Nuôi tôm hùm lồng ở Khánh Hòa: Chưa hết mùa đã lo thất bát

Từ nhiều năm nay, nghề nuôi tôm hùm lồng ở Khánh Hòa phát triển khá rầm rộ. Tại các địa phương như Vạn Ninh, Ninh Hòa, thị xã Cam Ranh, TP. Nha Trang đã xuất hiện nhiều gương mặt triệu phú, tỷ phú nhờ nuôi tôm hùm lồng. Sự hấp dẫn từ lợi nhuận do con tôm hùm mang lại là điều không ai phủ nhận, nhưng cũng không phải ngẫu nhiên khi nhiều người coi đây như một nghề “đánh bạc với trời”. Bởi trên thực tế, mấy năm gần đây có rất nhiều người nuôi tôm hùm lồng đã phải trắng tay, rơi vào cảnh nợ nần chồng chất khi những bè tôm phải đối mặt với thiên tai, dịch bệnh.

* Bão trời tàn phá lồng tôm

Chúng tôi đến thôn Xuân Vinh (xã Vạn Hưng, Vạn Ninh) khi dư âm của cơn bão số 10 vẫn chưa xóa nổi nét ưu tư trên khuôn mặt người nuôi tôm hùm lồng. Bãi biển ngổn ngang những tấm lưới bị xé nát, những thân cây đổ gãy… dấu vết cơn cuồng nộ của biển cả vẫn còn nguyên nơi đây. Dẫn chúng tôi đi đến các hộ gia đình có lồng bè nuôi tôm bị thiệt hại trong trận bão, ông Nguyễn Mừng - Trưởng thôn kể về tai họa ập đến với người dân nơi đây mà không giấu nổi nét băn khoăn, lo lắng: “Trước lúc bão đến, dân làng đã chủ động neo giữ lồng bè, tàu thuyền chắc chắn. Nhưng không ngờ sóng biển lại dữ đến vậy, hàng chục lồng bè đã bị sóng đánh tan tành. Nhiều người dân đứng trên bờ nhìn xuống biển, thấy tài sản vốn liếng của cả gia đình thoáng chốc bị sóng biển vùi dập, cuốn trôi chỉ còn biết khóc”. Khi chúng tôi đến, vợ chồng anh Nguyễn Văn Quý đang cùng mấy người dân ra bãi biển để kéo những tấm lưới bọc lồng tôm hùm đang bị vùi trong cát. Trong cơn bão vừa qua, gia đình anh Quý là một trong những hộ chịu thiệt hại nặng với tổng số tiền ước tính gần 90 triệu đồng. Anh Quý cho biết: “Trong lồng của tôi trước lúc bão đến còn có 150 con tôm sao, 300 con tôm hùm xanh gần đến kỳ thu hoạch. Nếu ông trời cho “ăn” như mọi năm, vụ này gia đình tôi sẽ thu lãi được gần 20 triệu đồng. Nhưng giờ thì tôm mất, lồng bè bị phá nát, tiền thức ăn nuôi tôm chưa trả, nợ nần chồng chất”. Được biết, gia đình anh Quý thuộc diện hộ nghèo trong thôn. Mấy năm gần đây, nhờ vay mượn được chút ít vốn liếng để nuôi tôm hùm, tuy chưa nói là giàu nhưng cuộc sống của gia đình anh cũng bớt cơ cực. Nhưng đến giờ phút này, hy vọng về vụ tôm thu hoạch vào dịp Tết Nguyên đán trong phút chốc đã bị dập tắt, tay trắng lại hoàn trắng tay. Khi chúng tôi hỏi: Anh có tiếp tục nuôi tôm nữa không? Với ánh mắt xa xăm, anh Quý tâm sự: “Bây giờ nếu không nuôi tôm, vợ chồng tôi cũng không biết làm gì khác. Mấy hôm nay, thấy trời yên biển lặng, vợ chồng tôi lại tính chuyện đi vay mượn đâu đó để làm lại lồng mới cho kịp vụ thả giống”. Chị Ngô Thị Tư, vợ anh Quý cho biết thêm: “Thời điểm này, giá vật tư để làm lồng tôm tăng lên nhiều so với trước. Giá lưới từ 17 ngàn đồng/kg, nay lên tới 50 ngàn đồng; giá cây làm trụ giằng cũng mất mấy chục ngàn đồng nên vợ chồng tôi chưa biết xoay xở ở đâu”.

