Phát triển hệ thống sản xuất lúa - tôm ở vùng ven biển ĐBSCL

Những năm gần đây, nông dân các tỉnh ven biển ĐBSCL áp dụng thực hiện mô hình lúa - tôm ngày càng nhiều. Đây là mô hình sản xuất mang tính bền vững và đạt hiệu quả kinh tế. Mới đây, Hội thảo “Phát triển hệ thống sản xuất lúa - tôm bền vững ở vùng ven biển ĐBSCL” do Bộ NN&PTNT tổ chức (tại tỉnh Sóc Trăng) cũng nhằm đánh giá và khẳng định hiệu quả mô hình này.

Mô hình lúa - tôm: những lợi ích

ĐBSCL có 7 tỉnh canh tác theo mô hình lúa - tôm gồm Bạc Liêu, Cà Mau, Sóc Trăng, Kiên Giang, Trà Vinh, Bến Tre và Long An. Năm 2008, tổng diện tích áp dụng mô hình lúa - tôm khoảng 120.000ha, trong đó, tỉnh có diện tích thực hiện mô hình này nhiều nhất là Kiên Giang với 60.000ha, và thấp nhất là Long An với 500ha. Theo tính toán, mô hình lúa - tôm cho nông dân thu nhập từ 10 - 30 triệu đồng/ha.

Tại Bạc Liêu, mô hình sản xuất lúa - tôm được nông dân thực hiện từ những năm 1980. Đến năm 2001, mô hình lúa - tôm được tỉnh chú trọng đầu tư và phát triển. Theo quy hoạch của tỉnh, diện tích áp dụng mô hình này là 20.000ha. Nhiều nông dân đã thấy được lợi ích mô hình lúa - tôm mang lại. Đó chính là ổn định được điều kiện môi trường cho nuôi, trồng lâu dài, hiệu quả kinh tế cao, ít rủi ro hơn so với việc độc canh con tôm.

Đánh giá về mô hình lúa - tôm, ông Phan Minh Quang, Phó Giám đốc Sở NN&PTNT, khẳng định: “ Đây là mô hình sản xuất có hiệu quả kinh tế và có tính bền vững về môi trường. Thời gian gần đây, một số nông dân đã thả xen thêm một vụ cá trong ruộng khi trồng lúa, thả cua khi nuôi tôm, bước đầu đã tăng thêm thu nhập, cải tạo môi trường tốt hơn. Đây là chiều hướng thuận lợi cho nông dân khi biết tận dụng thâm canh nuôi - trồng kết hợp trên cùng một diện tích”.

Mở rộng diện tích thực hiện mô hình lúa - tôm

Hội thảo Phát triển hệ thống sản xuất lúa - tôm bền vững ở vùng ven biển ĐBSCL ngoài việc đánh giá và khẳng định hiệu quả mô hình lúa - tôm, cũng đặt vấn đề tiêu chí chất lượng, vệ sinh và an toàn thực phẩm cho việc sản xuất lúa - tôm. Qua đó, cần nâng cao hơn nữa chất lượng nông sản, cải tạo môi trường và đa dạng hình thức sản xuất lúa, ổn định thu nhập cho nông dân các tỉnh ven biển vùng ĐBSCL. Ngoài hiệu quả kinh tế và mang tính bền vững về môi trường, sản xuất theo mô hình lúa - tôm còn góp phần tạo ra sản phẩm sạch, an toàn, nâng cao giá trị hàng hóa của lúa và tôm thương phẩm. Theo TS. Hoàng Quốc Tuấn, Giám đốc Trung tâm Quy hoạch nông nghiệp: “Thời gian tới, nông dân sẽ tiếp tục mở rộng diện tích áp dụng mô hình lúa - tôm. Vì thế, các tỉnh cần quy hoạch diện tích sản xuất theo mô hình này, có kế hoạch đầu tư cải tạo nâng cấp hệ thống thủy lợi phục vụ cho việc rửa mặn…”.

Tại hội thảo, hơn 10 bài tham luận của các nhà khoa học, các địa phương cũng đã trình bày xoay quanh các nội dung như: triển vọng của hệ thống canh tác lúa - tôm tại các tỉnh ven biển vùng ĐBSCL; thực trạng hệ thống canh tác lúa - tôm và những vấn đề liên quan khác tác động đến mô hình; việc đầu tư cơ sở hạ tầng, cung cấp giống lúa phù hợp với vùng đất nhiễm mặn, chống chịu sâu bệnh; nghiên cứu về giống sạch, cung cấp đủ nguồn giống tôm sú sạch bệnh cho người nuôi; chuyển giao kỹ thuật chăm sóc tôm... Phát biểu tại hội thảo, Thứ trưởng Bộ NN&PTNT Bùi Bá Bổng khẳng định: Mô hình lúa - tôm là một mô hình phát triển bền vững lâu dài, các tỉnh, thành có thể mở rộng diện tích thực hiện. Các tỉnh nên chuyển đổi diện tích nuôi tôm quảng canh kém hiệu quả sang thực hiện mô hình lúa - tôm; cần quy hoạch lại vùng lúa - tôm ổn định, cải thiện hệ thống thủy lợi, đảm bảo nguồn nước cho nuôi trồng...

