Ngư dân vẫn “tự bơi” với cá ngừ đại dương

Nguồn tin: Sài Gòn tiếp thị, 18/3/2009
Ngày cập nhật: 20/3/2009

Lâu lắm rồi, ngư dân các tỉnh miền Trung mới hồ hởi với mùa vụ đánh bắt cá ngừ đại dương như hiện nay. Hầu hết tàu thuyền của ngư dân đều háo hức ra khơi, sau khi được Nhà nước hỗ trợ một phần chi phí về dầu, bảo hiểm. Những năm trước, vào thời điểm này, cảnh hàng loạt tàu xa bờ phải… nằm bờ nhan nhản ở các làng biển miền Trung, do ngư dân liên tục bị lỗ nặng khi chi phí tăng cao, sản lượng thấp, giá cá bấp bênh…

Ở Phú Yên – nơi khởi phát nghề câu cá ngừ đại dương của Việt Nam, địa phương có sản lượng đánh bắt cá ngừ hàng năm lớn nhất nước, gần đây, ngư dân địa phương đã chủ động chia sẻ thông tin ngư trường, các tàu thông báo lẫn nhau khi phát hiện luồng cá, giúp nhau hạn chế thiệt hại khi mất nhiều chi phí mà tàu vẫn trống không. Sự chia sẻ này, khiến nhiều ngư dân đang nghĩ cách liên kết, từng bước hình thành các tập đoàn đánh bắt xa khơi hiệu quả.

Song, niềm vui của ngư dân chưa bao giờ trọn vẹn. Bao nỗi khổ vẫn tiếp tục đeo bám những con người ngày đêm vật lộn với sóng gió ngoài khơi xa. Nhiều khi ngư dân phải đánh đổi cả máu, nước mắt giữa trùng dương mới có được con cá. Thế nhưng, họ chưa bao giờ quyết định được giá trị của con cá mà thường xuyên bị những “đầu nậu” bắt tay nhau ép giá. Một thực tế thường xuyên xảy ra, dù được mùa, nhưng ngư dân vẫn lỗ so với chi phí ra khơi, vì phải mua nợ dầu với lãi suất cao, khi cá về bến phải bán với giá thấp. Cá đã về bến, ngư dân cũng không biết bảo quản, chế biến ra sao, thế là bị bên mua ép phẩm cấp, họ đành “cắn răng” chấp nhận. Những bất hợp lý này kéo dài triền miên hết năm này qua năm khác, nhưng chẳng thấy cơ quan nhà nước nào đứng ra giải quyết. Ngay như ở Phú Yên – địa phương có sản lượng đánh bắt cá ngừ đại dương lớn nhất cả nước với gần năm ngàn tấn mỗi năm, chủ yếu phục vụ xuất khẩu, mang lại nguồn thu cho tỉnh này mỗi năm 200 – 300 tỉ đồng – ngư dân hầu như cũng chỉ “tự bơi”. Sau mười lăm năm hình thành nghề câu cá ngừ đại dương, đến nay ngư dân Phú Yên hầu như chưa được hỗ trợ gì về ngư trường, thị trường, chế biến, dịch vụ hậu cần nghề cá… Mỗi chuyến biển, ngư dân đều tự mày mò tìm hướng ra khơi, loay hoay trở về tìm nơi bán lẻ.

Chính vì thế, nhiều năm qua ngư dân vẫn trông ngóng câu trả lời trước hàng loạt câu hỏi cũ, nhưng đến nay, vẫn chưa có lời đáp. Đó là bao giờ mới chấm dứt tình trạng ngư dân bị thiệt thòi sau những chuyến biển phải đánh đổi cả sinh mạng? Bao giờ ngư dân mới được hỗ trợ để nâng cao trình độ khai thác, bảo quản, chế biến cá ngừ đại dương? Bao giờ cá ngừ đại dương mới có thương hiệu để ngư dân tự tin tham gia thị trường xuất khẩu?

Tấn Lộc