Nghề nuôi trồng thuỷ sản ở Tiên Yên (Quảng Ninh): Bao giờ hết cảnh “đánh bạc với trời”?

Tiên Yên là huyện có nhiều tiềm năng, thế mạnh về nuôi trồng thuỷ- hải sản. Và thực tế là nhiều năm nay, nhân dân địa phương đã biết khai thác lợi thế ấy để xoá đói, giảm nghèo, làm giầu cho gia đình và xã hội. Thế nhưng, xem ra việc nuôi trồng thuỷ- hải sản của người dân địa phương như nhiều người trong nghề ở đây đã tổng kết là: bấp bênh như “đánh bạc với trời”. Gần 5 tháng sau trận lũ lịch sử hồi cuối tháng 9- 2008 đi qua, chúng tôi trở lại Tiên Yên tìm hiểu tình hình nuôi trồng thuỷ - hải sản của địa phương...

Biết ý định của chúng tôi, sau khi khái quát tình hình thiệt hại trong trận lũ năm trước, một đồng chí lãnh đạo UBND huyện Tiên Yên đã cử cán bộ dẫn chúng tôi xuống thực tế ở một số xã. Nơi đầu tiên chúng tôi đến là Hải Lạng- một trong những xã có nhiều diện tích nuôi trồng thuỷ- hải sản và cũng là địa phương bị thiệt hại nặng nề nhất của Tiên Yên khi trận lũ lịch sử bất thình lình giáng xuống. Tiếp chúng tôi, đồng chí Đinh Văn Khuây, Bí thư Đảng uỷ xã Hải Lạng cho biết, với lợi thế có hàng trăm ha đất ngập mặn ven biển, vì thế từ nhiều năm nay, xã luôn coi đánh bắt, nuôi trồng thuỷ - hải sản là hướng phát triển kinh tế mũi nhọn. Từ các nguồn vốn tích luỹ được, kết hợp với vay vốn ngân hàng, nhiều gia đình trong xã đã mạnh dạn đầu tư hàng trăm triệu đồng để đắp đập, quây đầm nuôi tôm sú, tôm rảo, cá cùng nhiều loại thuỷ sản khác. Tính đến hết năm 2006, toàn xã đã có trên 300 hộ nuôi thuỷ sản, mỗi vụ thả hơn 37 triệu con giống trên diện tích 650 ha. Mặc dù năm đó, thời tiết diễn biết phức tạp, hết khô hạn lại đến lũ quét, thế nhưng, toàn xã vẫn thu hoạch được trên 50 tấn tôm, cá các loại, đó là chưa kể hàng chục tấn sản phẩm khác từ đánh bắt tự nhiên với tổng giá trị lên đến trên 10 tỷ đồng. Đồng chí Bí thư Đảng uỷ xã cũng cho biết thêm, mặc dù thời gian gần đây, nhân dân địa phương vẫn nhận thức được nghề nuôi thuỷ sản là phải chấp nhận rủi ro cao do dịch bệnh, thiên tai thường xuyên hoành hành. Thế nhưng, thực tế là từ trước đến nay, chưa có vụ nào họ bị mất trắng. Do vậy, năm 2008, trên địa bàn xã, bà con vẫn thả khoảng 50 triệu con giống. “Nhà nào cũng ra sức bỏ của, bỏ công, hai sương một nắng để những mong đến ngày thu hoạch. Và họ đã từng khấp khởi mừng thầm khi nhìn thấy con tôm, con cá trong ao đầm nhà mình sinh trưởng tốt. Nhiều nhà đã chuẩn bị cho một mùa bội thu và dự định chi tiêu tiền bán tôm, bán cá như thế nào cho hiệu quả nhất. Thế nhưng, có ai học được chữ ngờ. Chỉ sau một đêm, hầu hết diện tích ao đầm đều bị ngập trắng trong cơn lũ. Hơn sáu tỷ đồng của bà con trôi ra biển hết”. Bí thư Đảng ủy xã xót xa kể lại như vậy và trước khi chia tay chúng tôi, anh thở dài vẻ rất lo lắng khi cho biết thêm “Thiệt hại do trận lũ thật khủng khiếp. Nhiều hộ bỗng chốc trở nên trắng tay, vì thế nguy cơ tái nghèo là không tránh khỏi. Hiện nay, toàn xã có 1.037 hộ thì có tới 166 hộ nghèo, 235 hộ cận nghèo. Cứ đà này, số hộ nghèo có thể sẽ tăng thêm do nhiều nhà đã cầm cố nhà cửa để vay vốn nuôi trồng thuỷ sản”.