Chia tay vợ chồng anh Quý, chúng tôi đến nhà anh Trần Văn Khánh, một người nuôi tôm hùm có tiếng ở thôn Xuân Vinh, xã Vạn Hưng. Anh Khánh là người có mức độ thiệt hại lớn nhất ở thôn Xuân Vinh. Theo ước tính của anh, số tôm và tài sản bị mất trong cơn bão vừa qua ước gần 100 triệu đồng. Nhưng khác với gia đình anh Quý, anh Khánh là người có thâm niên trong nghề nuôi tôm hùm lồng. Năm nay anh đã xuất bán được 2 lứa tôm với tổng số lãi gần 140 triệu đồng, vì thế thiệt hại đó đối với anh cũng không nặng nề lắm, nó chỉ làm cho thu nhập của anh giảm hơn so với những năm trước. Theo anh Khánh, những lồng tôm bị sóng đánh đợt này đều là những lồng đã được sử dụng lâu ngày, các thân cây làm trụ giằng không còn chắc chắn nên không thể chống chọi được trước tác động của sóng biển khi bão đến.

Ông Nguyễn Mừng cho biết: Toàn thôn có 301 hộ dân, trong đó có gần 100 hộ làm nghề nuôi tôm hùm, số còn lại làm nông nghiệp. Trong số đó, hộ nuôi ít cũng vài ba lồng, hộ nhiều trên 20 lồng, đa số giống tôm người dân chọn nuôi là tôm hùm sao. Nếu việc nuôi dưỡng thuận lợi, trong vòng 18 - 24 tháng, từ khi nuôi đến lúc thu hoạch, sau khi trừ các chi phí, người dân sẽ thu lãi khoảng 10 triệu đồng trở lên tùy theo mức độ nuôi nhiều hay ít. Vừa qua, bão số 10 đã đánh tan 30 lồng tôm, trong đó có 23 lồng không có tôm và 7 lồng có tôm với gần 2.800 con. Tuy không có số thống kê cụ thể, nhưng tính theo giá thị trường hiện nay, mỗi con tôm sao (1kg) có giá từ 1 - 1,2 triệu đồng thì thiệt hại của người dân không phải là nhỏ. Đó là chưa kể những thiệt hại về vật tư của lồng tôm như: lưới, thân cây làm trụ giằng… ước tính mỗi lồng cũng mất trên dưới 20 triệu đồng.

Ông Tô Anh, Chủ tịch UBND xã Vạn Hưng cho biết: “Vụ tôm năm 2008, xã Vạn Hưng có 450 hộ nuôi tôm hùm với 2.800 lồng, 90 ngàn con tôm giống. Theo nhận định của chúng tôi, đợt bão vừa qua, người nuôi tôm ở Vạn Hưng thiệt hại khá lớn, tập trung chủ yếu ở các thôn Xuân Vinh, Xuân Tự, Xuân Đông và Hà Giã. Tuy nhiên, do người dân không muốn “vạch áo cho người xem lưng” vì sợ người ta đòi nợ nên toàn xã chỉ thống kê được 12 lồng nuôi tôm bị sóng đánh trôi, mất 2.750 con tôm hùm ghì, 500 tôm hùm sao, trên 1.000 tôm hùm xanh. Ngoài ra, do mưa lớn gây vỡ đìa, làm mất trắng trên 6,5 ha tôm thẻ chân trắng, ước thiệt hại cả 2 loại tôm trên 1 tỷ đồng. Trong đó, hộ thấp nhất thiệt hại gần 10 triệu đồng, hộ nhiều nhất gần 100 triệu đồng.” Qua tìm hiểu, được biết con số thiệt hại của người nuôi tôm ở Vạn Hưng lớn hơn nhiều, nhưng vì những lý do khác nhau nên họ không kê khai đúng mức thiệt hại với chính quyền, khiến cho con số thiệt hại đưa ra chỉ mang tính “tượng trưng”. Bởi theo tâm lý người nuôi tôm, nếu nói mình mất trắng hoặc thiệt hại nhiều thì sẽ gặp khó khăn trong việc vay vốn ngân hàng, rồi chuyện nợ nần thức ăn, con giống và các loại chi phí khác. Chính vì thế, dù mất của, người dân cũng phải ráng “cười ra nước mắt” để hy vọng vào vụ kế tiếp mong sao gỡ gạc lại.

