Nuôi tôm sú chính vụ ở ĐBSCL: Vẫn loay hoay giải bài toán vốn!

Ở Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL) vụ nuôi tôm sú chính vụ đã khởi động gần một tháng nay. Tuy nhiên, theo phản ánh từ các ngành chức năng, hiện nay, tiến độ thả giống rất chậm so với kế hoạch, nhiều nông dân bỏ ao tôm, nhiều diện tích nuôi tôm đã chuyển sang nuôi các loại thủy sản khác... Thực trạng này được dự báo sẽ ảnh hưởng lớn đến khả năng cung cấp nguồn tôm nguyên liệu cho chế biến xuất khẩu trong năm 2009.

Người nuôi đang khát vốn

Vụ tôm 2009 đã qua được gần một tháng, tại Sóc Trăng, diện tích ao nuôi được cải tạo chỉ mới khoảng 60-70%, trong số này mới có gần 3.000 ha được thả giống. Trong khi cùng thời điểm này năm 2008, diện tích thả giống đã đạt gần 50% (khoảng 20.000 ha). Người nuôi tôm đang thiếu vốn, đó là nhận định chung của ngành chức năng về vụ nuôi tôm sú chính vụ năm 2009. Ông Nguyễn Văn Khởi - Phó Giám đốc Sở NN&PTNT Sóc Trăng, lý giải: “Có nhiều nguyên nhân làm chậm tiến độ thả tôm giống, nhưng chủ yếu là do người dân thiếu vốn đầu tư. Mặt khác, giá tôm nguyên liệu xuống thấp cũng làm cho người nuôi phân vân”. Cụ thể hơn, ông Lương Minh Quyết, Phó Chủ tịch UBND huyện Mỹ Xuyên, tỉnh Sóc Trăng, cho biết: “Mọi năm thời điểm này người nuôi tôm đã thả giống đạt trên 20% diện tích, nhưng năm nay diện tích thả giống mới chỉ khoảng 2%. Thiếu vốn nhưng hầu hết các hộ nuôi tôm trong huyện không thể vay ngân hàng được vì còn nợ từ những năm trước. Ở đây, nhiều hộ còn nợ ngân hàng gần 50 triệu đồng. Người dân không thể tự lực, còn các nhà cung cấp dịch vụ đầu vào ngán ngại đầu tư do giá tôm nguyên liệu năm rồi xuống quá thấp”.

Tại vùng tôm-lúa Mỹ Xuyên, vào thời điểm này vẫn còn khá nhiều vuông tôm chưa được cải tạo, chủ vuông thì đang đi làm thuê ở tận TP Hồ Chí Minh. Phó Chủ tịch UBND xã Gia Hòa 1 Huỳnh Thị Mai Luận băn khoăn: “Tình hình năm nay hiu hắt quá! Tới giờ này toàn xã mới thả giống được 112ha, trong khi năm rồi đã thả xong hết diện tích 2.000 ha. Ngoài chuyện thiếu vốn, giá con giống tăng cao, giá tôm thương phẩm thấp, độ mặn đến giờ này cũng chỉ mới 1-2‰. Khả năng sản lượng tôm năm nay sẽ không cao do thả thưa và mức đầu tư chăm sóc bị giảm mạnh”. Còn theo thống kê của xã Hòa Tú I, từ đầu vụ đến nay, toàn xã chỉ mới có khoảng 30% diện tích nuôi tôm cải tạo xong, diện tích còn lại người dân vẫn đang chờ vốn vay.

Tại Kiên Giang, theo thống kê chưa đầy đủ của ngành chức năng, có khoảng 1.500 ha đất nuôi tôm công nghiệp nhưng đến thời điểm này số vuông “treo” chiếm khoảng 2/3. Ngay cả “đại gia” chuyên nuôi tôm công nghiệp cũng “treo” hoàn toàn hoặc nuôi cầm chừng 1/3 đến 1/2 diện tích... Tại Bạc Liêu, đến nay diện tích thả nuôi tôm công nghiệp, bán công nghiệp khoảng 1.600/11.000 ha. Còn khoảng trên 20.000 ha đã được bà con cải tạo nhưng chưa thả tôm nuôi. Trong đó, có hơn 300 ha bỏ trống, chủ yếu ở thị xã Bạc Liêu. Nguyên nhân chính do người nuôi tôm đang đối mặt với quá nhiều khó khăn, chủ yếu là do thiếu vốn tái đầu tư sản xuất, thời tiết thất thường, thị trường tôm nguyên liệu bấp bênh đã làm người nuôi tôm thận trọng hơn trong việc đầu tư.

