển. Trước đây, khi còn ăn nên làm ra, việc thuê lao động không mấy khó khăn, còn bây giờ, thuyết phục mãi họ mới ra khơi, nhưng trước khi đi đều phải ứng tiền để họ trang trải cho gia đình…”.

Thông thường, chi phí cho một chuyến đi biển đánh bắt xa bờ đối với loại tàu trên 90CV lên đến 150 - 170 triệu đồng. Chính vì vốn của những chuyến ra khơi rất lớn, nên phần lớn các chủ tàu đều tìm cách “vay nóng” tiền của những người buôn cá. Đó là cơ hội để giới này ép giá, khiến giá hải sản khó có thể nhích lên được. Tính ra mỗi chuyến, ông Tân và các chủ tàu chỉ kiếm được khoảng 200 triệu đồng, nhưng tiền nhiên liệu đã chiếm gần 2/3, chưa kể tiền ăn uống, tiền thuê bạn tàu. Những ngày gần đây, những chuyến tàu lỗ vốn ngày càng nhiều, khiến thu nhập của ngư dân bấp bênh như mạn tàu trước sóng cả.

Với ngư phủ, con tàu là nhà, biển là quê hương, đất liền chỉ là bến trọ. Đời ngư phủ cứ phải đi về giữa “bến trọ” và quê hương. Không một ngư phủ nào biết mình đã bao nhiêu lần vượt sóng ra khơi, nhưng có một điều họ biết rất rõ, đó là mỗi lần rời bến, họ đã đánh cược đời mình trước muôn vàn hiểm nguy ở đại dương.

A.T

Các tin mới

Các tin năm 2014

Các tin năm 2013 | 2012 | 2011 | 2010 | 2009 | 2008 | 2007: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887

Các tin năm 2007 | 2006 | năm 2005