Thiếu nguyên liệu thuỷ sản xuất khẩu: Gỡ từ khâu thức ăn…

Hiện tại, nhiều doanh nghiệp phải nhập nguyên liệu thuỷ sản về chế biến, nhập nguyên liệu thức ăn và tự tổ chức nuôi trồng. Còn nông dân thì thua lỗ treo ao…

Thực trạng này là hậu quả mối quan hệ giữa người nuôi với doanh nghiệp chế biến xuất khẩu, doanh nghiệp cung cấp thức ăn, như những mảnh ghép hời hợt, dễ dàng vỡ vụn do mạnh ai nấy lo quyền lợi của mình.

Phải nhập nguyên liệu

Theo tin từ hội thảo mới đây do bộ Nông nghiệp và phát triển nông thôn tổ chức, trong mối quan hệ này, doanh nghiệp chế biến, xuất khẩu và người nuôi chưa có liên kết chặt để cùng chia sẻ lợi nhuận và rủi ro. Người nuôi không rõ bán cho ai vẫn cứ nuôi. Còn doanh nghiệp chế biến, xuất khẩu không cần quan tâm tổ chức sản xuất nguyên liệu, không liên kết và không có trách nhiệm với người nuôi.

Do sự gắn kết trong tổ chức sản xuất, tổ chức thị trường lỏng lẻo như vậy, nên từ nhiều năm nay, một mặt do nguồn nguyên liệu thuỷ sản trong nước không đáp ứng đủ, mặt khác do giá thành nguyên liệu trong nước cao, nên nhà chế biến đã phải nhập nguyên liệu bên ngoài. Số liệu thống kê của hiệp hội Chế biến và xuất khẩu thuỷ sản Việt Nam (Vasep) trong ba năm qua, Việt Nam nhập nguyên liệu thuỷ sản từ hơn 70 quốc gia và vùng lãnh thổ với giá trị 200 – 250 triệu USD mỗi năm. Riêng năm 2008, tổng sản lượng nhập nguyên liệu và bán thành phẩm các loại xấp xỉ 122.196 tấn, chiếm hơn 3% tổng sản lượng thuỷ sản của Việt Nam.

Ông Nguyễn Hữu Dũng, phó chủ tịch VASEP, cho rằng, việc nhập khẩu nguyên liệu là cần thiết, vì nhiều loài như cá hồi, cá thu hay tôm biển, bạch tuộc chúng ta không có ưu thế, thậm chí không đánh bắt được. Nếu doanh nghiệp mua về chế biến sẽ tạo ra thêm lợi nhuận, tạo công ăn việc làm. “Chúng tôi chỉ đề nghị cho cơ chế rộng cửa nhập những loại nguyên liệu mà trong nước không sản xuất được, hoặc không gây hại đến ngành nuôi trồng trong nước, như cá tra, tôm sú, tôm thẻ chân trắng”, ông Dũng nói. Theo ông, nếu mỗi năm nhập được khoảng 1 – 2 tỉ USD nguyên liệu thuỷ sản, thì có thể gia tăng kim ngạch xuất khẩu thuỷ sản thêm 1,8 – 3,5 tỉ USD, đưa giá trị xuất khẩu lên 6 – 8 tỉ USD, xếp vị trí thứ hai trên thế giới, chỉ sau Trung Quốc. Còn những nguyên liệu mà trong nước sản xuất được, cần tính toán hạ giá thành…

Nhập khẩu thức ăn và tổ chức lại sản xuất

Theo các chuyên gia về nông nghiệp, với các nguyên liệu bắp, mì lát, cám gạo, nguyên liệu bột cá… nếu khâu sản xuất, trồng trọt được tổ chức, quy hoạch tốt thì có thể sử dụng dư thừa cho chế biến thức ăn thuỷ sản. Thế nhưng, đến thời điểm này, những loại nguyên liệu nói trên, vốn chiếm tới 60 – 70% trong công thức sản xuất thức ăn vẫn phải lệ thuộc phần lớn vào nhập khẩu. Đây là nguyên nhân chính được doanh nghiệp cung ứng thức ăn viện vào để tăng giá sản phẩm, hoặc chậm trễ giảm giá khi nguồn nguyên liệu trên thế giới giảm giá mạnh.

