Vạn Ninh (Khánh Hòa): Tôm trắng đỏ thân… người dân đỏ mắt

Sau những vụ mùa nuôi tôm sú thất bát, mấy năm gần đây, toàn bộ diện tích ao đìa nuôi trồng thủy sản ở huyện Vạn Ninh được người dân chuyển đổi sang nuôi tôm thẻ chân trắng. Tuy lợi nhuận không cao như tôm sú, nhưng ranh giới giữa chuyện được mùa hay mất mùa vì đại dịch vẫn chưa rõ ràng nên người nuôi tôm cũng tạm yên lòng khi chọn nuôi tôm thẻ chân trắng. Thế nhưng, khi vụ nuôi tôm năm 2009 chỉ mới bắt đầu được hơn một tháng, toàn bộ diện tích 400/450 ha ao đìa nuôi, tôm đã bị chết trắng vì bệnh đỏ thân, tổng thiệt hại ước tính gần 24 tỷ đồng. Đây được xem là cơn đại dịch lớn nhất từ trước tới nay kể từ khi người dân Vạn Ninh bắt đầu nghề nuôi tôm.

Giàu nghèo lận đận theo tôm

Bắt đầu nghiệp nuôi tôm từ năm 1991, anh Nguyễn Văn Ẩn (thôn Hải Triều, xã Vạn Long, huyện Vạn Ninh) được xem như “lão làng” trong nghề nuôi tôm ở địa phương. Nhờ nuôi tôm, có một thời gian, anh Ẩn trở thành triệu phú, nhưng cũng vì con tôm mà gia đình anh đã tán gia bại sản. Còn nhớ cách đây hơn 10 năm, khi phong trào nuôi tôm sú đang thời hoàng kim, chỉ cần trúng một vụ tôm, anh Ẩn đã có trong tay hàng chục triệu đồng, thậm chí hàng trăm triệu đồng. Nhờ nuôi tôm, anh đã tậu được nhà cửa khang trang, mua sắm đầy đủ các tiện nghi đắt tiền, thậm chí chỉ 2 vợ chồng nhưng trong nhà có tới 3 chiếc xe máy xịn, trị giá hàng chục cây vàng. Từ năm 2000 đến nay, cùng với sự thoái trào của con tôm sú, dịch bệnh triền miên vì ô nhiễm môi trường, chất lượng tôm giống không đảm bảo, anh Ẩn và những người nuôi tôm ở Vạn Long liên tiếp phải gánh chịu những mùa vụ thất bát. Chỉ trong vòng 5 năm, từ năm 2000 - 2005, từ một đại gia có trong tay tiền tỷ, anh Ẩn bỗng chốc trắng tay vì nuôi tôm thua lỗ, bao nhiêu vốn liếng, tài sản đều đội nón ra đi, đất đai, nhà cửa, tài sản… đều phải bán đi để lấy tiền trả nợ. Thời gian này, do không còn khả năng tái sản xuất, nợ nần chống chất, anh Ẩn đành bỏ xứ lên Đắc Nông đi làm thuê cuốc mướn, vợ con cũng phải sang tá túc bên ngoại. Thế nhưng, đi làm thuê chưa được một năm, anh Ẩn vội vàng khăn gói về quê vì được bạn bè thông tin nuôi tôm thẻ chân trắng đang thắng lớn. “Bén duyên” với tôm thẻ chân trắng, 3 năm liên tiếp (2006 - 2008), anh Ẩn trúng liền mấy vụ tôm. Tuy lợi nhuận không cao bằng con tôm sú, nhưng bấy nhiêu đó cũng giúp anh trả gần hết số nợ đã vay trước đó. Vụ tôm năm nay, với 6.500m2 diện tích, anh quyết định đầu tư lớn khi thả tới 40 vạn tôm Post giống. Với số lượng lớn như vậy, nếu thắng vụ này, anh Ẩn sẽ trả hết số nợ còn lại và còn một số vốn kha khá để tiếp tục tái sản xuất. Hy vọng là thế, nhưng sau gần 2 tháng thả nuôi, khi gần đến kỳ thu hoạch thì tự dưng tôm nổi trắng đìa rồi chết sạch. Sốt ruột, anh Ẩn gắng gượng vay mượn anh em, bạn bè, tiếp tục thả nuôi 40 vạn tôm giống lần thứ 2. Thế nhưng, vừa thả được 20 ngày thì toàn bộ số tôm này cũng “ra đi” vì dịch, khiến anh một lần nữa lâm vào cảnh trắng tay. Mấy ngày nay, anh Ẩn cứ như người mất hồn, hết đi ra lại đi vào, buồn bực trong lòng. Không có việc gì làm, anh lại ra trại tôm, sửa sang, vệ sinh lại ao đìa, chờ mai mốt hết dịch để tiếp tục thả nuôi. Ngoài nghề nuôi tôm, vợ chồng anh không có thu nhập gì thêm để lo cho cuộc sống và mấy đứa con đang tuổi học hành. Không giấu nổi nét lo lắng hằn trên khuôn mặt đen sạm bởi nắng và gió biển - anh buồn bã tâm sự: “Còn gì đâu nữa hả chú, nhà cửa cũng tiêu hết rồi, không liều mạng nuôi tiếp thì đào đâu ra tiền để trả nợ. Sau hơn 18 năm gắn bó với con tôm sú, tôm thẻ chân trắng, được cũng nhiều, mất không phải là ít, thế nhưng chuyện dịch bệnh khiến cho toàn bộ diện tích nuôi tôm ở trong xã cùng lúc mất trắng thì đây là lần đầu tôi chứng kiến”.

