Gọi cá hô tôm

Người dân ven biển Hải Khê (Hải Lăng, Quảng Trị) mệnh danh ngư dân Trương Minh Tặng là “phù thuỷ”, bởi anh có khả năng đặc biệt là “nghe” được tiếng của tôm cá…

Chỉ đâu trúng đó

Cạn thêm ly rượu nữa, tôi mới ướm hỏi, cái nghề gọi cá của anh là do bẩm sinh trời cho hay các cụ ngày xưa truyền lại? Anh bật cười to: “Nói trời cho cũng đúng, mà nói do ông bà truyền lại cũng chẳng sai. Thôi cứ chấp nhận là tui có nghề ni là được rồi. Rứa đó, cứ giúp bà con thêm chút thu nhập là vui rồi”.

Vốn ở vùng quê giáp ranh giữa hai tỉnh Quảng Trị và Thừa Thiên - Huế nên việc ra khơi, vào lộng của người dân Hải Khê cũng khá thuận tiện. “Hồi trước, thuyền ghe ra khơi cũng nhỏ chứ không lớn như bây giờ nên cũng chỉ ra vùng nước sâu vài chục sải tay là phải vô rồi”, anh Tặng kể. Gia đình anh đã mấy đời sống trên biển. Ông nội anh vốn là lão ngư cự phách trong vùng. Hồi anh mới lớn, con trai vùng biển lúc đó chỉ cần học biết mặt chữ là coi như thành đạt và cứ thế mang hết chữ... ra biển.

Lên tuổi 15, anh đã trở thành phụ tá đắc lực cho ông nội khi ra biển vì bố anh đi cách mạng. Có những lần ra biển, khi biển lặng, ông nội hỏi anh có nghe chi không? Cúi xuống nước, nín thở nghe một hồi anh cũng chỉ đáp lời rằng: “Nỏ có chi”. Ông nội quát: “Nghe kỹ lại coi”. Anh lại cúi xuống sát mặt biển và “ùm” một cái, lộn cổ xuống biển lúc nào chẳng hay. Cứ như thế, sau cả trăm lần lộn cổ như vậy, anh mới nghe ra tiếng động lạ, rất lạ.

Ông nội mới cười khà, mắng yêu thằng cháu: “Cha mi, tiếng nớ là tiếng cá ăn chứ tiếng chi nữa”. Rồi từ tiếng cá ăn nổi tăm, tiếng búng nước, cách phát hiện đàn cá, mực, tôm di chuyển... anh được luyện khả năng đoán trúng như đọc được chữ thầy cô dạy lúc còn ngồi mài đũng quần trên ghế trường học. Đi nhiều, vùng biển nào anh cũng thuộc như lòng bàn tay. Khi tay nghề anh khá vững vàng thì ông nội qua đời, rồi bố hy sinh, anh trở thành trụ cột gia đình và dần trở thành một ngư dân khét tiếng tài gọi cá của vùng quê biển này...

Biết nghề “độc”, nhưng anh Tặng cũng chẳng giấu nghề. Ngư dân Trương Văn Hải vốn là bạn cũng luôn được đi với anh ra biển, góp thêm câu chuyện: “Đến mùa đánh bắt cá trích và cá nục, anh Tặng đưa chúng tôi ra khơi. Đến vùng vừa sải nước sâu thì buông neo. Vùng biển này khá lặng, lại có bọt nước nổi li ti, ai cũng quan sát và thấy rất bình thường. Nhưng đôi tai anh Tặng lại khác, anh còn nghe được cả “tiếng nói” của các nục, cá trích phát ra và bảo mọi người cố gắng nghe, phát hiện sự lạ trong đó. Nghe được rồi thì thả lưới, trúng đậm là cái chắc. Nhưng có chỉ bảo đến mấy thì anh em chúng tôi cũng chào thua thôi. Chỉ nghe lùng bùng trong lỗ tai chứ phán đoán thì trúng trật tùm lum hết cả. Có hôm còn cãi nhau đến hết can rượu cá cược”.

Vào những thời điểm không có cá nục, cá trích, anh Tặng lại chỉ cho bạn nghề của mình đi đánh bắt mực. Anh chia sẻ kinh nghiệm: “Mùa mực, ra biển tìm cho được những nơi có hai dòng nước song song, một bên nước đứng, bên kia nước chảy. Phát hiện được vậy rồi thì cắm lưới xuống bên vùng nước đứng. Thu lưới về là đầy mực, trúng trộ liền”. Biết vậy, nhưng nào có ai có được đôi mắt tinh tường để phát hiện ra sự khác biết bên nước đứng, bên nước đi trên vùng biển mênh mông để mà cắm lưới.

