Mổ xẻ thực trạng thủy sản VN: Nhỏ lẻ, thiếu sức cạnh tranh

* Năm 2010, tổng sản lượng khai thác thủy sản đạt 5,0 triệu tấn, năm 2015 là 5,7 triệu tấn; năm 2020 là 6,5 triệu tấn.

* Năm 2010, sản lượng tăng bình quân 2,15%, giá trị kim ngạch xuất khẩu đạt 4,8 - 5,0 tỷ USD; năm 2015, sản lượng tăng 2,76%/ năm, kim ngạch xuất khẩu đạt 6,0 tỷ USD; đến năm 2020, kim ngạch xuất khẩu đạt 7,0 tỷ USD với khối lượng thành phần xuất khẩu đạt 1,8 tỷ tấn/4,7 tấn nguyên liệu thủy sản, chiếm 74,6%.

Ngành thủy sản Việt Nam đang ở tình trạng: Quy hoạch nhỏ lẻ, tự phát, thiếu tính chiến lược dẫn đến "khủng hoảng" nguyên liệu lúc thừa, lúc thiếu; sản phẩm cạnh tranh kém.

Để khắc phục hạn chế đó, ngày 11-5, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) đã tổ chức hội nghị chuyên đề: "Chiến lược phát triển ngành thủy sản Việt Nam đến năm 2020". Dự kiến cuối tháng 5, Bộ NN&PTNT sẽ trình Chính phủ dự thảo chiến lược này.

Tiềm năng còn bỏ ngỏ

Đến nay ngành thủy sản đã xác định được 544 loài cá thuộc 288 giống. Tiềm năng nguồn lợi thủy sản ước tính dao động trong khoảng 4,5-5 triệu tấn, sản lượng khai thác bền vững từ 1,8 đến 2 triệu tấn. Ngoài ra, nguồn lợi thủy sản nước ngọt cũng rất đa dạng như tôm càng xanh, cua đồng… sản lượng khai thác thủy sản nước ngọt hằng năm đạt khoảng 200.000 tấn, tập trung chủ yếu ở khu vực Nam bộ. Nuôi trồng thủy sản có thể phát triển ở nhiều vùng sinh thái khác nhau. Tổng diện tích có thể phát triển nông - thủy sản là 2,2 triệu héc ta mặt nước. Từ năm 1985 đến 2008, ngành thủy sản tăng trưởng liên tục với tốc độ trung bình từ 6 - 10%/năm.

Tuy nhiên, các đại biểu dự hội nghị đều nhận định: Phát triển ngành thủy sản Việt Nam có tăng trưởng cao song hiệu quả chưa tương xứng với tiềm năng; nhiều nơi vẫn còn mang tính tự phát và luôn trong tình trạng "được mùa, rớt giá"; cơ sở hạ tầng kỹ thuật nghề cá chưa được đầu tư theo kịp nhu cầu phát triển, nhất là hạ tầng thủy lợi phục vụ cho nuôi trồng thủy sản; hệ thống cầu, cảng, khu neo đậu, tránh trú bão còn nhiều hạn chế; công tác quy hoạch còn nhiều bất cập.

Đại diện Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam cho rằng: Tồn tại lớn nhất của ngành thủy sản Việt Nam là chưa có chiến lược phát triển, nên việc quy hoạch còn tùy tiện dẫn tới chồng chéo. Ngoài ra, chưa có cách tiếp cận về nguồn lợi thủy sản dẫn đến tình trạng phát triển tự phát; năng lực quản lý điều hành không đúng thực tế, chậm tìm ra giải pháp tháo gỡ; sự tăng trưởng của nghề cá không đi đôi với việc thay đổi bộ mặt của đời sống ngư dân.