* Đến nỗi lo dịch bệnh

Tỉnh Khánh Hòa hiện có gần 30 nghìn lồng nuôi tôm hùm, nhưng đến thời điểm này chỉ có khoảng 60% số lồng được thả nuôi. Trước khi xảy ra dịch tôm sữa, giá tôm giống từ 200 - 250 nghìn đồng/con, nay chỉ còn khoảng 60 - 70 ngàn đồng nhưng người dân cũng không mấy mặn mà. Liên tiếp 2 năm nay, bệnh sữa trên tôm hùm lồng đã gây thiệt hại cho người nuôi trong toàn tỉnh hơn 113 tỷ đồng. Nhiều gia đình lâm vào cảnh trắng tay, nợ nần chồng chất. Năm nay, tuy tôm hùm bán ra thị trường với giá rất cao (1,2 triệu đồng/kg), nhưng vì hết vốn, phần vì lo dịch bệnh tôm tái phát nên người nuôi tôm ở Vạn Ninh và các địa phương khác trong tỉnh chỉ thả nuôi cầm chừng. Khi tình hình dịch bệnh đã có chiều hướng tạm lắng, nhiều hộ dân tiếp tục thả tôm trở lại, nhưng khoảng thời gian đó chưa đủ để có thể thu hoạch tôm. Lồng nào thu hoạch sớm cũng phải vào tầm tháng 6 năm sau mới có tôm xuất bán. Bên cạnh đó, do chưa có quy hoạch tổng thể, việc nuôi tôm phát triển tự phát nên người nuôi chưa nắm vững quy trình, kỹ thuật từ khâu chọn địa điểm, mật độ, hướng đặt bè tôm, sử dụng và bảo quản thức ăn, đến xử lý chất thải. Hậu quả là nguồn nước, môi trường vùng nuôi bị ô nhiễm, hiện tượng tôm mắc bệnh chết lẻ tẻ ở một số vùng nuôi vẫn thường xảy ra. Được biết, trong “đại dịch” bệnh sữa vừa qua, trước khi có sự can thiệp của các nhà khoa học, nhiều người dân đã tự mò mẫm tìm cách chữa bệnh cho tôm nhưng không mấy hiệu quả, dịch bệnh ngày càng lây lan trên diện rộng. Đến nay, khi các nhà khoa học đã lập được phác đồ điều trị bệnh sữa trên tôm hùm thì việc ứng dụng phác đồ đó vào thực tế nuôi trồng của bà con vẫn còn nhiều bất cập. Vì vậy, những hộ nuôi tôm vẫn tiếp tục phòng bệnh theo kinh nghiệm bản thân và tự học hỏi nhau là chính.

Thực tế, nghề nuôi tôm hùm ở Khánh Hòa mấy năm gần đây đã không còn “xuôi chèo mát mái”, người nuôi tôm hết phải đối phó với dịch bệnh lại phải oằn mình chống chọi với thiên tai. Hơn thế, phần lớn hộ nuôi tôm hùm đều vay vốn ngân hàng, nếu không tiếp tục với nghề thì sẽ không trả được số nợ cũ, và nếu nợ cũ chưa trả thì ngân hàng không tiếp tục cho vay vốn. Thời gian qua, tỉnh đã tổ chức nhiều cuộc họp giữa ngành Nông nghiệp, chính quyền, ngân hàng và ngư dân để tìm cách tháo gỡ, giúp dân khôi phục nghề nuôi tôm hùm. Qua đó, kiến nghị Chính phủ xem xét chủ trương cho ngư dân được khoanh nợ vay ngân hàng nuôi tôm hùm vụ trước, song đến nay vẫn phải chờ. Để nghề nuôi trồng thủy sản phát triển bền vững, yếu tố then chốt là thực hiện nghiêm túc việc phát triển vùng nuôi theo quy hoạch, tăng cường công tác giám sát dịch bệnh, đào tạo, hướng dẫn kỹ thuật cho người nuôi. Điều quan trọng nữa là cần sớm thành lập cơ quan thú y chuyên ngành thủy sản, thường xuyên theo dõi, phát hiện, điều trị kịp thời khi dịch bệnh xảy ra.

A.T - N.T

Các tin mới

Các tin năm 2014

Các tin năm 2013 | 2012 | 2011 | 2010 | 2009 | 2008 | 2007: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887

Các tin năm 2007 | 2006 | năm 2005