Đà Nẵng: Ngư dân cam chịu để đầu nậu ép giá

Trong lúc hoạt động đánh bắt hải sản của hàng trăm ngư dân Đà Nẵng đang phải đối mặt với muôn vàn khó khăn do giá vật tư, xăng dầu và nhân công... liên tục tăng, thì từ lâu, các chủ tàu đành phải ngậm ngùi cam chịu để đầu nậu ép giá khi tàu cập bến.

Biết thiệt, nhưng đành chịu!

23 giờ, tại Cảng cá Thọ Quang - hàng chục chiếc tàu cá sau nhiều ngày vật lộn với sóng gió liên tiếp nối đuôi nhau cập bến. Trên cảng, các đầu nậu đã trực sẵn để chuẩn bị cân đong và bốc cá lên xe. Thấy chiếc tàu mang ký hiệu QNg - 987… của ông Ba vừa cập cảng, một người phụ nữ đã oang oang: “Chuyến này trúng cá hay sao mà về sớm zậy! Cho anh em nghỉ tay làm vài chai rồi cân cá kẻo xe đang chờ”.

“Từ từ đã chị Hai. Hàng đợt này “ngon” lắm, chị Hai phải tính giá kha khá để tụi tui đỡ”. Chủ tàu chưa nói dứt lời, đầu nậu đã đáp lại: “Giá cả phải theo thị trường. Lên tính lên, xuống tính xuống. Làm ăn lâu năm rồi, chứ có phải lần một lần hai đâu”.

Sau khi thỏa thuận xong giá, chủ tàu ngớ người vì cá đợt này tươi mà giá lại thấp hơn 1.000 đồng/kg so với giá lần trước. Nhẩm tính với 10 tấn cá bán qua đầu nậu cũng thiệt cả chục triệu đồng. “Hai chuyến trước ra khơi chẳng lời lãi gì, đây là chuyến bám biển ngắn ngày nhất mà lại trúng cá, nhưng không trúng giá nên các chủ tàu thường thiệt nặng khi đầu nậu ép giá. Đã thành lệ rồi, khi “trúng biển” chủ tàu thường bị nậu kéo giá xuống”, ông Ba than thở.

Theo tìm hiểu, giá hải sản mà các chủ tàu bán cho đầu nậu thấp hơn nhiều so với giá mà họ bán lại cho các DN chế biến thủy sản và các đầu mối tiêu thụ khác. Một chủ tàu mang ký hiệu ĐNa -901… cho rằng: Việc các nậu thâu tóm được giá cả thị trường một phần là do các DN thủy sản chưa “mạnh tay” đứng ra thu mua trực tiếp hải sản cho ngư dân. Mặt khác, mối quan hệ giữa nậu và chủ tàu đã gắn bó từ nhiều năm nay, nên chủ tàu cũng không thể bán cá cho mối khác được.

“Ở cảng cá này, đầu nậu cũng được phân ra làm nhiều loại, chẳng hạn tàu đánh bắt cá lớn thì có nậu “đại gia” đứng ra “ôm” gọn, tàu đánh bắt gần bờ, cá nhỏ thì có nậu nhỏ… Nhưng chung quy lại, tất cả chủ tàu đều phải bán hải sản thông qua nậu, dẫu biết bị thua thiệt nhiều so với giá bên ngoài thị trường”, chủ tàu ĐNa-091… nói.

Vì sao DN không trực tiếp thu mua hải sản của ngư dân?

Khi bài toán thiếu nguyên liệu sản xuất đối với các DN chế biến thủy sản tại Đà Nẵng vẫn chưa tìm ra lời giải, thì các chủ tàu sau mỗi lần cập bến với hàng trăm tấn cá đành phải ngậm ngùi chấp nhận để nậu ép giá một cách trắng trợn. Vậy câu hỏi được đặt ra: Tại sao các DN lại không mua thủy sản trực tiếp của chủ tàu và ngược lại các chủ tàu không bán thẳng cho DN? Trong vai một DN đi thu mua hải sản, tôi tìm đến Cảng cá Thọ Quang để liên hệ, có tiếp xúc với các chủ tàu và đầu nậu mới nhận ra.

Để mua được thủy sản trực tiếp của chủ tàu không phải là điều dễ dàng, bởi hầu hết các tàu đã được đầu nậu cho vay tiền đóng tàu, ngư cụ đánh bắt; thậm chí các chủ tàu còn được nậu ứng tiền mua xăng dầu, gas, đá… khi ra khơi. Thấy chúng tôi hỏi mua cá, anh Vân (chủ tàu ở quận Thanh Khê) nói thẳng: Đại đa số các tàu cập cảng này đâu dám bán “hàng” cho DN. Nếu muốn mua “hàng” với số lượng lớn, các anh liên hệ với bà Mười, bà Hoàng… (các đầu nậu - PV), còn mua số lượng ít thì liên hệ với… “Ở đây bà Mười “ôm” vài chục tàu nên “hàng” lúc nào cũng có sẵn, muốn bao nhiêu cũng được, nhưng giá thì hơi “chát” đấy”, anh Vân nói thêm.

