Để ngư dân giữ biển: Ra khơi có phường

Vừa qua, trong khi hàng loạt tàu thuyền ở nhiều địa phương khác phải neo bờ do xăng dầu tăng giá, khủng hoảng kinh tế, bị nạn Trung Quốc cấm biển, bắt tàu, bị tàu lạ đâm chìm… thì ở xã Phổ Quang (huyện Đức Phổ, Quảng Ngãi), gần 100% ngư dân vẫn ra khơi bám biển.

Với 235 tàu thuyền, Phổ Quang là xã có số phương tiện khai thác hải sản nằm trong tốp đầu ở Quảng Ngãi. Theo ông Lê Văn Cường, phó chủ tịch xã Phổ Quang, trong thời điểm nào cũng vậy, từ số đánh bắt gần, đến ngư trường xa, rất ít khi tàu thuyền của địa phương nằm bờ. Có được kỳ tích đó phần lớn nhờ sự tương trợ, giúp đỡ lẫn nhau giữa các ngư dân địa phương trong quá trình hành nghề. Và nơi xây dựng, gắn kết và phát huy tinh thần đó chính là vạn.

Lập đội để ra khơi

Không ai biết chính xác hình thức vạn ra đời khi nào, thế nhưng theo nhiều cựu ngư dân trong vùng thì nó đã tồn tại từ mấy chục năm nay. Phổ Quang có ba thôn làm biển thì có ba vạn. Ở mỗi vạn, ngư dân bầu một người có uy tín đứng đầu gọi là vạn trưởng. Vạn trưởng không những đứng ra lo việc tế lễ; mà còn là người hoà giải, dàn xếp những khúc mắc và đại diện cho ngư dân trong vạn của mình liên hệ với các cấp ngành địa phương giải quyết công việc khi họ đi làm trên biển. Tuỳ vào từng nơi mà mỗi vạn có số lượng thành viên nhiều ít, với hình thức đánh bắt khác nhau. Nếu vạn ở vùng 1, thôn Hải Tân, có khoảng 135 tàu thuyền, hành nghề chủ yếu là đánh lộng ở gần bờ; thì vạn ở vùng 8, thôn Bàng An có khoảng 30 tàu thuyền; vạn vùng 10, thôn Phần Thất có 70 chiếc đều đánh bắt ở xa bờ.

Giúp nhau khi tàu thuyền nào đó gặp nạn giờ đã trở thành truyền thống của ngư dân ở đây. “Cũng nhờ vậy mà hàng trăm phương tiện, ngư dân ở địa phương và vùng lân cận thoát chết, thoát cảnh nợ nần, phá sản”, ông Nguyễn Văn Xết, vạn trưởng thôn Hải Tân nói giọng tự hào. Vào một buổi trưa năm 2008, khi chạy vào cửa thì tàu ông Võ Tín Nhiệm chẳng may bị mắc cạn đang có nguy cơ bị sóng đánh tan tành. Sau khi nghe tin, hơn 10 tàu ở vạn vùng 1 lần lượt thay nhau ra cửa ứng cứu, lai dắt. Đến mãi chập choạng tối hôm đó thì đưa được phương tiện vào bờ.

Giúp nhau trên biển

Không chỉ tàu trong xã, mà rất nhiều tàu nơi khác khi lâm nạn cũng được ngư dân Phổ Quang cứu giúp. Nguyễn Bổn, chủ tàu ở xã Phổ Vinh, cùng huyện nhớ lại: Vào tháng 2.2009, khi chở cá vào cửa Mỹ Á, Phổ Quang thì tàu mắc cạn và bắt đầu chìm. Thấy vậy hơn 60 tàu, cùng ngư dân Phổ Quang đã bỏ phiên biển hôm ấy lần lượt chạy ra cứu giúp nên mới thoát khỏi cảnh sóng đánh bể tàu.

