"Ngư tặc ”bãi bồi": Những cuộc mưu sinh lẩn trốn

Dọc theo suốt chiều dài bãi bồi bên bờ biển Tây tỉnh Cà Mau là nơi bám víu của những mảnh đời cùng cực. Đối mặt là biển, đối lưng là rừng, song họ lên rừng hay xuống biển tìm kế sinh nhai đều bị coi là phạm pháp

Biển đêm dựng lên những bức màn đen che khuất tầm nhìn. Từ bốn phía mù xa thỉnh thoảng lóe lên những vệt sáng rồi vụt tắt. Vừa ra khỏi cửa biển Gò Công, xã Nguyễn Việt Khái, huyện Phú Tân - Cà Mau, xuồng chúng tôi đã hứng ngay những đợt sóng dồn dập.

Anh Lý Minh Trí, trưởng ấp Gò Công, vội ngoặt lái cho xuồng ôm sát bìa rừng phòng hộ, nhấn ga hướng về phía Tây. Chưa đầy 5 phút sau, nhóm 3 người chúng tôi như lạc vào “ma trận” của lú bát quái, lưới 3 màn, lưới ghẹ... giăng loạn xạ trên vùng bảo tồn nghiêm ngặt này.

Càng bắt phạt, càng loạn!

Nhìn quanh quất không thấy bóng người, anh Võ Văn Minh, Trưởng Công an xã Nguyễn Việt Khái, bảo chúng tôi đi tìm những chiếc ghe xuyệt điện, loại dụng cụ đánh bắt hủy diệt. Xuồng chúng tôi tắt máy thả trôi. Gió đưa đến tiếng động cơ xành xạch lẫn trong tiếng vo ve của dụng cụ xuyệt điện phá tan màn đêm yên tĩnh trên vùng cấm bãi bồi.

Đi theo tiếng động cơ và ánh đèn pha lấp loáng phía xa, chúng tôi cho xuồng cập vào một chiếc ghe trọng tải hơn 3 tấn đang chạy lù lù trong đêm. Không cần biết chúng tôi lạ hay quen, 2 người đàn ông vẫn thản nhiên làm công việc hủy diệt của họ.

Anh Minh phải hét lên đến mấy lần, 2 “ngư tặc” mới chịu tắt máy, khi trên ghe đã đầy ắp cá, tôm, mực, ghẹ... đủ cỡ. Thấy 2 “ngư tặc” có vẻ sắp manh động, anh Minh liền hạ giọng: “Chúng tôi chỉ đi tuần thôi, không bắt bớ gì đâu, để chúng tôi lên ghe xem thử”. Rồi anh giở nắp khoang ghe, bên dưới là những cục tăng áp được mắc với dây điện chằng chịt kéo ra đầu càng đầy lưới, để từ đó phóng ra một luồng điện đủ sức hủy diệt nhiều loài hải sản.

Khi 2 “ngư tặc” đã nổ máy chạy đi nơi khác, anh Minh lắc đầu ngao ngán, giải thích: “Xã đã chủ trương thôi bắt “ngư tặc” từ 2 năm nay rồi, vì bắt họ hoài cũng chẳng giải quyết được gì. Càng bắt phạt, họ càng làm nhiều hơn để bù lại!”.

Đã khuya, chúng tôi quay ngược về nơi có những đốm đèn màu vàng nhấp nháy trên biển đen. Đây cũng là lúc có nhiều người đi cuốn lưới. Chúng tôi gặp lão ngư Nguyễn Văn Nhi, nay đã 70 tuổi, với hơn 30 năm sinh sống, làm ăn ở bãi bồi.

Ông lão than thở: “Mấy thằng xuyệt điện quậy quá, tôm cá hết đất sống rồi, cả chúng tôi cũng vậy. Trăm miệng lú đặt từ chiều tới giờ chỉ được có mấy con sam, vài ký cá chai và ghẹ, chắc bán được vài chục ngàn đồng”. Ông Nhi quả quyết rằng sản vật ở bãi bồi giờ không còn nhiều như thuở ông mới đặt chân tới đây cho đến khoảng hơn 10 năm trước.

