Quảng Ninh: Khai thác trái phép làm suy giảm nguồn lợi thuỷ sản

Trong những năm gần đây, nguồn lợi thuỷ sản ven bờ đang ngày càng cạn kiệt. Theo đánh giá của Chi cục Khai thác và bảo vệ nguồn lợi thuỷ sản Quảng Ninh, hiện nay, nguồn lợi thuỷ sản khu vực gần bờ trên vùng biển tỉnh ta đang giảm dần cả về trữ lượng, sản lượng, thậm chí ngay cả về kích thước, các loài thuỷ sản đánh bắt được đều nhỏ hơn trước đây nhiều...

Theo điều tra thống kê, tỷ lệ cá tạp trong một mẻ lưới tăng tới 70%, một số loài thuỷ sản có giá trị cao vẫn đánh bắt ở vùng ven bờ trước kia thì nay đã trở nên khan hiếm như cá trích, tôm hùm, bào ngư, điệp và mực. Thế nhưng, một điều rất đáng lo là trong điều kiện suy giảm về nguồn lợi thuỷ sản như vậy, việc khai thác trái phép lại đang nổi lên khá phổ biến. Trong chuyến công tác đi cùng Chi cục Bảo vệ nguồn lợi thuỷ sản tỉnh kiểm tra ngư trường, chúng tôi đã được tận mắt chứng kiến không ít trường hợp vi phạm trong việc đánh bắt thuỷ sản. Tập trung vi phạm của ngư dân nhiều nhất vẫn là khai thác trong vùng cấm có thời hạn, sử dụng mắt lưới nhỏ hơn quy định để khai thác...

Sau một ngày, ngư dân xăm bãi lại mở lồng lưới đăng thu hoạch sản phẩm.

Đến vùng ven biển thuộc khu vực huyện Hải Hà, TP Móng Cái chúng tôi bắt gặp khá nhiều những hàng rào lưới chắn được nối với nhau bởi các cọc tre trải dài hàng cây số trên biển. Được biết, đây là một hình thức đánh bắt thuỷ sản có tên gọi là nghề xăm bãi. Nghề này xuất hiện ở những vùng ven biển khoảng vài năm trở lại đây và đã đem lại nguồn thu không nhỏ cho một số ngư dân. Đối tượng khai thác của nghề xăm bãi chủ yếu là các loại tôm, ghẹ, mực, cá nhỏ chiếm đến 80% sản lượng. Để làm được nghề này, ngư dân phải đầu tư số tiền khoảng chục triệu đồng (tuỳ theo độ dài của lưới đăng) để mua cọc tre, lưới v.v... mang ra bãi biển đóng thành hàng rào chắn hình chữ V. Phía cuối hình chữ V là một khung lồng lưới kín để bắt cá. Mỗi ngày khi thuỷ triều xuống, lưới sẽ chặn đường rút của cá, ngư dân bắt đầu ra mở lồng lưới để thu sản phẩm. Theo anh Vũ Văn Tứ, thôn 3 xã Vĩnh Trung (TP Móng Cái), người đã có “thâm niên” làm nghề xăm bãi hơn 1 năm nay, riêng khu vực này có khoảng 6 hộ làm nghề xăm bãi, có hộ đầu tư lưới đăng dài hàng nghìn mét, số vốn lên đến vài chục triệu đồng. Anh Tứ cho biết: Gia đình anh làm nghề chính là đánh lưới ghẹ nhưng giờ khó khăn quá, đánh ghẹ được ít, thu nhập chẳng được bao nhiêu nên anh chuyển sang nghề này. Hiện gia đình anh đầu tư khoảng 20 triệu đồng cho 800m lưới đăng. Anh bảo, do chưa quen việc, lại không có bãi cắm, mình phải cắm sau các hộ khác đã làm từ mấy năm trước nên thu nhập cũng không được bao nhiêu. Khác với anh Tứ, anh Nguyễn Văn Tiện, quê ở Nghĩa Hưng, Nam Định, có nhiều kinh nghiệm hơn. Anh làm nghề này đã được 3 năm, bắt đầu từ việc thừa hưởng hơn 1000m lưới đăng sẵn có từ người bố đẻ đã về quê để lại. Anh cho biết, nghề này có thu nhập nhiều nhất là vào tầm tháng 5, 6, mỗi ngày cũng được từ 700 - 800 nghìn đồng...

Có thể nhận thấy các mắt lưới chắn mà những người làm nghề xăm bãi ở đây đang dùng rất nhỏ và dày, không đảm bảo quy định kích thước mắt lưới nhỏ nhất tại bộ phận tập trung cá của ngư cụ khai thác thuỷ sản biển. Không những thế, đây lại là khu vực cấm khai thác có thời hạn trong năm, (thời gian cấm từ 15-4 đến 31-7). Tuy nhiên, như nói ở trên, khoảng thời gian này, những ngư dân làm nghề xăm bãi có thu nhập cao nhất. Khi hỏi một số người dân làm nghề xăm bãi, rằng họ có biết việc làm của họ đang vi phạm vào quy định công tác bảo vệ nguồn lợi và môi trường sống của các loài thuỷ sản không thì hầu hết đều biết việc làm của mình là không đúng; thậm chí có người còn nói, họ đã từng bị các lực lượng chức năng nhắc nhở và phạt tiền... Nhưng tất cả cũng chỉ vì miếng cơm, manh áo hàng ngày nên họ vẫn làm...