Cũng theo VASEP, sự độc quyền của một số đại gia trong ngành sản xuất thức ăn thuỷ sản (cá tra, tôm) đang tạo ra mức giá thức ăn tại Việt Nam cao bất hợp lý so với một số nước trong khu vực như Thái Lan, Indonesia hay Ấn Độ.

Ông Dũng phân tích, giá thức ăn chăn nuôi chiếm 70% chi phí giá thành nuôi tôm, cá. Thời điểm này, nhiều loại nguyên liệu thức ăn nhập khẩu giảm “tận đáy”, nhưng, giá sản phẩm thức ăn chăn nuôi vẫn cao hơn 15 – 20% so với nhập thành phẩm từ bên ngoài.

Cuộc họp tìm giải pháp gỡ khó xuất khẩu thuỷ sản 2009 mới đây, VASEP đã kêu gọi nhà sản xuất thức ăn phải giảm ngay giá bán, nếu muốn cứu cả ngành nuôi trồng và xuất khẩu thuỷ sản Việt Nam.

Chủ tịch Vasep, ông Trần Thiện Hải còn thẳng thừng cảnh báo, nếu không sớm điều chỉnh giá bán, doanh nghiệp chế biến thuỷ sản bắt buộc phải tự nhập khẩu thức ăn có giá rẻ hơn để giảm chi phí nuôi trồng. Giá thành nuôi tôm sú đạt 50 con/kg ở Indonesia chỉ 47 – 48.000đ/kg, trong khi ở Việt Nam là 63.000đ/kg.

Lời cảnh báo ngay lập tức được hai thành viên đầu tiên là công ty cổ phần thuỷ hải sản Minh Phú và công ty đầu tư phát triển Hạ Long hưởng ứng. Hai đơn vị này đã nhập thức ăn tôm từ Thái Lan về sử dụng cho trên dưới 1.000 hecta ao nuôi. Ông Lê Văn Quang, tổng giám đốc công ty cổ phần thuỷ hải sản Minh Phú, cho biết, so với giá thức ăn của Việt Nam, khoảng trên 16.000đ/kg thì giá nhập từ Thái Lan chỉ có 12.000đ/kg.

Nhiều doanh nghiệp xuất khẩu cá tra như Hùng Vương, Vĩnh Hoàng… còn bỏ tiền đầu tư, mua sắm dây chuyền tự sản xuất thức ăn. Ông Dương Ngọc Minh, tổng giám đốc công ty cổ phần Hùng Vương nói, việc quyết định đầu tư nhà máy sản xuất thức ăn, sản lượng 200.000 tấn/năm, một mặt quản lý được chất lượng thức ăn, mặt khác đưa sản phẩm có giá thấp hơn cho người nuôi cá.

“Người nuôi trồng, doanh nghiệp chế biến, xuất khẩu thuỷ sản sống thì doanh nghiệp cung ứng thức ăn mới sống theo được”, thứ trưởng bộ Nông nghiệp và phát triển nông thôn, ông Lương Lê Phương khẳng định như vậy. Ông Phương cũng cho biết bộ này ủng hộ những người lệ thuộc vào nguồn thức ăn sản xuất trong nước, và sẽ vận động để sớm hạ thuế nhập khẩu, dọn đường cho doanh nghiệp nhập thức ăn.

Hoàng Bảy

Các tin mới

Các tin năm 2014

Các tin năm 2013 | 2012 | 2011 | 2010 | 2009 | 2008 | 2007: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887

Các tin năm 2007 | 2006 | năm 2005