Điều chỉnh mật độ nuôi hợp lý, dự báo sản lượng chính xác để phát triển bền vững nghề nuôi cá da trơn

Phó giáo sư, tiến sĩ Nguyễn Thanh Phương, Trưởng khoa Thủy sản, Trường Đại học Cần Thơ: Điều chỉnh mật độ nuôi hợp lý, dự báo sản lượng chính xác để phát triển bền vững nghề nuôi cá da trơn

Trường Đại học Cần Thơ (ĐHCT) vừa phối hợp với các tổ chức quốc tế tổ chức Hội nghị quốc tế về nuôi cá da trơn ở châu Á với chủ đề “Hiện trạng và những thách thức trong phát triển bền vững”. Nhân dịp này, phóng viên Báo Cần Thơ đã trao đổi với Phó Giáo sư, tiến sĩ Nguyễn Thanh Phương, Trưởng Khoa Thủy sản, Trường ĐHCT về xu hướng nuôi cá da trơn của thế giới và thực trạng tại Việt Nam hiện nay.

* Thưa ông, nghề nuôi cá da trơn ở các nước trên thế giới đang phát triển theo xu hướng nào?

- Cá da trơn là loài nuôi phổ biến ở châu Á. Nhiều quốc gia đã chọn cá da trơn làm đối tượng quan trọng trong chiến lược phát triển nuôi trồng thủy sản và không chỉ tạo sản phẩm tiêu dùng trong nước mà còn hướng tới xuất khẩu. Ở Việt Nam, cá da trơn- tiêu biểu là cá tra, cá ba sa- đã trở thành đối tượng nuôi quan trọng. Xu hướng nuôi cá da trơn trên thế giới hiện nay là đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm và phát triển nghề nuôi bền vững. Việt Nam cũng đang đi vào xu hướng đó. Các nước trên thế giới khi mua sản phẩm đều muốn biết rõ nguồn gốc, quá trình nuôi, nuôi trong điều kiện thế nào, vùng nuôi có làm ô nhiễm môi trường không... Do đó, để có thể cạnh tranh được trên thị trường thế giới, chúng ta phải phát triển những mô hình nuôi đảm bảo chất lượng sản phẩm, giảm thiểu ô nhiễm môi trường.

* Theo ông, nghề nuôi cá da trơn ở Việt Nam nói chung và ĐBSCL nói riêng đang đối mặt với những khó khăn, thách thức gì?

- Việt Nam là nước nuôi cá da trơn sớm và phát triển vượt bậc so với các nước khác. Tuy nhiên, chúng ta đang phải đối mặt với khá nhiều vấn đề, chủ yếu là thiếu tính bền vững. Hiện nay, Việt Nam nuôi cá da trơn ở mức thâm canh quá cao, dẫn đến tỷ lệ hao hụt và giá thành cao, đồng thời, gây ô nhiễm môi trường. Vấn đề đặt ra là sản lượng quá nhiều trong khi thị trường trong nước không thể tiêu thụ hết, thị trường xuất khẩu cũng chỉ có giới hạn. Thứ hai là nếu phát triển nghề nuôi cá tra ồ ạt mà không có qui hoạch, định hướng cụ thể thì sẽ tác động rất lớn đến môi trường, làm giảm tính bền vững. Mặt khác, chất lượng cá giống sẽ không đảm bảo hoặc không đáp ứng kịp khi nhu cầu nuôi quá cao.

Do đó, ngay từ bây giờ cần tập trung nghiên cứu về tác động môi trường của nghề nuôi cá tra, tạo con giống chất lượng cao. Quan trọng là phải tạo được diện tích nuôi hợp lý để sản lượng cá sản xuất ra có thể tiêu thụ được hết. Cần giãn các vùng nuôi để tránh những bất lợi về môi trường...

* Vậy, các nhà quản lý, nhà khoa học có những nghiên cứu, giải pháp nào giúp người nuôi tháo gỡ khó khăn này?