Chết một vùng tôm

Ghi nhận của chúng tôi tại cánh đồng tôm ở thôn Hải Triều, Vạn Thọ…, hầu hết các trại tôm đều vắng bóng người, cửa đóng im ỉm, guồng máy vứt chỏng chơ, lác đác đâu đó có vài người đang đi kiểm tra, vệ sinh lại ao đìa để chuẩn bị cho vụ thả tôm mới. Dẫn chúng tôi đi dạo một vòng quanh cánh đồng tôm Hải Triều, anh Võ Tám, Chủ tịch Hội Nông dân xã Vạn Long cho biết: “Xã Vạn Long có hơn 450 hộ làm nghề nuôi tôm. Vụ tôm 2009, toàn xã thả nuôi 90 ha tôm thẻ chân trắng, sau hơn một tháng phát dịch, toàn bộ diện tích thả nuôi đều bị chết trắng, tổng thiệt hại ước tính hơn 4,5 tỷ đồng. Trong đợt dịch bệnh này, ngoài một số ít hộ nuôi sớm, tôm gần đến kỳ thu hoạch nên bán được với giá từ 25 - 30 ngàn đồng/kg, số còn lại đều trắng tay. Tuy nhiên, có không ít hộ, tuy tôm đã lớn, nhưng vì không có người thu mua nên phải đi bán rong với giá 15 - 18 ngàn đồng/kg; thậm chí còn phải thuê người về lột vỏ đem phơi để dành ăn dần và bán cho các hàng hải sản khô ở chợ”.

Theo người nuôi, để nuôi thành phẩm 1 tấn tôm, chi phí tương đương với 1 tấn thức ăn. Hiện nay, giá 1 tấn tôm thẻ chân trắng chỉ bán được từ 45 - 50 triệu đồng, trong lúc đó chi phí tiền thức ăn, tiền giống, thuốc men, dầu nhớt… đã ngót nghét gần 35 triệu đồng. Đó là chưa kể, nếu xảy ra dịch bệnh thì người nuôi tôm coi như trắng tay. Anh Trần Thừa, một người nuôi tôm ở đây tâm sự: “Mấy năm qua, anh em tụi tui thua lỗ liểng xiểng. Phần do môi trường bị ô nhiễm nghiêm trọng, con giống thả xuống cùng một kích cỡ nhưng khi thu hoạch có đủ hạng cân. Còn lứa nào tạm thu được lại dính phân trắng, đỏ thân, đen mang… nên giá bán ra rất thấp, lợi nhuận không cao. Khổ nỗi, nếu nó mất đồng loạt thì đã đành, đằng này thi thoảng lại có một số người nuôi trúng nên càng làm bà con hăng hái hơn, vô tư thả; thậm chí quên cả mối lo bệnh dịch đang rình rập. Nói thật, những người nuôi tôm như tui đều nợ nần chồng chất. Vay khoản nọ, mượn khoản kia, nhưng nếu trời thương trúng vài vụ tôm thì cũng trả được hết nợ”.

Không riêng Vạn Long, hiện người nuôi tôm ở các xã Vạn Phước, Vạn Thọ, Vạn Thắng, Vạn Hưng… cũng lao đao không kém. Đến thời điểm này, có 400/450 ha tôm thẻ thân trắng bị chết, tổng thiệt hại ước khoảng 24 tỷ đồng. Đây được xem là đại dịch lớn nhất từ trước tới nay kể từ khi người dân Vạn Ninh bắt đầu nghề nuôi tôm. Theo phản ảnh của người nuôi, dịch tôm xảy ra trên địa bàn huyện vào khoảng đầu tháng 4, sau khi dịch tôm xuất hiện, người dân đã báo với chính quyền địa phương và cơ quan chức năng. Tuy nhiên, đến nay chưa có cơ quan chức năng nào về kiểm tra, lấy mẫu và khuyến cáo cách điều trị bệnh dịch cho người nuôi tôm.

Anh H., một người nuôi tôm ở xã Vạn Thắng tâm sự: “Làm nghề này chỉ trông vào hên xui. Mấy năm trước, tui thua lỗ liên tục, nợ nần chồng chất. Năm ngoái, tui may mắn trúng được 2 vụ, đầu năm nay cũng được vài chục triệu nên mới trả hết nợ. Nếu không thì có bán nhà, tui cũng không đủ trả nợ, không biết vợ chồng con cái phải đi đâu mà kiếm sống”. Không phải ai cũng may mắn như anh H., hầu hết người nuôi tôm ở Vạn Thắng mấy năm nay đều bị thua lỗ, có người từ đầu năm đến nay đã phải thả tôm từ 2 - 3 lần. Sở dĩ họ vẫn phải tiếp tục nuôi, dù biết xác suất thắng là rất thấp; nếu không làm vậy thì các con nợ lại tới đòi ráo riết. Theo tìm hiểu của chúng tôi, hầu hết những người nuôi tôm ở Vạn Ninh đều phải vay nợ ngân hàng. Tuy nhiên, do chưa trả hết nợ nên họ không được tiếp tục vay vốn. Chính vì thế, để có vốn đầu tư, nhiều người phải chấp nhận vay tiền của các nhân với lãi suất từ 10 - 20%/tháng.

Mùa tôm mới bắt đầu, được mùa hay thất bát thì chuyện thắng - thua từ con tôm vẫn chưa đến hồi kết thúc. Giữa cảnh hoang tàn, đâu đó ở các cánh đồng tôm ở Vạn Ninh còn sót lại một vài guồng máy đang xới tung bọt nước trắng xóa. Đây cũng chính là niềm hy vọng mong manh cuối cùng của những người nuôi tôm thẻ chân trắng…

A.T

Các tin mới

Các tin năm 2014

Các tin năm 2013 | 2012 | 2011 | 2010 | 2009 | 2008 | 2007: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887

Các tin năm 2007 | 2006 | năm 2005