Cua, muối lấn vuông tôm

Cua biển “bò” lên ruộng tôm-lúa là một thực tế tại vùng U Minh Thượng, tỉnh Kiên Giang. Giá tôm bấp bênh từ những vụ trước nên khi thu hoạch xong lúa đông xuân sớm, nhiều người thả cua biển vào ruộng thay cho con tôm sú. “Năm nay, thời tiết phức tạp, thả tôm dễ bị “gãy”. Mấy năm trước, tôi bị “gãy” vụ tôm trong vòng 1 tháng thả nuôi, “đứt” gần 20 triệu đồng. Thấy nhiều nơi thả nuôi cua biển, tôi tới học hỏi kinh nghiệm và nuôi thử. Vốn đầu tư nuôi cua không cao nên có “gãy” cũng đỡ hơn nuôi tôm...”, ông Phạm Văn Thanh ở xã Nam Thái A, huyện An Biên, Kiên Giang, cho biết. Từ 1,5 ha đất tôm-lúa, ông Thanh thả 2.000 con cua biển giống. Dù mới nuôi lần đầu nhưng cua trong ruộng lúa-tôm lại thích nghi và phát triển tốt. Với giá bán cua thương phẩm 160.000-200.000 đồng/kg, ông Thanh nhẩm tính có thể lãi nhiều hơn nuôi tôm khoảng 20 triệu đồng.

Tại xã Nam Thái A, đã có hộ thu hoạch lứa cua đầu tiên cho thu nhập tăng thêm so với vụ tôm trên cùng một diện tích từ 10-20 triệu đồng. Có hộ thu nhập tăng thêm lên đến 50 triệu đồng. Nhiều nông dân bỏ tôm nuôi cua cho rằng, đất tôm-lúa ở vùng U Minh Thượng đang bị hoang hóa, lại bị nhiễm phèn nên khó nuôi tôm sú. Trong khi đó, con cua có sức sống tốt hơn trong điều kiện phèn và mặn. Thời tiết thay đổi thất thường, môi trường biến động nhiều, con cua thích nghi nhanh hơn con tôm, trong khi chi phí đầu tư thấp nhưng hứa hẹn hiệu quả kinh tế cao, nên nhiều người dân sẵn sàng cho cua “bò” lên ruộng tôm-lúa trong vụ này...

Tại Bạc Liêu, có hơn 200 ha nuôi tôm được nông dân chuyển sang làm muối tập trung ở huyện Hòa Bình và trên 4.000 ha nuôi xen canh tôm-cua ở huyện Hồng Dân hiện đem lại hiệu quả kinh tế cao. Tuy nhiên, người dân đang thấp thỏm lo âu không biết có nên tiếp tục mở rộng diện tích chuyển đổi này do không biết giá cả thế nào trong thời gian tới...

Loay hoay gỡ khó khăn đồng vốn

So với hơn một tuần trước, giá tôm nguyên liệu ngày 20-3-2009 tiếp tục tăng từ 3.000-5.000 đồng/kg. Cụ thể, theo Hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Cà Mau, tôm sú nguyên liệu loại 20 con/kg giá 143.000 đồng/kg, loại 40 con/kg giá 95.000 đồng/kg. Riêng tôm sú sống thổi ô-xy loại 30 con/kg giá 125.000-130.000 đồng/kg, loại 40 con/kg giá 110.000-115.000 đồng/kg. Giá khá cao, nhưng tại ĐBSCL nông dân không còn nhiều tôm nguyên liệu để bán và nhà máy chế biến thiếu nguyên liệu cho xuất khẩu. Mối lo ngại nhất chính là tình trạng thiếu tôm nguyên liệu cho chế biến sẽ tiếp tục kéo dài trong năm 2009. Tuy nhiên, theo phản ánh từ các địa phương, câu chuyện căn cơ nhất hiện nay là thiếu vốn cho sản xuất và ngành chức năng vẫn đang loay hoay tìm giải pháp cho vấn đề này.

Ông Lương Minh Quyết, Phó Chủ tịch UBND huyện Mỹ Xuyên, tỉnh Sóc Trăng, trăn trở: “Việc tiếp cận vốn vay ngân hàng coi như không thể, còn nguồn vốn vay bên ngoài lãi suất cao người nuôi chưa dám vay do giá tôm quá thấp. Các nhà kinh doanh dịch vụ con giống, thức ăn... cũng không còn mặn mà đầu tư cho con tôm vì rủi ro cao. Do vậy, muốn giữ vững vùng tôm-lúa cần phải có chính sách đầu tư vốn cho vùng này. Hiện nay, chỉ tính riêng việc đầu tư nâng cấp ao vuông cho 10.000 ha cũng vào khoảng 20 tỉ đồng, còn nếu tính chung suất đầu tư cho 18.000 ha nuôi tôm của huyện thì tổng vốn đầu tư khoảng 40-50 tỉ đồng. Trong khi chờ đợi nguồn vốn, chúng tôi đã khuyến cáo người nuôi thả tôm giống mật độ thưa, sử dụng thức ăn tự chế để giảm chi phí vụ nuôi”.