- Để giảm mật độ nuôi, hạn chế gây tác động môi trường, cần có sự phối hợp chặt chẽ từ nhiều phía để cùng xây dựng những tiêu chí phát triển bền vững nghề nuôi cá da trơn. Hiện nay, Trường ĐHCT đang phối hợp với Viện Nghiên cứu nuôi trồng thủy sản 2, mạng lưới các Trung tâm nuôi trồng thủy sản Châu Á- Thái Bình Dương và các cơ quan thủy sản của Úc xây dựng qui trình nuôi cá tốt hơn, tạo được sản phẩm đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm, không gây ô nhiễm môi trường và có thể phát triển lâu dài.

Bên cạnh đó, nhiều viện, trường, đơn vị có những công trình nghiên cứu về cá da trơn, đặc biệt là vấn đề liên quan đến kỹ thuật nuôi. Ở khía cạnh này, Trường ĐHCT đang tập trung nghiên cứu về dinh dưỡng và thức ăn cho cá tra, quản lý sức khỏe của cá trong ao nuôi, nghiên cứu cải thiện chất lượng giống... Vấn đề về môi trường, nguồn nước cũng có những nghiên cứu bước đầu như: nghiên cứu chu trình chuyển hóa những chất dinh dưỡng trong ao để xác định khả năng gây ô nhiễm của ao nuôi với môi trường xung quanh... Với những nghiên cứu đó, trong tương lai, chúng ta có thể đưa ra được những giải pháp hữu hiệu để quản lý môi trường nước khi nuôi cá tra, cá ba sa.

* Theo ông, giải pháp nào là khả thi, an toàn để nghề nuôi cá da trơn phát triển bền vững, đặc biệt là trong tình hình khủng hoảng kinh tế thế giới hiện nay?

- Giá cá tra xuất khẩu hiện nay không tăng nhiều, thậm chí còn chựng lại trong khi giá thành sản xuất luôn tăng lên, khiến cho lợi nhuận của người nuôi ngày càng thấp đi, thậm chí là lỗ. Chúng tôi cho rằng giải pháp khả thi ngay trước mắt là phải điều chỉnh ngay sản lượng nuôi mà bắt nguồn là điều chỉnh mật độ nuôi cho hợp lý. Giải pháp xa hơn là làm thế nào để giảm chi phí sản xuất, nhất là chi phí thức ăn bởi mọi biến động về thức ăn sẽ ảnh hưởng đến chi phí sản xuất chung. Hiện nay, do giá nguyên liệu thức ăn tăng, nhiều công ty đã tăng giá thức ăn khiến chi phí thức ăn chiếm khoảng 70% chi phí sản xuất. Để ổn định giá thức ăn, Nhà nước phải có giải pháp ở tầm vĩ mô, chẳng hạn như giảm thuế nguyên liệu nhập khẩu...

Về lâu dài, phải tạo nên mối liên kết chặt chẽ giữa doanh nghiệp sản xuất thức ăn- người nuôi- doanh nghiệp thu mua cá. Hiện nay, nhiều doanh nghiệp ký hợp đồng mua cá với người nuôi nhưng không thực hiện. Người nuôi đành chịu thiệt thòi vì hợp đồng chỉ là bản ghi nhớ giữa hai bên chứ không nêu rõ giá cá sẽ mua, sản lượng thu mua và quan trọng là hợp đồng không có giá trị pháp lý. Cần có giải pháp giúp người nuôi hợp đồng chính thức, cụ thể về giá cá, sản lượng... với doanh nghiệp thu mua.

Một vấn đề rất quan trọng mà Việt Nam đang bỏ ngỏ là không dự báo được cho người nuôi sản lượng cá hiện có của Việt Nam, nhu cầu của thị trường và khả năng tiêu thụ trong, ngoài nước. Ở các nước khác, thông tin dự báo được làm rất kỹ. Ví dụ, Nhà nước dự báo là năm nay, hiệp hội này chỉ nên sản xuất 1 ngàn tấn cá thì người nuôi sẽ tự điều chỉnh sản lượng nuôi cho phù hợp. Do đó, Việt Nam nên thực hiện dự báo, cung cấp những thông tin cụ thể, chính xác để hỗ trợ cho người nuôi và cũng nhằm tránh tình trạng cung- cầu không gặp nhau.

* Cảm ơn ông!

LỆ THU (thực hiện)

Các tin mới

Các tin năm 2014

Các tin năm 2013 | 2012 | 2011 | 2010 | 2009 | 2008 | 2007: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887

Các tin năm 2007 | 2006 | năm 2005