Tạo sự bền vững cho nghề câu cá ngừ đại dương

Sớm thành lập Hiệp hội Cá ngừ Việt Nam và ngư dân – doanh nghiệp - nhà quản lý cần liên kết chặt chẽ với nhau là hai vấn đề đặt ra trong việc xây dựng thương hiệu cá ngừ đại dương, hướng nghề này phát triển bền vững.

Nghề câu cá ngừ đại dương xuất hiện ở Việt Nam khoảng 15 năm qua đã mang lại nguồn lợi xuất khẩu ngày càng tăng, góp phần xóa đói giảm nghèo và làm giàu cho ngư dân vùng Nam Trung Bộ, đặc biệt là ở 3 tỉnh Bình Định, Phú Yên, Khánh Hòa. Hiệp hội Cá ngừ đại dương cũng đã được thành lập ở 3 địa phương này với mong muốn tạo liên kết giữa ngư dân, doanh nghiệp mua, xuất khẩu và nhà quản lý để cùng chia sẻ lợi ích, khắc phục khó khăn trong nghề.

HY VỌNG MỚI TỪ CÁC HIỆP HỘI CÁ NGỪ

Ông Biện Minh Tâm, Phó Giám đốc phụ trách Sở Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn tỉnh Phú Yên khẳng định: Việc ra đời của Hiệp hội Cá ngừ Việt Nam là việc tất yếu. Bởi lẽ đây sẽ là tổ chức có đủ tư cách pháp lý gắn kết các hội viên nghề cá ngừ đại dương trong toàn quốc, cùng chia sẻ lợi ích và cả rủi ro. Cá ngừ đại dương là đối tượng chịu sự chi phối, điều chỉnh của Hiệp định đàn cá di cư quốc tế, nằm dưới Công ước quốc tế Luật biển. Theo hiệp định này, mỗi vùng biển trên thế giới đều được phân chia và quản lý theo vùng. Cá ngừ là loài di cư, đến vùng biển Việt Nam là chịu sự điều hành của Ủy ban Nghề cá Đông Tây Thái Bình Dương. Tổ chức này chịu trách nhiệm cấp hạn ngạch khai thác, xuất khẩu cá ngừ hàng năm cho các nước trong khu vực. Hiện Việt Nam chưa tham gia tổ chức này. Nếu trong thời gian tới, Việt Nam không có Hiệp hội Cá ngừ để gia nhập tổ chức này thì sẽ không có hạn ngạch khai thác, và đương nhiên việc xuất khẩu cá ngừ của Việt Nam sẽ gặp rào cản thương mại. Hiệp hội Cá ngừ Phú Yên vừa được thành lập đầu tháng 3/2009, thời gian tới, Hiệp hội sẽ liên kết với Hiệp hội Cá ngừ tỉnh Bình Định, Khánh Hòa để từng bước thành lập Hội Cá ngừ Việt Nam và tham gia Ủy ban Nghề cá Đông Tây Thái Bình Dương. Đây là một bước đi dài nhưng chúng ta phải làm để hướng tới sự phát triển bền vững và bình đẳng, đúng tiêu chuẩn với các nước bạn.

Các hiệp hội cá ngừ đại dương địa phương hỗ trợ ngư dân từng bước hiện đại hóa phương tiện đánh bắt, hình thành các tập đoàn đánh bắt xa bờ có hiệu quả; nâng cao trình độ khai thác, kỹ thuật và phương pháp bảo quản cá, đảm bảo tiêu chuẩn kích cỡ, chất lượng cá xuất khẩu, bảo vệ và quản lý có hiệu quả nguồn lợi cá ngừ, bảo vệ môi trường, tạo mối quan hệ quốc tế để xúc tiến thương mại… Từng địa phương xây dựng, đảm bảo thương hiệu cá ngừ đại dương của tỉnh mình, sau đó là thương hiệu cá ngừ Việt Nam. Hiện nay, đội tàu đánh bắt cá ngừ đại dương của cả nước khoảng hơn 1.500 chiếc, tập trung chủ yếu ở Bình Định, Phú Yên, Khánh Hòa, tuy vậy cũng mới chỉ có khoảng 50 tàu chuyên dụng đánh cá ngừ, còn lại là tàu của ngư dân. Cá ngừ đại dương chủ yếu dành cho xuất khẩu, ít tiêu thụ tại thị trường nội địa do giá đắt hơn so với các loại cá khác. Năm 2008, cuộc khủng hoảng, suy thoái kinh tế toàn cầu đã ảnh hưởng không nhỏ tới việc xuất khẩu cá ngừ Việt Nam. Tuy vậy, Việt Nam vẫn thu được hơn 188 triệu USD, tăng hơn 25% so với năm 2007 mặc dù số lượng xuất khẩu tương đương hơn 52.000 tấn. Hiện cá ngừ Việt Nam đã có mặt tại nhiều khu vực trên thế giới, đứng đầu là thị trường Tây Âu, Hoa Kỳ, Nhật Bản.

