Vụ nuôi tôm sú 2009 ở ĐBSCL: Nhiều mô hình mới cần nhân rộng

Năm qua, người nuôi tôm sú ở ĐBSCL gặp nhiều khó khăn do dịch bệnh, giá cả tôm thương phẩm sụt giảm, bị cạnh tranh khá gay gắt ở thị trường xuất khẩu... Trước tình hình này, cùng với cả nước, làm thế nào để vụ nuôi tôm sú chính vụ năm 2009 đạt được kết quả tốt là vấn đề doanh nghiệp, người nuôi, nhà quản lý... ở ĐBSCL đã và đang trăn trở.

Thách thức trước vụ nuôi mới

Theo Cục Nuôi trồng thủy sản, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT), năm 2008, có gần cả trăm ngàn ha nuôi tôm sú ở các tỉnh ĐBSCL như: Cà Mau, Bạc Liêu, Kiên Giang, Trà Vinh, Sóc Trăng... bị thiệt hại, ước tổng giá trị hàng trăm tỉ đồng. Một trong những nguyên nhân chính là tình trạng buông lỏng quản lý khiến một số đàn tôm giống không qua kiểm dịch, phần lớn là tôm kém chất lượng, bị nhiễm bệnh, trong khi năng lực sản xuất tôm giống trong nước không đáp ứng được nhu cầu.

Toàn vùng ĐBSCL hiện có khoảng 1.200 trại sản xuất tôm sú giống, chỉ cung ứng được khoảng 8 tỉ con giống/năm, đáp ứng khoảng 40% số lượng tôm thả nuôi của toàn vùng. Do đó, phần lớn tôm sú giống được nhập từ các tỉnh miền Trung. Tuy nhiên, theo ông Trần Đình Cung, Chi cục Trưởng Chi cục Nuôi trồng Thủy sản tỉnh Sóc Trăng: Thường vào đầu vụ, nhu cầu con giống chưa cao nên những trại sản xuất giống tôm sú miền Trung thường tận dụng nguồn giống bố mẹ kém chất lượng, bị thoái hóa, khả năng sinh sản kém để sản xuất tôm giống, hoặc pha trộn nhiều lứa tôm khác nhau. Chính vì thế, tuy có giá rẻ nhưng chất lượng con giống kém và thiệt hại cho người nuôi là có thể dự báo trước được.

Ngoài vấn đề này, ông Cung còn cho biết thêm: Giá tôm nguyên liệu lúc đầu vụ thường cao hơn lúc chính vụ, con giống rẻ, nguồn nước ít bị ô nhiễm (do ít người nuôi), thu hoạch sớm có thời gian thả tiếp vụ 2 hoặc cấy lại vụ lúa nên vẫn còn không ít hộ thả giống không đúng theo lịch thời vụ. Việc làm này tuy có những thuận lợi vừa nêu, nhưng cũng có không ít thách thức như: các yếu tố về môi trường, thời tiết không thuận lợi, chất lượng con giống xấu, tôm chậm lớn...

Về thị trường xuất khẩu, ông Đỗ Ngọc Quý, Giám đốc Công ty TNHH Kim Anh (tỉnh Sóc Trăng), cho biết: “Năm 2008, thị trường xuất khẩu gặp rất nhiều khó khăn, sức tiêu thụ đã giảm mạnh tại các thị trường truyền thống. Riêng mặt hàng tôm cỡ lớn giảm khoảng 70% tại các nhà hàng, siêu thị các nước. Mặt khác, do tình hình suy thoái kinh tế thế giới, nên người tiêu dùng đã chuyển sang sử dụng sản phẩm tôm thẻ chân trắng do có giá rẻ hơn. Trong khi đó, khi thu mua tôm nguyên liệu của người nuôi chúng tôi buộc phải mua tất cả các kích cỡ, hiện tại, lượng hàng tôm cỡ lớn còn tồn kho rất nhiều”.

Hiệp hội Chế biến và xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (VASEP) dự báo, sự giảm sút của hai mặt hàng chủ lực là tôm và cá tra sẽ khiến xuất khẩu thủy sản năm 2009 giảm khoảng 15 - 20% so với năm 2008. Mức sụt giảm này còn tùy thuộc vào mức độ hồi phục của kinh tế thế giới kết hợp với hiệu quả của những giải pháp kích thích xuất khẩu của Việt Nam. Riêng mặt hàng tôm, hiện chiếm khoảng 40% doanh số xuất khẩu thủy sản, đang phải cạnh tranh quyết liệt với sự giảm giá của tôm vanamei (sản phẩm tôm thẻ Nam Mỹ) trên thị trường, nên xuất khẩu có thể sẽ giảm ít nhất là 20%.