Lộc trời chia đều

Nhiều người dân trong vùng đều cho rằng anh Tặng rất khác họ. Bởi lẽ, người ta ngày nào cũng ra biển, riêng anh thì không. Có thể hôm đó là biển lặng hay động thì anh vẫn cứ ra khơi. Chỉ có một điểm chung nhất đó là ngày hôm đó, đúng thời điểm có đàn cá dày đặc đang di chuyển, hay một luồng cá mới đang vào.

Lý giải điều này, anh Tặng nói rất đơn giản: “Tôm, cá tôm trên biển cũng như các loại động vật, thực vật trên mặt đất, chúng sinh sống và phát triển theo những khu vực và quy luật nhất định, ít khi quy luật đó bị phá vỡ”. Cái quy luật mà anh gọi đó chính là kết tụ kinh nghiệm và sự đam mê học hỏi những người đi trước tạo cho anh khả năng nghe và biết được nơi nào cá đến, nơi nào tôm đang quần tụ.

Những ngày ở biển Hải Khê, tôi chưa nghe ai nói điều gì thiếu cảm tình với anh Tặng. Ngư dân Hải nói với tôi: “Không bao giờ anh Tặng giấu diếm để đánh bắt một mình. Biết được vị trí nào trên biển có cá, mực là anh đi lên xóm trên, chạy xuống lạch dưới báo cho mọi người hay biết để cùng nhau đến đó chia lộc biển”.

“Ở biển Hải Khê ni, cả vùng Hải Lăng nữa, cũng khó tìm được người như anh Tặng đây chú - ngư dân Hải lại khoe - cái tài nữa của anh Tặng là làm được nhà cửa to lớn, đàng hoàng cho vợ con”. Là con liệt sĩ, có bà nội là Bà mẹ Việt Nam Anh hùng, gia đình anh Tặng được hưởng chế độ hỗ trợ tình nghĩa, nhưng anh đã nhường tặng lại suất chính sách này cho một gia đình nghèo khó khác.

Anh Tặng nhìn bạn rồi lặng giọng: “Cũng không phải như ông Hải nói quá lên rứa mô. Cơ bản là tui dân biển, ra khơi từ nhỏ nên thấm lắm nỗi cơ hàn dân biển. Ra biển rồi thì tính mạng như treo lên cột buồm. Có được con tôm, con cá cũng mừng trong bụng nhưng tai nạn rủi ro cũng kề bên. Sống chết trên biển chỉ cách gang tấc. Ngư dân ôm lấy nhau mới hy vọng sống. Rứa thì có con tôm, con cá không chia sẻ cho nhau thì ai chia sẻ rủi ro hoạn nạn cho mình”.

Bây giờ, anh Tặng ít khi trực tiếp đánh bắt cá tôm mà xuống thuyền làm công việc chưa ai làm, đó là tìm luồng cá, tìm tọa độ có mật độ tôm, mực đang tập trung. Rong ruổi trên biển như vậy, phát hiện nơi nào có cá, tôm, mực xuất hiện anh gọi điện báo ngay cho bà con ngư dân cho thuyền đến đánh bắt. Những lần như vậy, xem như anh cũng có phần trong đó. Ngư dân Hải cho hay: “Nhờ vậy mà ít khi thuyền đánh cá về bị lỗ vốn. Bà con ai cũng mừng. Không có cha Tặng này thì cứ đi biển là lo phập phù”.

Điện thoại anh lại đổ chuông. Một thuyền từ ngoài biển gọi về báo đã đến được khu vực của những đàn cá nục và xin anh cho thêm lực lượng ra biển kịp đánh bắt. Anh vội vàng cầm máy gọi về nhà chỉ đạo người bà con: “Cho thêm 3 thuyền ra biển gấp, chỗ vùng thuyền Lực đang neo. Nhắc mọi người làm vừa thôi nghe, đừng tham làm ẩu”.

PHÙNG AN

Các tin mới

Các tin năm 2014

Các tin năm 2013 | 2012 | 2011 | 2010 | 2009 | 2008 | 2007: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887

Các tin năm 2007 | 2006 | năm 2005