Chú trọng xuất khẩu và tiêu thụ nội địa

Đó là giải pháp cần thiết để phát triển ngành thủy sản bền vững, TS Lê Thanh Lựu, Viện trưởng Viện Nghiên cứu Nuôi trồng thủy sản 1 cho rằng, vấn đề quan trọng nhất để phát triển thủy sản là thị trường, chú ý xúc tiến thương mại. Để cạnh tranh, Việt Nam phải phát triển được tiềm năng sẵn có trong nước, như đầu tư mạnh cho nuôi tôm sú và cá tra. Đồng thời, dự báo về biến đổi tài nguyên liên quan đến thủy sản để nâng cao chất lượng thủy sản. Bà Trần Thị Miêng, Phó Cục trưởng Cục Chế biến thương mại, nông, lâm, thủy sản và Nghề muối kiến nghị: Cần phải củng cố, tìm kiếm mở rộng thị trường tiềm năng, nghiên cứu thị hiếu tiêu dùng để cải tiến và đa dạng hóa hàng hóa, sản phẩm thủy sản. Phối hợp chặt chẽ trong quản lý, sản xuất và lồng ghép vấn đề "tam nông" nhằm hạn chế rủi ro về thị trường và nguồn vốn sản xuất. Tuy nhiên, yêu cầu của thị trường ngày một cao nên các doanh nghiệp kinh doanh, chế biến thủy sản phải tập trung nâng cao chất lượng.

Theo ông Nguyễn Việt Thắng, nguyên Thứ trưởng Bộ NN&PTNT, để đạt được những mục tiêu phát triển ngành thủy sản vào năm 2020 phải đồng thời quan tâm khai thác thị trường xuất khẩu gắn với nội địa. Trước mắt, cần phải tính toán cân đối hài hòa, chú trọng phát triển thị trường nội địa. Năng suất, chất lượng, đời sống của ngư dân phải luôn đi kèm với nhau, tuy nhiên, phát triển phải đi đôi với bảo vệ nguồn lợi thủy sản.

Thứ trưởng Bộ NN&PTNT Vũ Văn Tám nhấn mạnh: Giải pháp phát triển chung của ngành thủy sản là chú trọng chất lượng và giá trị, mở rộng hơn về diện tích và tổng sản lượng. Phát triển một số sản phẩm chủ lực như: các sản phẩm đặc sản bản địa; đồng thời rà soát lại các chương trình dự án, từ đó đưa ra các chương trình dự án mới. Trước mắt, để đạt tổng kim ngạch xuất khẩu thủy sản năm 2009 đạt 4 tỷ USD, Bộ NN&PTNT yêu cầu các địa phương cần rà soát lại diện tích nuôi trồng thủy sản, bảo đảm các điều kiện cho các vùng nuôi thâm canh, an toàn dịch bệnh. Bên cạnh việc mở rộng diện tích nuôi tôm công nghiệp, nuôi sinh thái; điều chỉnh quy mô sản xuất cá tra, tôm các loại theo nhu cầu thị trường, các địa phương cũng tạo điều kiện thuận lợi đầu tư nâng cao năng lực các cơ sở sản xuất giống chất lượng và sạch bệnh, bảo đảm nguyên liệu cho sản xuất.

Về phía các doanh nghiệp xuất khẩu cần tìm cách giải quyết những ách tắc, để khai thông cho ngành xuất khẩu thủy sản trong nước như kiểm soát chặt chẽ chất lượng cũng như giá cả đầu vào; tăng cường áp dụng tiến bộ kỹ thuật… Bên cạnh đó, VASEP cũng khuyến cáo các doanh nghiệp cần mở rộng thị trường xuất khẩu; theo đó, nên tập trung vào các thị trường mới như Nam Mỹ, Trung Đông, Bắc Phi vì nơi đây yêu cầu giá phải có tính cạnh tranh với cá thịt trắng của các nước khác. Đề nghị Chính phủ có chính sách hỗ trợ các doanh nghiệp thông qua lãi suất vay vốn tín dụng, giảm thuế nhập khẩu nguyên liệu, đồng thời đẩy nhanh việc xây dựng các kho dự trữ thủy sản.

Quỳnh Dung - Bạch Thanh

Các tin mới

Các tin năm 2014

Các tin năm 2013 | 2012 | 2011 | 2010 | 2009 | 2008 | 2007: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887

Các tin năm 2007 | 2006 | năm 2005