Hạn chế rủi ro

Ông Huỳnh Văn Út, một người nuôi tôm ở xã Nam Thái A, huyện An Biên, tỉnh Kiên Giang, cho biết: “Đầu vụ tôm năm ngoái, người nuôi tôm bị thiệt hại nặng nề. Vừa gầy dựng lại thì gặp giá cả không ổn định. Năm nay, phải tính toán cho kỹ chứ không thì nợ chồng chất... Tôi cũng mong ngành thủy sản tiếp tục hỗ trợ nông dân về kỹ thuật, có lịch thời vụ tốt và dự báo được tình hình thời tiết, thị trường để người nuôi an tâm hơn”.

Vấn đề này, bà Nguyễn Ngọc Phượng, Phó Giám đốc Sở NN&PTNT tỉnh Kiên Giang, cho biết: “Ứng dụng quy trình nuôi GAP (quy phạm thực hành nuôi tốt) vào vùng nuôi thủy sản là một bước thuận lợi cho việc kiểm soát chất lượng nguyên liệu, là căn cứ khoa học trong quản lý. Quy trình này đang được thực hiện tại Kiên Giang, tập trung ở vùng nuôi công nghiệp, góp phần đảm bảo ổn định chất lượng, tránh những trường hợp có nhiễm tạp chất, dư lượng kháng sinh... trong sản phẩm”. Kiên Giang đang có kế hoạch hướng dẫn người dân nuôi tôm sú thu hoạch sớm, trọng lượng 50 con/kg, để giảm rủi ro do thời tiết và thị trường. Đồng thời, phổ biến lịch thời vụ đến các hộ nuôi. Đối với vùng U Minh Thượng và Tây sông Hậu, thả giống từ tháng 2 đến cuối tháng 3 và thu hoạch dứt điểm trong tháng 8-2009. Đối với vùng ven biển Hòn Đất-Hà Tiên, việc thả giống có thể trễ hơn 1 tháng và cũng thu hoạch dứt điểm trong tháng 8-2009.

Riêng tại tỉnh Sóc Trăng, ông Trần Đình Cung-Chi cục Trưởng Chi cục Nuôi trồng thủy sản, cho biết: “Chúng tôi đang theo dõi các yếu tố về thời tiết, môi trường để khuyến cáo lịch thời vụ phù hợp cho từng vùng, từng mô hình thả nuôi, nhưng phải qua Tết Nguyên đán mùa vụ 2009 mới bắt đầu”.

Hiện nay, giá tôm nguyên liệu ở ĐBSCL đang tăng trở lại, mức tăng 25.000-30.000 đồng/kg (tùy loại) so với năm 2008. Cụ thể: loại 30 con/kg có giá 110.000-120.000 đồng/kg; loại 40 con/kg giá từ 85.000-95.000 đồng/kg; loại 20 con/kg giá 150.000 đồng/kg. Theo nhận định của các chuyên gia ngành thủy sản, dù đang tăng cao nhưng giá tôm cũng có nhiều khả năng sụt giảm bất thường, nhất là khi nhiều thông tin dự báo nền kinh tế thế giới tiếp tục còn khó khăn trong năm 2009.

Ông Đỗ Ngọc Quý, Giám đốc Công ty TNHH Kim Anh - tỉnh Sóc Trăng, cho biết: Hiện nay, thị trường đang quay lại với tôm sú, nhưng là tôm sú cỡ nhỏ. Vì thế, trong vụ nuôi 2009, người nuôi cần cân nhắc về đối tượng nuôi, kích cỡ, diện tích sao cho phù hợp với nhu cầu chế biến và thị trường xuất khẩu. Theo ông Lê Văn Quang, Chủ tịch Hội chế biến thủy sản Cà Mau (Casep), Tổng Giám đốc Công ty Minh Phú, hiện nay, giá sản phẩm thủy sản xuất khẩu đều giảm, khó khăn từ nuôi trồng, chế biến và xuất khẩu sẽ còn kéo dài. Vì thế, Nhà nước cần có biện pháp hỗ trợ người nuôi tôm, cho họ tiếp tục vay vốn với lãi suất 0%, nhất là những hộ nuôi không còn khả năng tái đầu tư do thua lỗ trong năm 2008. Đồng thời, cho doanh nghiệp vay vốn với lãi suất thấp; có chính sách hỗ trợ người nuôi tôm, doanh nghiệp chế biến thủy sản xuất khẩu nằm trong gói kích cầu 1 tỉ USD...

