Vì sao nông dân Tiền Giang bỏ trống ao nuôi cá tra?

Cuối năm 2008, 50% diện tích ao nuôi cá tra ở Tiền Giang bị nông dân bỏ trống, đến đầu năm nay, nông dân mới chỉ thả nuôi khoảng 70% diện tích theo kế hoạch, nhiều người chuyển sang hình thức cho thuê ao hoặc làm thuê chính trên ao nuôi của mình. Nguyên nhân do đâu?

Nghề nuôi cá tra trên địa bàn Tiền Giang vài năm trở lại đây phát triển khá nhanh, chủ yếu là tận dụng diện tích nuôi ở các cồn, cù lao ven sông Tiền. Năm 2007, tổng diện tích nuôi cá tra của tỉnh là hơn 920 ha, trong đó 82 ha nuôi thâm canh, còn lại là nuôi nhỏ lẻ theo nông hộ, với tổng sản lượng gần 30 nghìn tấn. Ðầu năm 2008, diện tích đạt gần 950 ha, sản lượng hơn 40 nghìn tấn. Tuy nhiên, vào cuối năm, giá cá tra biến động theo chiều hướng bất lợi cho người nuôi, đồng thời chi phí nuôi, lãi suất ngân hàng cao làm nhiều hộ nuôi bị lỗ, phá sản. Theo kế hoạch, năm 2009, Tiền Giang sẽ nuôi 180 ha cá tra, nhưng đến thời điểm này, số diện tích thả nuôi chỉ gần 120 ha, chủ yếu ở hai huyện Cái Bè và Cai Lậy. Trong đó, số diện tích nông dân treo ao hơn 34 ha, chiếm 30% tổng diện tích thả nuôi. Theo Trưởng phòng Kế hoạch, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Tiền Giang Trần Hòa Huy, mục tiêu 180 ha năm nay khó có thể thực hiện được. Nguyên nhân chính vẫn là nông dân thiếu vốn đầu tư và không yên tâm ở đầu ra của con cá tra.

Mặc dù tỉnh đã tạo mọi điều kiện thuận lợi để người nuôi gắn kết với doanh nghiệp trong việc ký hợp đồng bao tiêu cá tra nguyên liệu, đồng thời cho vay hỗ trợ lãi suất 4% theo chủ trương của Chính phủ đối với người nuôi cá để nhằm vực dậy phong trào nuôi cá tra, bảo đảm nguyên liệu cho sáu nhà máy chế biến xuất khẩu cá tra trên địa bàn tỉnh (tổng công suất khoảng 50 - 70 nghìn tấn/năm); thế nhưng tình hình nuôi cá tra vẫn không mấy sáng sủa. Qua khảo sát, ngoài 30% diện tích ao bỏ trống, trong số diện tích thả nuôi hiện nay, chỉ một số ít hộ nông dân ký được hợp đồng với doanh nghiệp mới tập trung vốn đầu tư nuôi, còn lại đa phần là nông dân cho thuê ao với giá từ 50 - 100 triệu đồng/ha, hoặc hợp tác với đối tác thuê ao và làm thuê trên chính ao nuôi của mình để hưởng tỷ lệ theo thỏa thuận. Ông Nguyễn Văn Hào, xã Hòa Hưng (Cái Bè) nhiều năm nuôi cá tra cho biết: "Năm 2008, tôi nuôi ba ha cá tra bị lỗ nặng, còn nợ ngân hàng nên không dám nuôi nữa, vì theo tính toán, giá thức ăn hiện nay vẫn cao, giá cá tra nguyên liệu chưa bảo đảm người nuôi có lãi. Do đó, tôi cho thuê ao với phương thức người thuê đầu tư con giống, thức ăn, thuốc trị bệnh cho cá, còn người nuôi chịu trách nhiệm về kỹ thuật chăm sóc. Khi thu hoạch, người nuôi được hưởng 500 đồng/kg cá tra nguyên liệu". Theo ông Hào, cách làm ăn này tạm thời an toàn cho người nuôi. Cụ thể ông Hào cho thuê gần một ha ao nuôi, vụ này thả 430 nghìn cá giống, ước sản lượng 280 tấn cá tra nguyên liệu, cầm chắc khoảng 100 triệu đồng/vụ sau khi trừ chi phí thuê lao động phụ chăm sóc. Riêng đối với các xã viên HTX nuôi cá tra Hòa Hưng (Cái Bè) được Công ty Cổ phần Hùng Vương hợp đồng với hình thức khoán 2.500 đồng/kg cá nguyên liệu theo phương thức: công ty chỉ cung ứng thức ăn với mức 1,7 kg thức ăn/kg cá, còn đầu tư con giống, thuốc trị bệnh cho cá, nhân công thì xã viên chịu. Theo phương thức này, nếu người nuôi có kỹ thuật cao đạt 1,6 kg thức ăn/ kg cá thì có lãi, còn nếu nuôi vượt mức này thì sẽ lỗ. Tuy nhiên, công ty cũng cam kết rằng nếu vụ nuôi thu hoạch đạt năng suất, chất lượng thì công ty sẽ xét thưởng và trả lại vốn khoán ban đầu cho xã viên. Với phương thức này tuy chưa thật sự hấp dẫn, khuyến khích người nuôi, nhưng theo nhận định của nhiều người, thì đây là cơ sở bước đầu gắn kết giữa doanh nghiệp và nông dân. Và nếu phát triển tốt thì sự hợp tác giữa doanh nghiệp và nông dân sẽ được nâng lên theo hình thức nông dân góp đất, công chăm sóc, doanh nghiệp hỗ trợ vốn và tạo đầu ra cho cá tra.

