ĐBSCL: Người nuôi cá tra lại lâm vào cảnh cũ

Trong khi thị trường xuất khẩu vẫn rộng mở, nhưng cá tra nguyên liệu lại liên tục bị rớt giá trong vài tuần nay. Hiện, nhiều người nuôi cá tra có cá tới lứa nhưng không bán được, còn giá cá thì đã rớt xuống dưới mức giá thành sản xuất...

GIÁ CÁ TRA GIẢM MẠNH

So với cách đây 1 tháng, giá cá tra nguyên liệu tại TP Cần Thơ và các tỉnh ĐBSCL đã giảm 800 – 1.600 đồng/kg. Giá cá tra nguyên liệu loại tốt (thịt trắng, trọng lượng 800g-1kg/con) đang ở mức 14.400-15.600 đồng/kg; còn cá loại xấu hơn chỉ còn 12.000 -14.200 đồng/kg.

Giá cá tra sụt giảm, nhiều hộ nuôi cá cố gắng cầm cự bằng cách cho cá ăn các loại thức ăn tự chế.

Ông Dương Tấn Lộc, Chủ tịch kiêm Tổng thư ký Hiệp hội Thủy sản TP Cần Thơ, phản ảnh: “Hiện nay, sản phẩm cá tra Việt Nam vẫn đang được người tiêu dùng trên thế giới ưa chuộng. Thị trường tiêu thụ cá tra tiếp tục được mở rộng và sản phẩm cá tra của Việt Nam đã có mặt ở 135 nước và vùng lãnh thổ trên thế giới. Trong khi đó, diện tích nuôi cá tra tại ĐBSCL đang giảm khoảng 30% so với cùng kỳ năm trước, do nhiều người treo ao hoặc giảm lượng ao nuôi. Riêng tại TP Cần Thơ, diện tích nuôi cá tra trong 5 tháng đầu năm 2009 là 972,6 ha, giảm 27% diện tích so với cùng kỳ năm trước, và sản lượng cá giảm 25% so với năm trước. Thế nhưng vài tuần nay, giá cá nguyên liệu tại ĐBSCL lại giảm xuống dưới mức giá thành sản xuất. Đây là một điều không công bằng đối với người nuôi cá”.

Theo nhiều nông dân, gần đây nhiều doanh ngiệp chế biến cá tra xuất khẩu cho rằng, do thiếu vốn đã không đẩy mạnh thu mua cá tra nguyên liệu làm cho giá cá bị giảm mạnh. Liệu có phải do các doanh nghiệp thiếu vốn hay đang cố tình “làm giá” để ép nông dân? Giá thành sản xuất cá tra đang ở mức 15.500 – 16.000 đồng/kg, với giá thu mua cá nguyên liệu của các nhà máy hiện nay người nuôi cầm chắc bị lỗ. Hiện nhiều nông dân nuôi cá tra rơi vào tình cảnh hết sức khó khăn. Cá tới lứa xuất bán lại không bán được, trong khi cạn kiệt nguồn vốn để duy trì đàn cá, các khoản nợ thì đến hạn thanh toán. Đi gõ cửa các ngân hàng để vay thêm tiền thì rất khó khăn. Trước tình hình đó, nhiều hộ dân phải vay tiền bên ngoài với lãi suất 40-50%/tháng để cầm cự. Đồng thời, không cho cá ăn mồi như trước đây mà chỉ cho cá ăn “cầm hơi” và chuyển sang sử dụng các loại thức ăn tự chế để tiết kiệm chi phí.

Ông Võ Văn Hải ở phường Thuận An, quận Thốt Nốt đang có 70.000 con cá tra tới lứa xuất bán, nhưng chưa bán được. Giá cá có khả năng còn giảm, trong khi mỗi ngày ông phải tốn 6 triệu đồng tiền thức ăn cho cá. Ông Võ Văn Hải, lo lắng: “Hổm rày, tôi kêu bán cá với giá 14.800 đồng/kg, với mức này tôi đã bị lỗ khoảng 1.000 đồng/kg cá, nhưng vẫn chưa có doanh nghiệp nào đến thu mua. Cá của tôi đã đạt trọng lượng 1kg/con, nếu để thêm một thời gian nữa tôi sợ cá vượt quá cỡ sẽ càng bị mất giá và khó bán”. Còn bà Lê Thị Thùy Linh ở ấp Lân 2, Trung Kiên, Thốt Nốt, cho biết: “Người nuôi cá đang cần vốn nhưng khi bán được cá lại không được doanh nghiệp thanh toán tiền liền, mà phải mất 1-2 tháng mới nhận được tiền. Trong khi đó, sau khi giá nhiều loại thức ăn công nghiệp nhích lên 200-300 đồng/kg so với tháng trước, thì hiện giá nhiều loại nguyên liệu làm thức ăn tự chế như: cám gạo, đậu nành, bột cá, cá biển... lại tăng 1.000-4.000 đồng/kg so với trước”.

