Long Sơn (Bà Rịa - Vũng Tàu): mai này có còn nghề nuôi hàu?

Đối mặt với tai họa

Gần chục năm nay, hầu hết các dự án giúp hộ nghèo phát triển sản xuất, nâng cao đời sống vật chất ở xã Long Sơn đều được triển khai bằng chương trình nuôi hàu và cá mú trong thiên nhiên và ao đùng tự đắp của người dân. Nhà giàu vốn nhiều nuôi nhiều, nhà nghèo vay được vốn ít nuôi ít. Không ít hộ nhờ nuôi hàu mà thu về hàng trăm triệu đồng mỗi năm. Khoảng 2 tháng trở lại đây, hàu, cá đang nuôi trong đùng, trên mặt sông bỗng chết hàng loạt. Còn người dân Long Sơn thì dở khóc dở cười với nỗi lo “tiền mất, nợ mang”…

NGUY CƠ ĐÓI NGHÈO

9 giờ sáng, mặt trời đã vượt qua khỏi ngọn núi Nứa xanh rì mà thôn 7, một vùng nuôi hàu nổi tiếng ở xã Long Sơn vẫn lặng yên như tờ. Lối đi dọc các bờ đùng đầy những đống vỏ hàu chất trắng xóa. Một nhóm cả người lớn lẫn trẻ em đi lưới sông về xách xô cá nhẹ tênh thất thểu về hướng vựa hải sản nhà ông Đức. Một chị trong nhóm than: “Nước đục mà hôi, cá sông còn chết, bói đâu ra hàu ngoài bè mà bán”. Ít ai ngờ, cái nghề đắp đùng nuôi cá, thả cọc nuôi hàu đem lại lợi nhuận hàng tỉ đồng mỗi năm ở đất Long Sơn đã không còn là quả ngọt dễ hái nữa.

Tiếp chúng tôi ở trụ sở UBND xã Long Sơn, ông Nguyễn Văn Mai, Phó Chủ tịch UBND xã trầm ngâm: “Chưa bao giờ tôi thấy người dân Long Sơn rơi vào tình trạng có thể gọi là “bi kịch” như hiện nay. Ở Long Sơn hiện có đến 90% trên tổng số hộ dân nuôi hàu, cá mú và 2 tháng trở lại đây, số hộ dân này đã trắng tay vì cá mú, hàu chết hàng loạt”. Thở dài đánh sượt, ông Mai nói tiếp: “Hàng chục năm nay, người dân Long Sơn sống được và làm giàu từ nghề nuôi trồng thủy sản, mà chủ yếu là nuôi hàu. Nhưng với tình hình như bây giờ thì chắc phải tính đến chuyện chuyển đổi ngành nghề khác có hiệu quả hơn cho bà con”.

Trong cuộc trò chuyện với các hộ nuôi trồng thuỷ sản ở Long Sơn, mọi người hãy cứ còn nuối tiếc thời vàng son “xuống nước vớt tiền” của gần chục năm truớc. Ông Nguyễn Văn Nhu, Chi hội trưởng Chi hội Nông dân thôn 7 kể: Phong trào nhà nhà nuôi hàu ở Long Sơn phát triển rầm rộ nhất vào khoảng năm 2002-2003. Bởi chỉ cần khoảng 10 triệu đồng là đã có thể đầu tư cho nuôi hàu và trong 1 năm cho thu lời từ 13 triệu đồng đến 30 triệu đồng. Cũng chính vì mức lợi nhuận cao nên người dân Long Sơn đổ xô vay vốn đầu tư nuôi hàu.

Năm 2003, kinh tế gia đình ông Trần Văn Ngộ, ở thôn 1 được liệt vào danh sách hộ nghèo nên khi xã quyết định hỗ trợ gia đình vay 5 triệu đồng đầu tư phát triển sản xuất, ông đã quyết định nuôi hàu. Chỉ sau một vụ, ông Ngộ đã thu lời 13 triệu đồng. Ông Ngộ cho biết: “Thấy có lời cao, tôi quyết định vay mượn thêm 35 triệu đồng nữa để ngoài 50 cọc bê tông thả vỏ xe và các miếng tôn thì làm thêm 2 bè với diện tích mặt nước 2.000m2 . Theo tôi tính thì chỉ sau 1 đến 2 năm là trả được hết nợ mà còn có thể để dư ra vài chục triệu làm vốn”. Khẽ ngừng lời, giọng ông nghẹn lại: “Trời phụ công người cô à. Bao nhiêu vốn liếng đổ hết vào vụ hàu vừa rồi, bây giờ coi như mất trắng. Không biết rồi sẽ lấy đâu tiền trả nợ nữa!”.

Đưa tay chỉ cả vùng nước mênh mông đen kịt, nổi đầy lớp bọt bẩn, bốc mùi hôi đến ngạt thở, ông Ngộ chép miệng: “Nước sông cứ ô nhiễm kiểu này, người còn chẳng chịu nổi nói gì đến cá, hàu. Tui cũng hổng hiểu nổi, tới đây người dân Long Sơn tụi tôi làm gì để sống nữa”.