Một khó khăn nữa khiến nông dân không hào hứng đầu tư nuôi cá tra là do họ chưa tiếp cận được vốn vay ưu đãi 4% lãi suất. Anh Lê Tanh Dung, Chủ nhiệm HTX nuôi cá tra Hòa Hưng cho biết, trong 26 xã viên của HTX, chỉ có một xã viên được vay ưu đãi 4% lãi suất. Lý do, hầu hết xã viên đã vay ngân hàng thời điểm trước tháng 2-2009, mỗi xã viên vay hàng trăm triệu đồng. Do đó, muốn được hỗ trợ lãi suất 4% buộc lòng xã viên phải trả hết nợ đã vay rồi tiến hành làm hồ sơ vay lại. Nhưng để trả nợ vay trước chỉ có cách là vay nóng bên ngoài, với lãi suất cao. Vả lại, với chi phí hỗ trợ 4% tính ra cũng ngang bằng với chi phí phát sinh do phải vay nóng bên ngoài để trả nợ. Ông Trần Văn Mười, ấp Khu Phố, xã Hòa Hưng (Cái Bè) có nghề nuôi cá tra thâm canh hơn 5 năm vui mừng khi đón nhận thông tin về việc được hỗ trợ lãi suất 4% theo chủ trương của Chính phủ vì ông là một trong những hộ thuộc đối tượng được hỗ trợ lãi suất. Tuy nhiên, khi làm thủ tục vay theo dạng ưu đãi ông lại "ngã ngửa" vì "để được vay ưu đãi phải có hợp đồng bao tiêu cá, nhưng chưa có doanh nghiệp chế biến nào chịu ký hợp đồng bao tiêu cá cho chúng tôi. Hơn nữa, vay phải có tài sản thế chấp, nhưng phần lớn đất nuôi cá ven sông Tiền là thuê của Nhà nước nên không có sổ đỏ".

Việc phát triển sản xuất và tiêu thụ cá tra thời gian qua ở Tiền Giang chưa bền vững. Ðó là, việc quản lý đối với việc phát triển nuôi cá tra chưa hiệu quả, thống kê diện tích, sản lượng nuôi chưa chính xác do việc mở rộng, phát triển vùng nuôi trồng thủy sản quá tràn lan, không theo quy hoạch đã để lại những hậu quả: môi trường bị ô nhiễm trầm trọng, kéo theo hàng loạt dịch bệnh nguy hiểm làm ảnh hưởng đến chất lượng thủy sản, cung vượt cầu. Hơn nữa, sự phát triển nghề nuôi cá tra trong thời gian qua còn mang tính tự phát, nông dân tự nuôi, doanh nghiệp tự xây dựng nhà máy, chưa có quy hoạch chặt chẽ. Nông dân thiếu định hướng từ phía các ngành chức năng. Mối liên kết giữa nhà máy chế biến và người nông dân chưa thật sự bền chặt, cho nên chuyện phá vỡ hợp đồng luôn xảy ra.

Ðể tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp lẫn người nuôi, UBND tỉnh Tiền Giang đã xây dựng kế hoạch thực hiện Quyết định số 80 của Thủ tướng Chính phủ về Chính sách khuyến khích tiêu thụ hàng hóa thông qua hợp đồng giữa các hộ nuôi cá tra với các doanh nghiệp chế biến thủy sản nhằm giúp các hộ nuôi và các doanh nghiệp duy trì sản xuất ổn định, hoạt động có hiệu quả. Vận động nông dân và doanh nghiệp tôn trọng những cam kết đã thỏa thuận trong hợp đồng sản xuất, xem đó là cơ sở pháp lý để đẩy mạnh liên doanh, liên kết, hợp tác giữa các khâu sản xuất, chế biến và tiêu thụ cá da trơn. Ngành thủy sản đang tiến hành quy hoạch vùng nuôi cá tra thâm canh trên cơ sở quy hoạch chung của khu vực đồng bằng sông Cửu Long. Dự kiến đến năm 2010, diện tích nuôi là 250 ha, sản lượng 56 nghìn tấn; năm 2015 nuôi 600 ha, sản lượng 135 nghìn tấn và năm 2020 là 700 ha, sản lượng 156 nghìn tấn. Ngành cũng đề xuất dự án "Cảnh báo dịch bệnh và môi trường vùng nuôi cá tra thâm canh"; đồng thời khuyến cáo, hướng dẫn nông dân thực hiện quy trình nuôi cá tra thâm canh đạt chất lượng cao theo tiêu chuẩn SQF 1000 CM. Theo đó, từng bước xây dựng mô hình liên kết sản xuất giữa người nuôi và nhà máy chế biến một cách chặt chẽ theo hướng hai bên đều có lợi.

TẤN VŨ

Các tin mới

Các tin năm 2014

Các tin năm 2013 | 2012 | 2011 | 2010 | 2009 | 2008 | 2007: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887

Các tin năm 2007 | 2006 | năm 2005