Từ đầu năm 2009 tới nay, ngư dân Bình Định, Phú Yên, Khánh Hòa đều trúng đậm cá ngừ đại dương do thời tiết thuận lợi. Mức giá mua cũng tương đối cao so với cùng kỳ năm 2008, ở Khánh Hòa cá loại 1 lên tới 140.000 đồng/kg, ở Bình Định là 115.000 đồng/kg, còn ở Phú Yên là khoảng 85.000-90.000 đồng/kg…

LIÊN KẾT PHÁT TRIỂN BỀN VỮNG

Ngư dân Phan Thuẫn, ở khu phố 6, phường Phú Đông, TP Tuy Hòa, người có kinh nghiệm hàng chục năm trong nghề câu cá ngừ đại dương chia sẻ: Phú Yên là địa phương đầu tiên khởi xướng nghề câu cá ngừ đại dương do có ngư trường thuận lợi. Mỗi năm, nếu thời tiết thuận lợi ngư dân có thể đi được 5 chuyến để câu cá ngừ, chi phí mỗi chuyến đi dao động từ 80-90 triệu đồng, thời điểm giá xăng dầu lên cao là 110 triệu đồng/chuyến. Mỗi chuyến đi thường kéo dài 20 ngày, có thuyền đi cả tháng trời ngoài biển, rất ít tàu đi 10 ngày. Phương pháp bảo quản cá trên tàu chỉ đơn thuần là dùng nước đá để giữ cá. Cá của tàu đi 10 ngày cũng bằng với cá của tàu 20 ngày, 30 ngày nên bà con ngư dân thường coi trọng đánh bắt số lượng càng nhiều càng tốt. Chất lượng cá tốt hay xấu là do doanh nghiệp mua định đoạt chủ yếu bằng cảm quan chứ chưa có tiêu chuẩn đánh giá nào… Những năm trước, giá cá ngừ đại dương ở Phú Yên cao hơn hẳn so với hai tỉnh bạn là Bình Định, Khánh Hòa nhưng đến nay giá cá lại thấp hơn từ 20-30.000 đồng/kg. Năm 2008 là năm đầy khó khăn cho cả ngư dân đặc biệt là thời điểm giá xăng dầu, giá tiêu dùng tăng cao. Hầu hết thuyền cá của bà con ngư dân ra khơi vào thời điểm cuối năm 2008 phải bỏ chi phí cao, giá bán cá lại thấp nên phải chịu cảnh lỗ vốn. Nhiều ngư dân đã bỏ hẳn nghề câu cá ngừ hoặc chuyển sang câu các loại cá khác…

Theo ông Nguyễn Thanh Sơn, chủ doanh nghiệp mua cá ngừ Thanh Sơn của tỉnh Phú Yên: Giá cá ở Khánh Hòa, Bình Định cao hơn so với Phú Yên là do chất lượng cá tốt hơn. Ngư dân tỉnh bạn Khánh Hòa ra khơi ngắn ngày, bảo quản cá tốt hơn hẳn so với Phú Yên nên giá bán cá cao hơn là đương nhiên. Khánh Hòa câu cá ở mực nước sâu, cá đã có sẵn độ lạnh nên khi ướp cá thuận tiện hơn. Chất lượng đá ướp tốt, độ lạnh đảm bảo tiêu chuẩn, nên khi lên bờ con cá vẫn giữ nguyên màu sắc, không bị vàng vì nước đá phèn như ở Phú Yên. Hơn nữa, Khánh Hòa chú trọng vào loại cá ngừ mắt to có giá trị xuất khẩu sang Nhật Bản cao hơn hẳn so với loại cá ngừ vây vàng mà Phú Yên thường đánh bắt.

Trước khi có Hiệp hội Cá ngừ Phú Yên ra đời, ngư dân, doanh nghiệp thu mua, doanh nghiệp xuất khẩu là các bộ phận riêng biệt, hầu như không có sự chia sẻ hay liên kết, mạnh ai nấy làm, lợi nhuận tự hưởng và rủi ro tự chịu. Do đó, trong thời gian dài có tình trạng ngư dân và doanh nghiệp không hiểu nhau, ngư dân cho là bị doanh nghiệp “ép” giá , trong khi doanh nghiệp lại tỏ ra không hài lòng khi ngư dân đi biển quá lâu để lấy số lượng mà không chú ý tới chất lượng cá xuất khẩu… Đây cũng là tình trạng chung của Bình Định, Khánh Hòa trước khi có hiệp hội.

Theo Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Phú Yên Biện Minh Tâm: Việc đánh giá chất lượng cá ngừ sau các chuyến đi biển của ngư dân do doanh nghiệp thu mua đánh giá hoàn toàn bằng cảm quan và kinh nghiệm lâu năm trong nghề thu mua cá đạt chất lượng xuất khẩu theo tiêu chuẩn quốc tế. Hiện tại chưa có tiêu chuẩn nào cụ thể đặt ra để đánh giá chất lượng cá. Do đó, nếu bà con muốn bán cá được giá cao, còn doanh nghiệp mua được cá chất lượng tốt phục vụ xuất khẩu thì phải liên kết với nhau chặt chẽ để đảm bảo lợi ích cả đôi bên. Về lâu về dài vẫn cần có tiêu chuẩn cụ thể để đánh giá chất lượng cá ngừ để đảm bảo lợi ích cho bà con, doanh nghiệp cũng thu mua được sản phẩm tốt. Hiệp hội các địa phương đều có chương trình riêng, hướng các hội viên bao gồm cả ngư dân, doanh nghiệp hướng tới cùng nhau chia sẻ lợi ích. Điều này không chỉ đảm bảo lợi ích kinh tế mà còn góp phần hướng tới sự phát triển bền vững trong tương lai cho nghề câu cá ngừ ở nước ta.

THANH GIANG

Các tin mới

Các tin năm 2014

Các tin năm 2013 | 2012 | 2011 | 2010 | 2009 | 2008 | 2007: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887

Các tin năm 2007 | 2006 | năm 2005