“ĂN CÁ KHÔ MÀ RẦU THÚI RUỘT”

Men theo lối hẹp đầy những mảnh vỏ hàu, chúng tôi đi theo bờ đùng đến nhà anh Nguyễn Hồng Anh, hộ nuôi cá mú có tiếng ở tổ 1, thôn 7, Long Sơn. Dọc lối đi nào là tôn, vỏ xe bám đầy vỏ hàu chất cao thành ụ, trắng toát một màu buồn bã. Anh Hồng Anh ngồi bó gối, mặt mày ủ rũ, kể lại cái hôm cá trong đùng chết hàng loạt bằng giọng thẫn thờ: “Chị coi, có một đêm thôi mà mất trắng. Tui còn nhớ như in, hôm đó là 2 – 7, cả thôn tui mới sáng ra đã kêu nhau inh ỏi, nhà này hỏi nhà kia coi tôm ghẹ cá mú ra sao. Riêng ao nhà tui thả 1.500 cá mú cọp, 40.000 đồng/ con cá giống, mua tuốt ngoài bè của công ty Đài Loan. Lúc đó cá mú đã được 0,5kg, mà giá 300.000 đồng/kg, nổi lên đầy ao, chết trắng không còn một con. 20 con cá giống mẹ, mỗi con trên chục ký cũng chịu không nổi nước ô nhiễm, cũng chết hết. Hàu thì tui nuôi 400 trụ, 400 tấm tôn, 15 bè, vài trăm triệu đồng, gần đến lượt thu hoạch thì cũng há miệng chết”.

Đưa cho chúng tôi xâu cá mú muối mặn phơi khô. Chị Nhung – vợ anh Hồng Anh nói: “Cũng sợ cá chết ăn vô ngộ độc, mà cả trăm ký cá còn tươi cứng, bỏ thì tiếc quá. Bữa giờ nhà tui cứ ăn đại. Hết chiên, rồi nướng, ăn cơm nguội, cháo trắng. Thiệt là khổ, gắp miếng cá bỏ chén mà nghe đắng cả cổ họng, rầu thúi ruột”.

Theo chân ông Ngộ ghé nhà ông Tô Văn Đỡ, thôn 7, ngồi chưa nóng chỗ, ông Ngộ đã tất tả quày xe trở ra. Ông Đỡ cũng phóng lên chiếc xe đạp cà tàng của mình, chân thấp chân cao đạp về hướng bến Cồn Bần. Ông Đỡ kể: “Nhà tui tính ra là gia đình nghèo theo chuẩn quốc gia, nên được vay vốn của Hội Nông dân tỉnh, lãi suất ưu đãi 0,8%, vay của Ngân hàng nông nghiệp và phát triển nông thôn, lãi 1,3%, cả thảy 25 triệu đồng. Dành hết cho chuyện đổ cột, mua dây, mua tôn, làm bè thả xuống lòng sông, trông nuôi con hàu thu lợi mà sống, không giàu bằng ai, chứ thoát nghèo thì nhà nước cũng đỡ một gánh lo. Tháng 3 năm 2007 xuống bè, tính ra tháng 10 năm nay, 2008 là thu hoạch, như mọi năm cũng được 50 triệu có dư. Đùng một cái, đầu tháng 7 năm nay, nước sông tự nhiên cạn sát. Hàu đang đóng trên tôn, trên bè há miệng chết hết, hôi tanh cả vùng”.

Ông Nguyễn Văn Nhu, Chi hội trưởng Chi hội Nông dân thôn 7 tiếp lời: “Cả xóm đều khổ vì cá chết, hàu chết. Nhưng coi bộ anh Năm Bỉ trên xóm Núi bị nặng nhất. 500 con cá bớp nuôi từ hồi mới bằng lóng tay, tới lớn được 1 con/1kg, thì chết trắng. 50 bè hàu của ảnh cũng tiêu. Ảnh suy sụp tinh thần, nhào xuống ao đòi chết. May mà hôm đó bà con nhảy xuống cứu kịp”.

Cái khổ của người dân Long Sơn trước tình trạng cá, hàu chết hàng loạt không chỉ còn là chuyện mất trắng cơ nghiệp mà còn đẩy nhiều gia đình vào ngõ cụt. “Chưa bao giờ chúng tôi cảm thấy cuộc sống nhiều lo âu như bây giờ. Chỉ mong sao chính quyền sớm có giải pháp can thiệp giúp đỡ bà con vượt qua lúc khốn khó này” – ông Nhu nói thêm.

Ông Nguyễn Văn Mai, Phó Chủ tịch UBND xã Long Sơn: Chính quyền và người dân đều điêu đứng trước tình trạng cá, hàu chết hàng loạt

Mấy tháng vừa rồi quả thực là ngày dài đối với bà con xã Long Sơn. Nghề nuôi hàu, cá mú vừa mới phát triển, Đảng bộ, chính quyền xã Long Sơn coi đây là thế mạnh nhằm vực dậy đời sống nghèo khó của bà con. Chỉ tính riêng trong 6 tháng đầu năm 2008, chúng tôi ưu tiên giải ngân cho bà con vay vốn đầu tư nuôi hàu, cá mú với số tiền trên 3 tỷ đồng. Các hộ này đều đứng trước nguy cơ không có khả năng trả nợ và dự báo trước tình trạng tái nghèo cao.

Theo kết quả thống kê của xã, hầu hết hộ nuôi hàu đều bị thiệt hại nặng nề, tỷ lệ hàu chết trên 95%. Hiện nay chúng tôi nhận được 450 đơn thư kêu cứu của người dân, thực tình đây là chuyện vượt tầm kiểm soát của chính quyền địa phương. Vì vậy, mong UBND TP. Vũng Tàu, UBND tỉnh và các ngành hữu quan nhanh chóng vào cuộc có kết luận cũng như giải pháp hỗ trợ để bà con yên tâm tiếp tục ổn định cuộc sống.

Gia Khánh – Gia An

Các tin mới

Các tin năm 2014

Các tin năm 2013 | 2012 | 2011 | 2010 | 2009 | 2008 | 2007: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887

Các tin năm 2007 | 2006 | năm 2005