Cả xóm làm “ngư tặc”

Nếu nói dân nghèo ở Gò Công phải làm “ngư tặc” ở bãi bồi mới sống được thì chưa hẳn. Tuy nhiên, khi tôi thắc mắc nếu không có bãi bồi thì mọi người sẽ sống bằng nghề gì, câu trả lời duy nhất mà tôi nhận được là phải đi tìm bãi bồi khác! Trước đây, xã cũng đã thử chuyển nghề cho “ngư tặc” bằng cách hướng dẫn họ chăn nuôi gia súc nhưng đã sớm thất bại, người dân lại rồng rắn trở ra bãi bồi.

Ông Trương Văn Chiến, Chủ tịch UBND xã Nguyễn Việt Khái, đưa cho tôi xem những con số điều tra về “ngư tặc” tại đây: Toàn xã có 337 hộ với 1.484 người sống bằng nghề khai thác trên vùng cấm bãi bồi.

Theo ông Chiến, đây chỉ là con số tương đối, dựa trên những hộ có phương tiện, còn những hộ “quá giang” thì không thể thống kê. “Gần hết dân ở xã này sống nhờ vào việc đánh bắt trái phép ở bãi bồi. Nếu muốn chấm dứt được vấn nạn này, trước mắt phải giải quyết công việc khác cho họ. Xem ra việc này còn khó khăn hơn gấp bội so với việc ngăn cản họ xâm phạm bãi bồi!”- ông Chiến trăn trở.

Một khi đã dấn thân vào cuộc mưu sinh ở xứ biển Gò Công này thì bất cứ ai cũng có thể trở thành “ngư tặc”. Ngay cả 2 người chở tôi đi tìm “ngư tặc” đã có một người “làm ăn” ở bãi bồi.

Tôi hết sức ngỡ ngàng khi nghe trưởng ấp Lý Minh Trí thổ lộ: “Thường ngày, ngoài thời gian làm công việc trưởng ấp tôi cũng ra bãi bồi như bao nhiêu “ngư tặc” khác. Nói ra không phải bao biện mà thật sự ở đây rất khó sống được bằng một nghề tử tế”.

Anh Trí cho biết ở ấp Gò Công mà anh đang quản lý có hơn 400 hộ dân thì đã ngần ấy con người phải gánh vác sứ mạng kiếm cơm cho gia đình họ bằng nghề “ăn trộm” tài nguyên biển. “Ai cũng đã từng không dưới trăm lần đối mặt với lực lượng chức năng và cũng bấy nhiêu lần trốn chạy, bị bắt, bị phạt tiền. Trong đó có cả tôi!”- anh Trí tiết lộ.

Từng là vùng trù phú nhất nước

Bãi bồi là vùng biển cạn rộng 320 km² chạy dài theo bờ biển Tây tỉnh Cà Mau, nằm lọt thỏm trong một vịnh nhỏ với cực Nam là chót mũi Cà Mau (xã Đất Mũi, huyện Ngọc Hiển), cực Bắc là cửa biển Gò Công.

Từng được coi là bãi bồi trù phú nhất nước, tại đây quanh năm có hàng trăm loài hải sản từ đại dương về sinh sôi, lớn lên lại trở ra đại dương. Trong bối cảnh ngư trường gần bờ ngày càng cạn kiệt hải sản, việc bảo tồn bãi bồi được coi là nhiệm vụ sống còn để bảo vệ một phần vốn cho đại dương.

Thế nhưng, việc này từ lâu vốn đã phức tạp. Dọc theo bờ biển là những dãy rừng phòng hộ xung yếu chạy qua 4 xã của 3 huyện Phú Tân, Năm Căn, Ngọc Hiển với hàng chục xóm nghèo và hàng ngàn hộ dân sống bám vào rừng và biển.

Đã có hàng loạt văn bản pháp luật xung quanh việc cấm khai thác nguồn tài nguyên bãi bồi từ các cấp chính quyền với mọi hình thức, có cả những chế tài, được ban hành. Song, tất cả dường như bị vô hiệu hóa trước nhu cầu mưu sinh bức bách của một bộ phận ngư dân nghèo.

Duy Nhân

Các tin mới

Các tin năm 2014

Các tin năm 2013 | 2012 | 2011 | 2010 | 2009 | 2008 | 2007: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887

Các tin năm 2007 | 2006 | năm 2005