Mang tâm trạng băn khoăn của đồng chí lãnh đạo Đảng uỷ xã Hải Lạng, chúng tôi đến thăm một số gia đình bị thiệt hại do trận lũ gây ra và phần nào cảm nhận được sự lo lắng về nguy cơ tái nghèo ở địa phương là có cơ sở. Hộ đầu tiên chúng tôi đến là gia đình anh Bùi Khắc Bảy ở thôn Bình Minh. Lúc này, anh Bảy đang thơ thẩn ngồi bên cạnh đầm tôm của gia đình. Anh cán bộ huyện dẫn đường nói nhỏ với chúng tôi “Anh Bảy là một trong những hộ đầu tiên của xã làm nghề đầm tôm và có thời anh cũng là một trong những người có thu nhập ổn định nhất từ nghề này. Nhưng nay thì...!”

Trong câu chuyện với anh Bảy, chúng tôi được biết, gia đình anh không phải dân gốc ở đây. Sau khi đi tìm hiểu, làm ăn ở một số nơi, năm 1995, đến Hải Lạng, thấy đất ven biển ở đây rất hợp với nuôi tôm rảo, cua bể, thế là gia đình anh mạnh dạn ra đắp đầm nuôi tôm, cua. “Trừ chi phí, bình quân mỗi năm cũng kiếm được một vài chục triệu đồng. Tuy không phải là giầu có, nhưng cuộc sống cũng tạm ổn”, chủ đầm tôm vốn được bà con trong xã coi là người có nhiều kinh nghiệm này mắt nhìn xa xăm tâm sự với chúng tôi đầy vẻ luyến tiếc. Anh Bảy kể rằng năm vừa rồi, nhà anh thả 34 vạn con giống, thấy tôm phát triển đều, cả nhà đều khấp khởi mừng thầm là sẽ có được khoản thu nhập lớn. “Vợ tôi còn bàn, nếu có thêm vốn, vụ tới sẽ tiếp tục mở rộng quy mô. Nào ngờ, sáng ra, nhìn đầm tôm sắp đến ngày thu hoạch bị ngập trắng trong biển nước mênh mông, vợ chồng tôi chỉ biết đứng nhìn nhau khóc”. Nhìn nước da nhợt nhạt, khuôn mặt hốc hác vì mất tiền của anh Bảy, chúng tôi không khỏi buồn lây. Giống như gia đình anh Bảy, anh Nguyễn Thế Hồng ở thôn Cái Đán bên cạnh cũng bị thiệt hại nhiều. Lúc chúng tôi đến nhà, anh Hồng vẫn đang giã thức ăn cho lứa tôm giống mới thả. Vừa làm, anh Hồng vừa kể với chúng tôi rằng năm ngoái, nhà anh thả 40 vạn con giống, nếu thu hết sẽ được khoảng 90 triệu đồng. Lúc bắt đầu bước vào vụ thu hoạch, vợ chồng anh định bắt hết, nhưng thấy chưa được giá, nên cứ nấn ná chờ. “Cũng may là đã bán được khoảng 30 triệu đồng. Cái nghề nuôi trồng thuỷ sản này chẳng khác gì “đánh bạc với trời ”; năm thì bị bệnh nấm trắng, vàng mang, năm thì lại bị lũ lụt, thiên tai. Chẳng biết thế nào mà lần”, anh Hồng tổng kết về cái nghề, cái nghiệp của mình như vậy.

...và anh Hồng dù biết nghề nuôi tôm như “đánh bạc với trời” nhưng vẫn phải giã thức ăn cho chúng.