Ngay cả khi đang ở ngoài khơi xa, cách bờ mấy trăm hải lý, mỗi khi nghe có tàu trong xã gặp sự cố, ngư dân Phổ Quang vẫn sẵn sàng bỏ phiên biển để chạy đến cứu giúp. Vào tháng 3.2008, khi Nguyễn Hưng đang đánh cá cách bờ biển Đà Nẵng hơn 200 hải lý thì nhận được tin tàu của ông Nguyễn Dũng cùng xã bị chết máy cách đó khoảng 50 hải lý. Dù mới ra khơi khai thác được ba ngày, chưa đủ 2/10 so với số tiền chi phí hơn 80 triệu đồng bỏ ra, nhưng Hưng, cùng ngư dân trên tàu vẫn quyết định thu lưới để lai dắt tàu gặp nạn gần ba ngày đêm để trở về bến. “Tốn công và nhiều chi phí, thế nhưng 100% số trường hợp chủ tàu Phổ Quang vẫn không lấy bất cứ một đồng tiền nào từ tàu bị nạn”, ông Nguyễn Đầy, vạn trưởng thôn Bàng An cho biết.

Bên cạnh đó trong quá trình khai thác. Nếu tàu nào gặp luồng cá lớn thì gọi nhiều tàu tới đánh cùng. Giữa năm nay, khi gặp luồng cá nục, chủ tàu Nguyễn Lĩnh, thôn Hải Tân đã thông báo cho khoảng 30 chiếc khác đến cùng khai thác. Nhờ vậy mà hôm đó nhiều tàu đã trúng đậm, có chiếc được gần 15 tấn cá. Hay như vụ cá cơm trước đó khoảng một tháng, chủ tàu Trần Dược cũng đã thông báo cho 40 chiếc khác nên mỗi tàu được từ 3 – 8 tấn cá.

Đối với số đánh bắt xa bờ, không như một số nơi đánh riêng lẻ, vào giữa năm 2008, sau khi họp vạn, 70 chủ tàu đánh bắt xa bờ ở thôn Vùng Thất đã thống nhất chia nhau hai chiếc thành một tổ cùng đánh bắt, hỗ trợ cho nhau khi cần thiết. Chính tinh thần đoàn kết, hỗ trợ với nhau như vậy mà thời gian qua nhiều tàu thuyền ở địa phương thoát được chuyện bị nước ngoài bắt giữ do vô tình bị vào vùng “biển cấm”. Cách đây khoảng một tháng, khi đang đánh bắt tại 17 – 30 độ bắc, 110,45 độ đông giáp với vùng biển Trung Quốc, thì tàu ông Trần Đấu, ở vùng 7 phát hiện tàu Trung Quốc liền thông báo cho các chủ tàu Trần Lang, Nguyễn An đang đánh cá trong khu vực bỏ chạy và thoát.

Theo chính quyền Phổ Quang thì từ năm 2005 đến nay, mới chỉ một trường hợp tàu thuyền ở địa phương bị nước ngoài bắt, phạt tiền và đã được thả. Còn sản lượng hải sản đánh bắt thì ước tính trong sáu tháng đầu năm 2009, đạt khoảng 7.600 tấn, tăng hơn 1.000 tấn so với cùng kỳ năm trước.

Tàu khoẻ lai tàu khổ

Cùng với cứu nạn, ngư dân các vạn còn tự nguyện đóng góp tiền để lập một quỹ hỗ trợ cho các trường hợp tàu, ngư dân gặp rủi ro, khó khăn để họ có điều kiện tiếp tục bám biển sinh sống và nuôi gia đình. Sau một thời gian làm ăn thua lỗ, không có tiền để tu bổ phương tiện đã đẩy chủ tàu Đặng Tấn, ở thôn Hải Tân lâm vào cảnh nợ nần và có nguy cơ bán tàu. Nhờ vạn trích ra 30 triệu đồng cho mượn nên gia đình Tấn vẫn tiếp tục ra khơi.

Đối với số phương tiện làm ăn kém hiệu quả bị bạn bỏ, không tìm ra bạn để đi, ngư dân trong vạn đã nghĩ ra một cách giúp khác. Đó là giao cho số tàu này làm nhiệm vụ đi chong đèn tìm luồng cá khi nào phát hiện thì điện gọi các tàu khác đến đánh và chia 40% số lượng hải sản đánh được. Theo các vạn trưởng thì hiện trong xã có 20 tàu được ưu ái cho làm việc này.

Minh Hoàng

Các tin mới

Các tin năm 2014

Các tin năm 2013 | 2012 | 2011 | 2010 | 2009 | 2008 | 2007: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887

Các tin năm 2007 | 2006 | năm 2005