Long đong cá tra và cá ba sa

Bộ Nông nghiệp Mỹ đang soạn thảo lần cuối các quy định mới theo đó cá tra và ba sa của Việt Nam sẽ có thể được gộp chung vào danh mục cá da trơn, hay còn gọi là catfish. Nếu quyết định này được áp dụng vào tháng 12-2009 như dự kiến thì cá tra và cá ba sa của chúng ta nhập khẩu vào Hoa Kỳ sẽ phải chịu những kiểm tra đặc biệt, gây khó khăn cho các nhà xuất khẩu trong nước.

Rõ ràng số phận của hai loại thủy sản của Việt Nam có ưu thế trên thị trường Mỹ thật long đong, xuất phát từ sự cạnh tranh không lành mạnh và trong sâu xa là chính sách bảo hộ của Hoa Kỳ.

Ngay khi Hiệp định Thương mại Việt-Mỹ bắt đầu được thực hiện hồi năm 2001 thì Mỹ đã đưa ra một đạo luật để không công nhận cá da trơn Việt Nam thuộc dòng catfish, tạo điều kiện để ngư dân Mỹ cản trở cá của Việt Nam vào thị trường nước này. Sau đó thì Việt Nam phải sử dụng tên cá tra, cá ba sa cho sản phẩm của mình và cũng đã phải mất rất nhiều công sức và tiền bạc để giải thích cho người tiêu dùng hiểu cá tra, các ba sa chất lượng và giá cả hoàn toàn vượt trội.

Thu hoạch cá tra tại Đồng bằng sông Cửu Long

Sau khi những mặt hàng này của Việt Nam vào Mỹ tương đối êm xuôi, các doanh nghiệp Mỹ lại kiện cá ba sa của chúng ta bán phá giá, thế là những người nuôi cá lại phải ra sức chứng minh cho các đoàn của Mỹ sang Việt Nam kiểm tra thấy rõ là chúng ta hoàn toàn không bán phá giá.

Như vậy là qua mấy năm liền, trong câu chuyện cá tra và cá ba sa tưởng chừng như yên ổn, mặc dù các công ty Mỹ liên tục sử dụng công cụ pháp lý để gây khó khăn cho sản phẩm cá của Việt Nam, mà cụ thể là áp thuế chống bán phá giá, gây thiệt hại cho doanh nghiệp Việt Nam.

Đến năm 2007, ở Mỹ có dư luận cá da trơn Trung Quốc nhập khẩu vào Hoa Kỳ đã sử dụng quá nhiều kháng sinh và hóa chất bảo quản. Đó là lý do khiến đạo luật Nông trại năm 2008 của Mỹ ra đời, có sự kiểm tra chặt chẽ đối với cá da trơn.

Mới đây, Bộ Nông nghiệp Mỹ lại đang soạn thảo thêm những quy định mới mà theo đó cá tra và cá ba sa của Việt Nam có thể bị gộp vào danh sách cá da trơn, điều mà trước đây chính họ, chứ không phải ai khác, đã đưa ra nhiều luận điểm để chứng minh là cá tra và cá ba sa của Việt Nam không thuộc dòng cá này. Đúng là cách ăn nói tùy tiện của kẻ mạnh.

Mặc dù gặp những khó khăn như vậy, xuất khẩu cá tra và ba sa của Việt Nam vào Mỹ vẫn gia tăng. Thống kê của Hiệp hội Xuất nhập khẩu Thủy sản Việt Nam cho thấy riêng quý I/2009, xuất khẩu cá tra và ba sa sang Mỹ đạt hơn 22 triệu USD, tăng 93,4% so với cùng kỳ năm 2008.

Chắc chắn các nhà làm chính sách của Mỹ đều biết rằng trong điều kiện toàn cầu hóa hiện nay, việc đưa được một dòng sản phẩm vào một thị trường nào đó đối với nhà sản xuất là rất gian nan. Họ phải làm sao để chứng minh được sản phẩm đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm theo đúng quy định của các nước nhập khẩu, rồi phải xây dựng mối quan hệ chặt chẽ với các nhà nhập khẩu cũng như hệ thống tiêu thụ, và quan trọng nhất là thuyết phục được người tiêu dùng ở các nước nhập khẩu về chất lượng sản phẩm.