Chiều tối, chúng tôi đến xã đảo Đồng Rui, nơi mà nhân dân sống chủ yếu bằng nghề đánh bắt, nuôi trồng thuỷ hải sản. Dọc đường đê, chúng tôi gặp nhiều người tay xách giỏ, khuôn mặt lấm lem bùn đất, dáng vẻ lam lũ. Xa xa, dưới cánh rừng ngập mặn, hàng chục người vẫn cặm cụi đào, móc.. Anh cán bộ đi cùng khẳng định, vài năm trước, vùng này nhà nhà làm đầm với khát vọng đổi đời từ nuôi tôm và cua bể. Thế nhưng hiện nay, nhiều người không chỉ trở thành tay trắng mà còn trở thành Chúa Chổm, có bán cả nhà để trả nợ cũng chưa chắc đã đủ. Dù đã muộn, nhưng đồng chí Nguyễn Quốc Trưởng, Chủ tịch UBND xã Đồng Rui vẫn ở cơ quan chờ chúng tôi. Anh cho biết: Xã có trên 1.300 ha nuôi trồng thuỷ- hải sản. Đến năm 2008, đã có gần 287 ha nuôi tôm, gần 10 ha nuôi cá với trên 50 hộ đầu tư nuôi thả. Thế nhưng, do ảnh hưởng của đợt triều cường đã làm cho nhiều đầm bị phá vỡ khiến cho tôm, cá số thoát ra biển, số bị chết hàng loạt, thiệt hại hàng tỷ đồng. Hậu quả là làm cho số hộ nghèo tăng từ 3,18% năm 2007 lên 6,8 % như hiện nay. Bước vào vụ năm nay, nhiều hộ đã không còn khả năng để cải tạo ao, đầm. “Vì thế chúng tôi chỉ đặt chỉ tiêu cố gắng duy trì được 160 ha nuôi tôm, cá các loại. Thế nhưng xem ra cũng khó có thể đạt được”, -Chủ tịch UBND xã Nguyễn Quốc Trưởng băn khoăn, lo lắng nói với chúng tôi như vậy.

Gặp lại chị Vũ Thị Sâm, chúng tôi không thể ngờ được rằng nhà của chị hiện nay lại lâm vào cảnh bi đát đến vậy. Bởi cách đây vài năm, chúng tôi đã có dịp đến thăm mô hình ao, đầm của gia đình chị. Lúc ấy, ngoài hàng chục ha nuôi tôm, chị Sâm còn làm dịch vụ cung ứng con giống và thu mua tôm, cá thành phẩm cho bà con. Nhiều người trong xã đã lấy chị làm tấm gương để học tập. Thế mà, nay gặp lại, chúng tôi không khỏi bất ngờ vì người tỷ phú năm xưa, chỉ qua một đêm, nay bỗng trở thành tỷ phú nợ. Chị Sâm cho biết, có chút vốn tích luỹ, vài năm trước, chị mạnh dạn vay thêm vốn để đắp 2 chiếc đầm diện tích trên 100 ha. Năm vừa qua, thả trên 3 triệu con giống, cả nhà tập trung chăm sóc. Sau thời kỳ “nâng như nâng trứng”, tôm đã đến ngày thu hoạch thì gặp trận lũ vào cuối năm ngoái. Thế là tất cả tôm, cá vốn liếng và bao nhiêu công sức đều ra sông ra biển hết, thiệt hại lên tới hơn 1 tỷ đồng. Kể đến đây, hai dòng nước mắt trào ra, giọng chị như có ai bóp nghẹn “Hiện nay, gia đình tôi đã gần như trắng tay, số nợ ngân hàng lên tới gần 1 tỷ đồng, mỗi tháng phải trả lãi gần chục triệu đồng, đó là chưa kể, dù bị thiệt hại, nhưng hiện nay, mỗi năm vẫn phải đóng gần 50 triệu đồng tiền thuế sử dụng đất. Bao nhiêu tài sản trong gia đình đã bị thế chấp hết cả. Chẳng biết rồi đây, cả gia đình tôi sẽ sống như thế nào!”

Trời chập choạng tối, trên đường trở về huyện, gió từ biển thổi vào mang theo mùi mặn mòi của biển cả và dường như còn mang theo tiếng thở dài của hàng trăm gia đình làm nghề nuôi trồng thuỷ sản ở Hải Lạng, Đồng Rui. Thiết nghĩ, để nghề nuôi trồng thuỷ-hải sản thực sự là điểm tựa cho sự nghiệp xoá đói, giảm nghèo của Tiên Yên thì huyện cần có định hướng và chiến lược phát triển lâu dài cho nghề này, nhất là từ khâu cung ứng con giống đến quá trình chăm sóc, rồi đầu ra cho sản phẩm. Cùng với đó, phải có chính sách giãn nợ, giãn thuế tiền sử dụng đất để bà con có vốn tập trung đầu tư vào ao đầm. Đặc biệt là cần phải có chính sách đầu tư hệ thống đê ngăn mặn cũng như hệ thống thoát nước đồng bộ hơn. Có như vậy, người dân làm nghề nuôi trồng thuỷ-hải sản trên địa bàn mới có cơ hội thoát khỏi cảnh “đánh bạc với trời” như hiện nay.

QM – PH

Các tin mới

Các tin năm 2014

Các tin năm 2013 | 2012 | 2011 | 2010 | 2009 | 2008 | 2007: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887

Các tin năm 2007 | 2006 | năm 2005