Theo lời mách bảo của anh Vân, tôi tìm đến bà Mười - một đầu nậu được giới buôn bán cá gọi là “đại gia” ở cảng cá này. Theo lời kể của bà Mười, hiện số tiền bà bỏ ra cho gần 30 chủ tàu mượn để đóng tàu, mua ngư cụ, nguyên liệu… đã lên con số gần chục tỷ đồng, vì thế nên ngày nào cũng có tàu cập bến, nếu ai cần chỉ ới bà một tiếng là có liền.

Theo quan sát của chúng tôi, đối với các chủ nậu “ôm” tàu nhỏ thì công việc cũng chẳng nhàn nhã gì, dường như đêm nào họ cũng phải thức trắng để cân cá cho khách hàng. Với công việc của đầu nậu “đại gia” Mười có vẻ nhàn nhã hơn. Khi tàu cập cảng, bà Mười chỉ việc xuống tàu xem hàng rồi làm giá với chủ tàu, sau đó bán luôn lại cho một đầu nậu khác, mọi việc từ cân đong, bốc cá do bên mua và chủ tàu tự giải quyết. Khi 2 bên cân cá xong, bà Mười quay lại tính tiền, lấy tiền của khách hàng mua cá đem trả cho chủ tàu, số dư còn lại bà đút túi.

Theo một số đầu nậu, nếu mua hàng thông qua bà Mười, họ đã phải mất thêm từ 500 - 1.000 đồng/kg so với giá mua trực tiếp từ chủ tàu. Như vậy nếu tính bình quân, trong tổng số 30 tàu bà Mười “ôm”, mỗi ngày 1 tàu cập cảng với số lượng 5 tấn cá, bà Mười đã kiếm được từ 3 - 5 triệu đồng. “Ở cảng cá này có đầu nậu nào đứng ra cho chủ tàu mượn tiền không đâu, lãi suất cho mượn thấp nhất cũng được tính theo lãi ngân hàng, hơn nữa họ đều ra điều kiện khi cập bến phải bán cá cho họ. Tụi tôi không có tiền cho mượn nên đành phải lấy hàng kiểu này đấy”, một đầu nậu mua hàng thông qua bà Mười giải thích.

Vậy tại sao các DN không đứng ra trực tiếp thu mua thủy sản của ngư dân, mà phải mua thông qua nhiều đầu nậu? Về vấn đề này, ông Nguyễn Tuấn Ngọc, Giám đốc BQL và khai thác cảng cá Thuận Phước cho rằng: Dường như chuyện quan hệ giữa đầu nậu và chủ tàu đã trở thành “luật bất thành văn” từ lâu. Hơn nữa, đầu nậu còn đáp ứng được kinh phí cho các chủ tàu mua sắm ngư cụ, nguyên liệu khi ra khơi, nên khi cập bến buộc chủ tàu phải bán lại hàng cho đầu nậu là điều dễ hiểu.

Trong khi đó, hiện chưa có các DN thủy sản nào dám đứng ra làm việc này nên việc DN muốn mua hàng trực tiếp của chủ tàu cũng rất khó. Nhưng theo Giám đốc một DN chế biến thủy sản tại KCN dịch vụ thủy sản Thọ Quang: Nếu mua hàng trực tiếp của các chủ tàu thì cả DN và chủ tàu đều có lợi về mặt kinh tế, tuy nhiên hiện có rất ít DN đứng ra thu mua trực tiếp thủy sản của ngư dân, một mặt là do đầu nậu “ôm” hết chủ tàu, mặt khác, nếu thu mua trực tiếp của chủ tàu sẽ rất khó cho DN trong khâu chọn lựa, phân loại thủy sản, bởi dịch vụ hậu cần nghề cá không bảo đảm để cho ngư dân làm được việc này.

Không thể phủ nhận vai trò của các đầu nậu trong việc làm đầu mối thu mua cho các DN chế biến thủy sản, nhưng để bảo đảm quyền lợi cho ngư dân, tránh tình trạng đầu nậu ép giá tùy tiện, gây thiệt hại cho ngư dân, thiết nghĩ các ngành chức năng của thành phố cần nghiên cứu một mô hình quản lý hoạt động thu mua thủy sản phù hợp để mang lại lợi ích cho ngư dân.

Trọng Hùng

Các tin mới

Các tin năm 2014

Các tin năm 2013 | 2012 | 2011 | 2010 | 2009 | 2008 | 2007: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887

Các tin năm 2007 | 2006 | năm 2005