ĐBSCL: Giá cá tra nguyên liệu tăng - Người nuôi cá vẫn lo

Sau nhiều tháng thăng trầm trên thị trường nhập khẩu, đầu tháng 9-2009, giá sản phẩm cá tra xuất khẩu của Việt Nam đã tăng trở lại. Theo dự báo của Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP), giá trị xuất khẩu các sản phẩm cá tra Việt Nam có thể đạt 1,5 tỉ USD trong năm 2009. Tuần qua, giá cá tra nguyên liệu tại Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL) nhích lên so với cuối tháng 8-2009, nhưng người nuôi vẫn lo ngại và số người bỏ ao nuôi cũng gia tăng. Việc thiếu nguồn nguyên liệu cho chế biến sẽ khó khăn cho doanh nghiệp, nhưng có ý kiến cho rằng, việc thiếu hụt này làm cho cán cân cung - cầu cân bằng trở lại...

Lợi nhuận thấp

Theo kết quả điều tra của Viện Nghiên cứu phát triển Đồng bằng sông Cửu Long (Trường Đại học Cần Thơ), trong tổng số lợi nhuận thu được trên 1kg cá tra, doanh nghiệp (DN) chiếm 78,5%, người nuôi 19,4% và thương lái 2,1%. Trong khi đó, giá thức ăn cho cá, tiền lương công nhân và nhiều khoản khác lại tăng trội hơn so với mức tăng giá cá trên thị trường. Hệ quả là người nuôi bỏ ao nuôi ngày càng nhiều. Đơn cử tại TP Cần Thơ, diện tích nuôi cá tra đến cuối tháng 8-2009 chỉ gần 1.250 ha, bằng 89% so cùng kỳ năm 2008. Một số địa phương khác như: An Giang, Đồng Tháp, Tiền Giang... diện tích nuôi cá tra năm 2009 cũng giảm đáng kể...

Từ giữa tháng 9-2009 đến nay, thị trường xuất khẩu khởi sắc, giá cá nguyên liệu tại ĐBSCL tăng khoảng 200 đồng/kg so với cuối tháng 8-2009. Giá cá nguyên liệu loại 1 hiện khoảng 15.200 đồng/kg, nhưng người nuôi cá vẫn chưa hết lo ngại, bởi với giá này chỉ lời chút ít nếu nắm vững kỹ thuật. Ông Nguyễn Ngọc Hải, Chủ nhiệm Hợp tác xã (HTX) thủy sản Thới An (quận Ô Môn, TP Cần Thơ), cho biết: “Giá cá tra nguyên liệu loại 1 nhích lên và đang ở mức 15.200 đồng/kg, nhưng ít người nuôi cá bán được với mức giá này. Vì cá loại 1 chỉ có người nắm vững kỹ thuật mới đạt và chỉ 10% trong tổng số hộ nuôi bán được giá này. Đa phần chỉ bán với giá 14.800 - 15.000 đồng/kg”. Theo ông Hải, với giá mua cá nguyên liệu hiện tại của DN, nếu người nuôi cá được hỗ trợ lãi suất trong gói kích cầu của Chính phủ thì số người huề vốn chỉ khoảng 10%, nhưng có đến 90% bị thua lỗ vì giá thành nuôi đã 14.500 - 15.000 đồng/kg. Mặt khác, từ nay đến cuối năm, giá cá tra nguyên liệu khó tăng cao dù nhu cầu ở thị trường nhập khẩu vào mùa Noel, Tết dương lịch 2010 đang tăng, nhưng DN phải giao hàng trước 1 tháng. Do vậy, đến giữa tháng 11 đến hết năm 2009, DN chỉ thu mua để trữ kho và chờ hợp đồng thương mại vào đầu năm 2010.

Mặc dù giá xuất khẩu cá thành phẩm tăng so với trước, DN được cấp phép xuất khẩu vào thị trường Nga, EU cũng tăng nhưng chưa thể vực dậy được thị trường vốn trầm lắng thời gian khá dài. Các chuyên gia dự báo, 6 tháng cuối năm 2009, tỷ lệ người nuôi cá tra bỏ ao ở vùng ĐBSCL là 20 - 30% so với đầu năm 2009. Tỷ lệ này sẽ tăng 30 - 40% vào đầu năm 2010, nếu giá cá vẫn đi theo chiều ngang. Nhiều dự báo được đưa ra là nhà máy sẽ thiếu nguồn nguyên liệu chế biến vào đầu năm 2010. Ông Nguyễn Ngọc Hải, Chủ nhiệm HTX thủy sản Thới An (quận Ô Môn, TP Cần Thơ) cho rằng, với tỷ lệ giảm diện tích nuôi hiện tại, cán cân cung- cầu trên thị trường sẽ cân bằng trở lại. Do những năm gần đây, diện tích nuôi cá toàn vùng phát triển quá “nóng” và vượt xa sức cầu trên thị trường. Rồi tình trạng tranh mua- tranh bán của các DN trong ngành chế biến thủy sản cũng góp phần “đè” giá cá xuống. Rốt cuộc người nuôi lãnh đủ!