Tính bền vững của mô hình lúa – tôm

Hiện nay, trong áp dụng mô hình lúa - tôm, vẫn còn nhiều nông dân xem trọng con tôm hơn cây lúa, và nhiều người vẫn chưa hiểu cây lúa có vị trí như thế nào trong việc thực hiện mô hình lúa - tôm. Để khẳng định hiệu quả bền vững của mô hình này và làm rõ mối quan hệ giữa cây lúa và con tôm, báo Bạc Liêu trích đăng một số ý kiến của các nhà khoa học, ngành chức năng xung quanh vấn đề này.

TS Phạm Văn Dự, Cục phó Cục Trồng trọt Bộ NN&PTNT: Mô hình lúa - tôm điều hòa môi trường cho tôm nuôi

Đối với Bạc Liêu, mô hình lúa - tôm phát triển ổn định, bền vững. Đã có đến 98% bà con nông dân chấp nhận mô hình lúa - tôm. Trước đây, tôm nuôi gặp nhiều dịch bệnh, nhưng gần đây, nhờ sản xuất theo mô hình lúa - tôm, tình hình dịch bệnh đã được cải thiện, tôm nuôi giảm được các bệnh do cây lúa điều hòa được môi trường.

Tuy nhiên, Nhà nước cần hỗ trợ nông dân về cơ chế, chính sách, đặc biệt là xây dựng cơ sở hạ tầng, quản lý Nhà nước về tổ chức các hợp tác xã... để nông dân có điều kiện học tập kinh nghiệm, đồng thời, tiếp tục phát huy hiệu quả của một mô hình mang tính bền vững.

Ông Nguyễn Văn Hảo, Viện Nghiên cứu nuôi trồng thủy sản II: Không nên xem trọng con tôm hơn cây lúa

Do nuôi tôm đem lại lợi nhuận cao nên diện tích nuôi tôm tăng nhanh, đồng thời khuynh hướng thay vụ lúa thành vụ tôm thứ hai ngày càng có nhiều nông dân thực hiện. Hệ quả là tôm nuôi đã xảy ra những đợt dịch bệnh kéo dài và lây lan trên diện rộng ở các tỉnh ĐBSCL. Từ đó, gây ra nhiều tác động tiêu cực đến các vấn đề kinh tế xã hội và sinh thái, môi trường.

Mô hình lúa - tôm đã giải quyết hài hòa những mâu thuẫn giữa trồng lúa và nuôi tôm. Đồng thời tính hiệu quả, bền vững mô hình này đã được các nhà khoa học khẳng định và nông dân thừa nhận. Cần phải thay đổi nhận thức của nông dân: không nên xem trọng con tôm hơn cây lúa. Cả con tôm và cây lúa đều quan trọng như nhau và hỗ trợ lẫn nhau, giúp nông dân đạt hiệu quả cao khi thực hiện mô hình.

Ông Lê Cảnh Dũng, Viện Nghiên cứu phát triển ĐBSCL: Canh tác độc canh con tôm - nhiều rủi ro

Tại Bạc Liêu, sau nhiều năm nghiên cứu, đã phân chia đất sản xuất thành 6 tiểu vùng với các mô hình canh tác được đề xuất hợp lý. Tuy nhiên, hiện nay, ở tiểu vùng hạ lưu - vốn được đề xuất canh tác kết hợp lúa - tôm, nông dân đã có khuynh hướng chuyển sang canh tác độc canh con tôm vì yếu tố kinh tế, làm nảy sinh nhiều vấn đề ảnh hưởng đến sự phát triển bền vững.

Canh tác độc canh con tôm sẽ thường xuyên đối mặt với rủi ro do dịch bệnh và môi trường, đồng thời làm mặn hóa đất đai bởi sử dụng nguồn nước mặn lâu dài và bất hợp lý. Nông dân sản xuất ở tiểu vùng hạ lưu cần nhận thức tầm quan trọng của canh tác kết hợp lúa - tôm. Mô hình lúa - tôm đã và đang được nhiều địa phương nhân rộng và mở rộng diện tích thực hiện.

MINH ĐẠT - MINH CHÂU

Các tin mới

Các tin năm 2014

Các tin năm 2013 | 2012 | 2011 | 2010 | 2009 | 2008 | 2007: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887

Các tin năm 2007 | 2006 | năm 2005