Trong khi ngân hàng không thể cho người nuôi tôm vay thêm vì nợ tồn đọng cao, thì những nhà đồng hành cùng người nuôi tôm trước đây như: doanh nghiệp chế biến và các nhà kinh doanh dịch vụ cũng không còn mặn mà do nhìn viễn cảnh không mấy sáng sủa của thị trường tôm sú nguyên liệu. Theo ông Nguyễn Văn Khởi - Phó Giám đốc Sở NN&PTNT tỉnh Sóc Trăng: “Do đầu tư cho hộ nuôi quá rủi ro khó thu hồi vốn, nên hiện nay theo tôi được biết chỉ còn Công ty Stapimex dám bỏ ra khoảng 80-100 tỉ đồng để đầu tư nhằm đảm bảo nguyên liệu cho chế biến. Như vậy, bài toán về vốn cho vụ nuôi tôm sú 2009 xem ra vẫn chưa tìm được lời giải, nên đã có nhiều dự đoán diện tích, sản lượng tôm nuôi năm nay sẽ giảm mạnh so với năm 2008”.

Ông Lương Ngọc Lân, Phó Giám đốc Sở NN&PTNT tỉnh Bạc Liêu, cho biết: Ngành nông nghiệp đã và đang thực hiện nhiều giải pháp nhằm từng bước giúp người dân tháo gỡ những khó khăn trong sản xuất. Ngành nông nghiệp kiến nghị lãnh đạo tỉnh, ngân hàng xem xét khoanh nợ, giãn nợ, tiếp tục hỗ trợ vốn sản xuất của bà con, song song với việc tìm đầu ra ổn định cho người nuôi tôm. Nếu những khó khăn của người nuôi tôm không được giải quyết, năm 2009, nguồn tôm nguyên liệu phục vụ chế biến tại các nhà máy sẽ bị thiếu hụt, ảnh hưởng rất lớn đến sự phát triển kinh tế - xã hội...

Các địa phương khẩn trương triển khai thực hiện các chính sách của Chính phủ về kích cầu sản xuất như hỗ trợ lãi suất, giảm thuế...; rà soát các chính sách hiện hành, đề xuất sửa đổi và bổ sung các chính sách mới kịp thời, phù hợp với tình hình hiện nay để tháo gỡ khó khăn, vướng mắc và tạo thuận lợi cho người nuôi và các doanh nghiệp chế biến xuất khẩu cá tra, tôm nước lợ.

Triển khai quyết liệt các biện pháp giảm giá thành sản phẩm, trong đó trọng tâm là thức ăn và giống.

Giải quyết tốt mối quan hệ giữa người nuôi với doanh nghiệp chế biến xuất khẩu. Điểm mấu chốt trong mối quan hệ này là doanh nghiệp chế biến, xuất khẩu và người nuôi phải bắt tay nhau để cùng chia sẻ lợi nhuận và cùng chia sẻ rủi ro. Khắc phục cơ bản tình trạng: sản xuất không theo qui hoạch, người nuôi không rõ bán cho ai vẫn cứ nuôi; doanh nghiệp chế biến, xuất khẩu không cần quan tâm tổ chức sản xuất nguyên liệu, không liên kết và không có trách nhiệm với người nuôi. Các địa phương, Hội Nghề cá và Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản (VASEP) trên cơ sở qui hoạch được duyệt cần phối hợp, tạo điều kiện, hỗ trợ và giám sát sự kết nối giữa doanh nghiệp chế biến, tiêu thụ và người nuôi; đặc biệt là đối với hộ nuôi nhỏ...

Trích Thông báo Số 1191/TB-BNN-VP của Bộ NN&PTNT về việc Thông báo kết luận của Thứ trưởng Vũ Văn Tám tại Hội nghị bàn “Biện pháp phát triển sản xuất và tiêu thụ cá tra, tôm nước lợ vùng ĐBSCL năm 2009”

Nhóm PV-CTV

Các tin mới

Các tin năm 2014

Các tin năm 2013 | 2012 | 2011 | 2010 | 2009 | 2008 | 2007: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887

Các tin năm 2007 | 2006 | năm 2005