Rời vùng biển thuộc khu vực Hải Hà, Móng Cái, chúng tôi trở lại vùng biển gần khu vực cầu cảng Vân Đồn. Ở đây, tàu bè tấp nập, chúng tôi bắt gặp một số tàu làm nghề te xiệp (là loại ngư cụ khai thác chủ động, hoạt động theo nguyên tắc lọc nước lấy cá). Đối tượng khai thác chủ yếu là các loại cá tôm nhỏ. Đây là nghề cấm hoạt động ven bờ. Ông Ngô Công Chuột, xã Phong Hải, huyện Yên Hưng, là chủ của chiếc tàu có công suất 45 CV làm nghề te xiệp. Ông cho biết, đêm qua 2 vợ chồng ông đánh được hơn 80kg cá tạp, loại cá này chủ yếu bán làm cá mồi cho các bè nuôi trồng thuỷ sản, 1kg có giá từ 2.500 - 3.000 đồng. Thực tế, nghề te xiệp hoạt động quanh năm, phạm vi ông Chuột đánh bắt từ bến Vân Đồn lên đến khu vực Cửa Ông (TX Cẩm Phả). Thời gian đánh bắt thường bắt đầu từ chiều tối và kết thúc vào sáng hôm sau, trung bình một tháng làm được 16 ngày. Trong giấy phép khai thác thuỷ sản của hộ gia đình ông đăng ký nghề chính là nghề giã ván, hoạt động vùng lộng. Nhưng do hoạt động không hiệu quả, đã từ lâu gia đình ông đã chuyển sang nghề te xiệp, hoạt động ven bờ. Mặc dù biết, nghề te xiệp đã xâm hại nghiêm trọng đến nguồn lợi thuỷ sản và môi trường sinh thái ven biển nhưng ông và không ít hộ ngư dân ở khu vực này vẫn cố tình vi phạm; bởi theo họ, “không làm thì lấy gì mà sống” (!).

Theo thống kê, hiện nay toàn tỉnh có 96% tàu khai thác thuỷ sản ven bờ, cơ cấu nghề nghiệp không hợp lý, hoạt động đánh bắt thuỷ sản chủ yếu ở ven bờ, tình trạng sử dụng chất nổ, xung điện và chất độc để khai thác thuỷ sản làm cạn kiệt nguồn lợi và gây mất trật tự trên biển diễn ra thường xuyên. Mật độ tàu thuyền tập trung khai thác quá mức, với cường độ lớn ở gần bờ, còn nhiều các vi phạm như: khai thác trong vùng cấm có thời hạn, sử dụng công cụ mắt lưới nhỏ hơn quy định để khai thác, dùng các loại đăng đó để khai thác v.v. Với việc gia tăng tốc độ khai thác như hiện nay, đặc biệt là sự mất cân đối giữa 2 vùng khai thác ven bờ và xa bờ, trong tương lai nguồn lợi thuỷ sản ven bờ của tỉnh, nhất là các nhóm cá nổi, cá tầng đáy sẽ vĩnh viễn biến mất. Được biết, hiện nay, công tác quản lý, bảo vệ nguồn lợi thuỷ sản vùng biển Quảng Ninh còn gặp rất nhiều khó khăn bởi lực lượng khai thác ven bờ phát triển quá mức, trong khi đa số người dân không chấp hành các quy định về đăng ký, đăng kiểm tàu, sử dụng ngư cụ khai thác mang tính huỷ diệt, không quan tâm đến lợi ích chung của cộng đồng. Mặc dù, các cơ quan chức năng thường xuyên tiến hành kiểm tra, nhưng do lực lượng mỏng không đủ để phân bổ. Mặt khác kinh phí không đủ để cấp các tàu lớn, ca nô v.v... cho lực lượng chức năng làm phương tiện đi lại, nên ngư dân vẫn mang tâm lý chung “đánh chỗ này, chạy chỗ khác”. Khi các cơ quan chức năng kiểm tra rời đi, họ lại sẵn sàng vi phạm. Thêm nữa, phần lớn các trường hợp vi phạm lại nằm trong bộ phận ngư dân nghèo nên việc xử phạt đối với các lực lượng chức năng vẫn còn khó khăn, chỉ mang tính chất nhắc nhở... Việc làm này đã ảnh hưởng xấu đến công tác bảo vệ nguồn lợi thuỷ sản, đe doạ nghiêm trọng về nguy cơ cạn kiệt nguồn lợi ở vùng biển Quảng Ninh.

Thu Nguyên

Các tin mới

Các tin năm 2014

Các tin năm 2013 | 2012 | 2011 | 2010 | 2009 | 2008 | 2007: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887

Các tin năm 2007 | 2006 | năm 2005