Theo ông Ngô Văn Thoan, Tham tán thương mại Việt Nam tại Mỹ, thì Việt Nam đã nỗ lực làm công tác tiếp thị cho sản phẩm của mình tại thị trường Mỹ, nhờ đó sản phẩm của Việt Nam đã chiếm được lòng tin của người tiêu dùng Mỹ. Ông cho rằng việc định nghĩa lại cá tra và ba sa của Việt Nam một lần nữa là không hợp lý.

Ông nói: “Trước hết, theo luật của Mỹ năm 2002, Mỹ kiện các doanh nghiệp Việt Nam bán phá giá, họ không cho Việt Nam mang cá tra và ba sa vào Mỹ dưới tên gọi catfish, các nhà xuất khẩu và nhập khẩu Mỹ phải vất vả lắm mới tiếp thị thành công loại cá đang được người tiêu dùng ưa thích với tên mới là cá tra và ba sa. Nhờ vậy mà từ năm 2002 đến nay thị trường Mỹ tiếp tục chuộng cá tra và ba sa của Việt Nam. Bây giờ họ chuyển cá tra và ba sa từ Cơ quan Thực phẩm và dược phẩm Mỹ (FDA) sang Bộ Nông nghiệp Mỹ (USDA) quản lý và đề nghị đổi lại tên sang catfish, nghĩa là mâu thuẫn với chính họ và không thỏa đáng đối với Việt Nam”.

Nếu cá tra và ba sa Việt Nam được định nghĩa lại là catfish thì có nghĩa nhà xuất khẩu Việt Nam sẽ phải tốn phí thêm nhiều công sức và tiền bạc để đáp ứng các yêu cầu ngặt nghèo của Mỹ. Điều này sẽ gây khó khăn không chỉ cho những nhà xuất khẩu của Việt Nam mà còn cả những nhà nhập khẩu Mỹ, và cuối cùng là người tiêu dùng Mỹ phải chịu ảnh hưởng.

Việc xuất khẩu cá tra và ba sa đã giải quyết công ăn việc làm cho người dân, nhất là ở Đồng bằng sông Cửu Long, nhưng thị trường Mỹ chỉ chiếm 5%, hiện nay hai mặt hàng thủy sản này được xuất đi Nhật Bản và châu Âu là chủ yếu.

Mới đây, đại sứ Việt Nam tại Hoa Kỳ Lê Công Phụng đã gửi thư đến 140 nghị sĩ Mỹ đề nghị họ xem lại những quy định trong dự thảo của Bộ Nông nghiệp Mỹ đưa cá tra và cá ba sa Việt Nam vào danh sách cá da trơn, liệu có cần thiết hay không trong tình hình giao thương hai nước đang ngày càng phát triển.

Theo bà Phạm Chi Lan - chuyên gia nghiên cứu độc lập, người am tường về quan hệ thương mại thế giới - thì vấn đề này chúng ta hoàn toàn có thể thương lượng với Chính phủ Mỹ. Sau khi đã thương lượng rồi mà cũng vẫn khó khăn, và nếu như xét thấy sự thay đổi này gây khó rất lớn cho giới xuất khẩu cá của Việt Nam thì chúng ta hoàn toàn có thể sử dụng tư cách thành viên WTO để áp dụng cơ chế giải quyết tranh chấp của WTO.

Dĩ nhiên, theo bà Chi Lan, điều mong muốn nhất vẫn là qua trao đổi tìm được tiếng nói chung, chứ còn cơ chế giải quyết tranh chấp qua WTO cũng đòi hỏi mất nhiều thời gian lẫn công sức của cả hai bên. Vả lại, quan hệ thương mại giữa Việt Nam và Hoa Kỳ kể từ khi Hiệp định Thương mại Việt - Mỹ được thực hiện đến nay đã phát triển tốt đẹp ở nhiều mặt. Đặc biệt phía Việt Nam đã luôn tạo điều kiện cho hàng hóa của Mỹ được tiêu thụ thuận lợi tại Việt Nam mà không hề gây ra bất cứ khó khăn nào.

HOÀNG LONG

Các tin mới

Các tin năm 2014

Các tin năm 2013 | 2012 | 2011 | 2010 | 2009 | 2008 | 2007: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887

Các tin năm 2007 | 2006 | năm 2005