Hiện nay, nhiều người nuôi cá có xu hướng thu hoạch cá xong thì tạm thời “treo ao” do thiếu vốn và quá chán nản với tình hình giá cá bấp bênh. Vì vậy đã làm cho giá các loại cá tra giống giảm rất mạnh và đang xảy ra tình trạng ứ đọng hàng vì không có người mua. Cá giống đang có mức giá rẻ hơn cá thịt và những người sản xuất cá giống cũng đang bị lỗ nặng. Giá thành sản xuất cá giống hiện khoảng 17.000-18.000 đồng/kg. Cách nay 1 tháng giá cá tra giống loại 1,5-2 phân ở mức 25.000-26.000 đồng/kg, giờ chỉ còn 13.000-14.000 đồng/kg. Ông Võ Văn Đệ ở khu vực Thới Bình B, phường Thuận An, quận Thốt Nốt, than thở: “Giá cá thịt đang giảm nhưng nhiều người hy vọng giá cá sớm tăng trở lại vì nghĩ nguồn cung giảm so với năm trước, nên cố cầm cự. Còn đối với con cá giống coi như thua trắng. Bầy cá giống 300.000 con của tôi hiện chưa bán được. Hiện nay tôi chỉ cho cá ăn cầm chừng vì không biết có lấy vốn lại được không? Tuy vậy, tôi cũng tốn chi phí thức ăn khoảng 400.000-500.000 đồng/ngày”.

CÒN NHIỀU BẤT CẬP !

Theo đánh giá của các ngành chức năng và các nhà chuyên môn, trong thời gian 10 năm qua, các tỉnh ĐBSCL đã khai thác có hiệu quả tiềm năng, lợi thế để phát triển nghề nuôi cá tra. Đến nay, đã hình thành một nghề có hiệu quả kinh tế cao, liên tục tăng trưởng qua các năm và sản phẩm nhanh chóng chiếm vị trí trên thị trường thế giới. Năm 2008, kim ngạch xuất khẩu sản phẩm cá tra đạt gần 1,5 tỉ USD, chiếm hơn 30% tổng kim ngạch xuất khẩu ngành thủy sản. Con cá tra đã góp phần quan trọng trong giải quyết việc làm, xóa đói giảm nghèo, chuyển dịch cơ cấu sản xuất nông nghiệp.

Tuy nhiên, yếu kém của nghề nuôi cá tra tại ĐBSCL là còn tự phát, thiếu bền vững. Thiếu sự phối hợp và hợp tác trong các khâu từ sản xuất đến chế biến, tiêu thụ, xuất khẩu. Chưa có sự gắn kết giữa nông dân với doanh nghiệp, cũng như giữa nông dân với nhau và giữa các doanh nghiệp với doanh nghiệp. Trong khi đó, việc quản lý nhà nước trong sản xuất, tiêu thụ cá tra hiện nay còn nhiều bất cập: thiếu quy hoạch, kế hoạch và hệ thống thể chế pháp lý để quản lý, thúc đẩy phát triển bền vững, nhất là về chất lượng và giá con giống, thức ăn chăn nuôi, chế biến sản phẩm xuất khẩu và vệ sinh an toàn thực phẩm...

Giá cá tra nguyên liệu nhiều lúc có sự tăng giảm bất thường do sự “làm giá” giữa người bán và người mua. Lúc thiếu hàng thì người nuôi cá găm hàng lại để chờ giá tăng thêm, còn lúc chưa có nhu cầu hoặc thừa hàng thì doanh nghiệp chần chừ không chịu mua hàng nhằm ép giá giảm thêm. Thời gian qua, tình trạng nhiều nông dân nuôi cá bị vỡ nợ và thiếu nợ tiền tỉ, phải bán đất để trả nợ hoặc bỏ xứ đi nơi khác trốn nợ ngày càng nhiều...

Mặt khác, các doanh nghiệp chế biến xuất khẩu cá tra còn mạnh ai nấy làm ăn, chưa thống nhất với nhau về giá xuất nên giữa các doanh nghiệp có sự cạnh tranh nhau giảm giá khi chào hàng xuất khẩu nhằm tranh lấy khách hàng. Hệ quả là đã dẫn đến tình trạng doanh nghiệp quay lại ép giá người nuôi cá tra trong nước. Và đằng sau việc đua nhau giảm giá xuất khẩu hàng đã có dấu hiệu cho thấy một số doanh nghiệp buông lỏng yếu tố chất lượng và đã có không ít lô hàng bị trả lại do không đảm bảo chất lượng, gây hưởng đến uy tín sản phẩm cá tra Việt Nam.

Theo Tiến sĩ Nguyễn Minh Đức, Trưởng bộ môn Quản lý và phát triển nghề cá, Khoa Thủy sản, Trường Đại học Nông lâm TP Hồ Chí Minh, dù có những cố gắng nâng cao chất lượng sản phẩm cá tra trong nuôi trồng và chế biến, nhưng nhìn chung ngành sản xuất cá tra Việt Nam trong hơn 1 thập niên qua vẫn đang tập trung gia tăng sản lượng. Các báo cáo thành tích của các cơ quan chức năng cũng chỉ tập trung vào số lượng: như diện tích, sản lượng nuôi trồng, sản lượng chế biến và sản lượng xuất khẩu... Sự gia tăng về sản lượng là rất đáng trân trọng trong điều kiện cá tra Việt Nam phải đối đầu với nhiều thách thức. Nhưng đi kèm với sự tăng trưởng về sản lượng và số lượng thị trường lại là một sự suy giảm đáng kể về giá trị trên một đơn vị sản phẩm xuất khẩu. Cụ thể, tại thị trường Mỹ, giá cá tra xuất khẩu của Việt Nam đã liên tục giảm trong các giai đoạn từ năm 1999-2001 và từ năm 2002 - 2005. Giá xuất khẩu giảm tất yếu dẫn đến giá thu mua cá nguyên liệu cũng giảm...

KHÁNH TRUNG

Các tin mới

Các tin năm 2014

Các tin năm 2013 | 2012 | 2011 | 2010 | 2009 | 2008 | 2007: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887

Các tin năm 2007 | 2006 | năm 2005