Ông Nguyễn Văn Viễn, Chủ nhiệm HTX nuôi trồng thủy sản Thốt Nốt (quận Thốt Nốt, TP Cần Thơ), cho biết: “Vốn đầu tư nuôi cá rất lớn, nên chỉ cần bị ách ở một khâu nào trong tiêu thụ là người nuôi gặp khó ngay. HTX vẫn nuôi ổn định với khoảng 30ha, sản lượng khoảng 5.000 - 7.000 tấn cá nguyên liệu/năm. Với giá cá hiện tại, trong điều kiện dịch bệnh ít, người nuôi đạt kích cỡ thì lời khoảng 500 đồng/kg, nhưng không dễ, do giá thị trường biến động liên tục”. Do vốn đầu tư nuôi cá tra khá cao, người nuôi ngoài vay vốn ngân hàng còn phải mua nợ thức ăn cho cá tại đại lý. Trong khi trên thực tế, người nuôi cá phụ thuộc rất nhiều vào DN chế biến. Nếu giá cá đang ở mức cao, nguồn nguyên liệu thiếu hụt, DN sẽ tìm đến tận nhà mua. Ngược lại, có trường hợp người nuôi phải bán cá chịu cho DN và việc trễ hẹn trả tiền là chuyện thường!

Chọn phương án an toàn

Ông Nguyễn Minh Nhị, nguyên Chủ tịch UBND tỉnh An Giang, nuôi cá tra đã 4 năm qua, nhận định: “Cá tra xuất khẩu với kim ngạch hằng năm trên 1 tỉ USD, sản phẩm nhiều lợi thế. Nhưng không chi phối được thị trường xuất khẩu mà bị thị trường chi phối lại bằng rào cản kỹ thuật, thương mại”. Giá cá ở An Giang được DN mua ở mức 14.600 - 14.800 đồng/kg, trong khi giá thành sản xuất 14.500 - 15.000 đồng/kg. Theo ông Nhị, hội nhập kinh tế, nông dân phải sản xuất - kinh doanh tuân thủ cơ chế thị trường. Song, vấn đề này còn khá mới mẻ đối với đa số nông dân, họ chưa được trang bị đầy đủ kỹ năng hội nhập, nên luôn loay hoay khi thị trường biến động. Hai năm trước, người nuôi cá tra trở thành tỉ phú là chuyện thường, còn hiện tại trong số họ đã có người trở thành con nợ, phải ly hương tìm kế sinh nhai. Cho nên, số hộ nuôi cá hiện tại rất dè dặt và có người chấp nhận nuôi gia công do không đủ vốn đầu tư tiếp.

Trong bối cảnh nền kinh tế thế giới nói chung và ở một số nước nói riêng vẫn chưa thực sự thoát khỏi khủng hoảng, nên rào cản kỹ thuật và thương mại ngày càng dày, do đó DN và nông dân cần bình tĩnh trong sản xuất - kinh doanh. Các chuyên gia và những người nuôi cá có kinh nghiệm lâu năm cho rằng, người nuôi cá tra nên thận trọng, gạt bỏ tư tưởng thua vụ này thì vụ sau nuôi gỡ lại vốn. Ông Nguyễn Ngọc Hải, Chủ nhiệm HTX thủy sản Thới An, nói: “Việc phát triển quá nóng về diện tích không chỉ người nuôi cá bị thiệt hại nặng nề thêm mà môi trường cũng bị tác động rất lớn. Nếu không thận trọng và tuân thủ qui hoạch sẽ ngày càng lún sâu vào thua lỗ rất khó gỡ. Nếu có hợp đồng nuôi cá và được bao tiêu thì nuôi, hoặc chọn gia công”. Năm 2009, HTX Thới An nhận nuôi gia công và có hợp đồng với Công ty Hùng Vương, dự kiến sẽ giao khoảng 20.000 tấn cá nguyên liệu. Điều trước tiên, cần có qui hoạch vùng nuôi cụ thể nhằm đảm bảo phát triển ổn định, bền vững...

Hiện nay, một số tỉnh đang bắt tay vào rà soát và qui hoạch lại vùng nuôi cá tra. Ban chỉ đạo sản xuất và tiêu thụ cá tra ĐBSCL đã có những cuộc họp giao ban thường xuyên với các tỉnh nhằm cung cấp thông tin cung - cầu, dự báo thị trường giúp người nuôi, DN định hướng sản xuất. Hiệp hội Nuôi và Chế biến cá tra ĐBSCL cũng đang được xúc tiến vận động thành lập, đây là điều kiện để các địa phương trong vùng nuôi cá tìm tiếng nói chung. Thêm vào đó, một số tỉnh như Tiền Giang đã thí điểm xây dựng vùng nuôi cá tra theo qui trình SQF 1000 với diện tích khoảng 25,41 ha; DN chế biến ở TP Cần Thơ, Đồng Tháp, An Giang... cũng bắt tay vào xây dựng vùng nuôi cá phục vụ nhu cầu chế biến của nhà máy. Nếu qui hoạch được kiểm soát chặt chẽ, cán cân cung - cầu được dự báo chính xác, việc nuôi cá tra của vùng ĐBSCL sẽ phát triển theo chiều hướng tích cực, hiệu quả và bền vững hơn.

GIA BẢO

Các tin mới

Các tin năm 2014

Các tin năm 2013 | 2012 | 2011 | 2010 | 2009 | 2008 | 2007: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887

Các tin năm 2007 | 2006 | năm 2005