Nhân rộng mô hình nuôi tôm sinh thái, nuôi tôm cộng đồng

Tại Bạc Liêu, Cà Mau, theo ngành hữu quan, phát triển nuôi tôm theo hình thức quảng canh góp phần làm giảm chi phí, tăng mức lợi nhuận khoảng 20%. Chính vì thế, nuôi tôm quảng canh sẽ được ngành nông nghiệp tiếp tục khuyến cáo người nuôi tôm áp dụng trong vụ nuôi 2009. Về việc phát triển mô hình nuôi tôm hiệu quả trên địa bàn tỉnh, ông Nguyễn Thông Nhận, Phó Giám đốc Sở NN&PTNT tỉnh Cà Mau, cho biết: Mô hình nuôi tôm sinh thái ở Lâm ngư trường 184 (nay là Công ty Lâm nghiệp Ngọc Hiển) thực hiện từ năm 2000, đến nay có gần 800 hộ tham gia với diện tích nuôi khoảng 4.000 ha. Bước đầu, việc tổ chức nuôi tôm sinh thái theo yêu cầu, tiêu chuẩn chất lượng đáp ứng được yêu cầu doanh nghiệp. Hiện nay, Công ty Cổ phần xuất nhập khẩu thủy sản Năm Căn đã tiến hành khảo sát, lựa chọn địa bàn để đầu tư nuôi và bao tiêu sản phẩm đối với diện tích nuôi tôm theo mô hình sinh thái.

Theo Sở NN&PTNT tỉnh Trà Vinh, năm 2008, chỉ có 38% số hộ nuôi tôm sú trong tỉnh có lãi, số còn lại hòa vốn và thua lỗ. Tuy nhiên, Câu lạc bộ Nuôi tôm cộng đồng ấp Cái Già, xã Hiệp Mỹ Đông, huyện Cầu Ngang (CLB nuôi tôm cộng đồng) có đến 90% hộ nuôi tôm có lãi. Ông Trần Thanh Thuận, thành viên CLB nuôi tôm cộng đồng, cho biết: “Ở đây chuyển đổi qua nuôi tôm sú đã được 3 năm. Hai năm trước, việc nuôi tôm đạt hiệu quả rất thấp. Một trong những nguyên nhân là do xuống giống không đồng bộ, áp dụng khoa học kỹ thuật rất yếu kém. Năm 2008, được Trung tâm Khuyến ngư và Phòng NN&PTNT huyện tổ chức thành lập CLB nuôi tôm cộng đồng, nhờ được tư vấn kỹ thuật nên đa số các hộ đạt kết quả khá cao... Năm 2008, tôi thả nuôi 20.000 con giống trên diện tích 3.000m2, lãi hơn 40 triệu đồng”.

Ông Dương Văn Đởm- Phó Trưởng phòng NN&PTNT huyện Cầu Ngang, cho biết: “Mô hình CLB nuôi tôm cộng đồng được tiến hành với hình thức hợp tác, liên kết cùng có lợi giữa các hộ nuôi tôm có diện tích canh tác liền kề nhau. Các hộ tham gia mô hình nuôi tôm cộng đồng được Trung tâm Khuyến nông - Khuyến ngư, Phòng NN&PTNT huyện hỗ trợ, hướng dẫn kỹ thuật, qui trình nuôi, hướng dẫn chọn con giống sạch bệnh... Định kỳ hàng tuần, cán bộ kỹ thuật hướng dẫn người dân xử lý môi trường nước, phòng ngừa dịch bệnh và chăm sóc tôm nuôi”.

Theo Phòng NN&PTNT huyện Cầu Ngang, trên địa bàn huyện đã thành lập được 7 CLB nuôi tôm cộng đồng. Mô hình sản xuất mới này mở ra hướng đi mới cho hàng chục ngàn hộ nuôi tôm sú ở địa phương. Đây là bài học hay đang thu hút sự quan tâm của nông dân và nhà quản lý chuyên ngành trong vùng.

NHÓM PV-CTV

Các tin mới

Các tin năm 2014

Các tin năm 2013 | 2012 | 2011 | 2010 | 2009 | 2008 | 2007: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887

Các tin năm 2007 | 2006 | năm 2005