Nuôi tôm trên cát - Bài học cũ vẫn còn mới

Ngày 22-12 UBND tỉnh Quảng Bình phê duyệt dự án nuôi tôm trên cát của công ty TNHH đầu tư Đại Thành có vốn đầu tư ban đầu là 80 tỉ đồng trên diện tích 50 héc ta tại xã Hải Ninh, huyện Quảng Ninh. Nhiều dự án nuôi tôm trên cát tại các tỉnh miền Trung đã thất bại nhưng Quảng Bình lại phê duyệt một dự án lớn, liệu nó có liệu có đi theo vết xe đổ của những dự án trước hay không?

Bài học cũ

Theo thống kê của Viện Kinh tế và Quy hoạch thủy sản, từ cuối năm 2000, tỉnh Ninh Thuận thành công với mô hình nuôi tôm trên cát, với vài héc ta lúc đầu chỉ sau 2 năm sau, diện tích nuôi tôm tăng lên 200 héc ta, dẫn đầu cả nước về diện tích nuôi tôm trên cát. Từ sự thành công của Ninh Thuận, hàng loạt các tỉnh duyên hải miền Trung thi nhau phát triển và kêu gọi được những dự án lớn đầu tư vào nuôi tôm trên cát; trong đó, nổi lên là dự án đầu tư hơn 2.200 héc ta để nuôi tôm trên cát của công ty Việt Mỹ tại Quảng Trị và dự án 2.000 héc ta nuôi tôm trên cát tại Lệ Thủy (Quảng Bình).

Nhưng chỉ sau một thời gian ngắn, các chủ đầu tư nhận ra rằng, để cải tạo một héc ta đất cát thành một héc ta nuôi tôm cần đến 500 triệu đồng thay vì 300 triệu đồng như tính toán ban đầu. Trong khi đó, năng suất của vụ thu hoạch đầu tiên chỉ đạt trung bình 1,75 tấn héc ta (khoảng 83 triệu đồng), rất thấp so với kỳ vọng.

Chính vì vậy, nhiều chủ đầu tư bắt đầu tìm cách tháo chạy khỏi dự án. Hậu quả, nguồn nước ở những vùng nuôi tôm bị nhiễm mặn nặng, người dân không thể sử dụng nước cho sinh hoạt hàng ngày trong một thời gian dài. Còn nhà đầu tư nuôi tôm tại Lệ Thủy thì “rút lui” không kèn trống khi dư án mới bắt đầu triển khai vài tháng vì không hiệu quả.

Trao đổi với Thời báo Kinh tế Sài gòn Online, ông Trần Văn Chương, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Thừa Thiên Huế cho biết, cả tỉnh từng có hơn 1.000 héc ta nuôi tôm, nhưng do hiệu quả thấp nên hiện chĩ còn chưa đến 20 héc ta nuôi tôm trên cát và số lượng này còn tiếp tục giảm xuống. “Nếu so với cách nuôi tôm trên cát thì cách truyền thống nuôi tại các vùng nước lợ ven biển cũng cho năng suất tương đương nhưng chi phí đầu vào lại thấp hơn nhiều nên các hộ dân không muốn đầu tư vào nuôi tôm trên cát”, ông Chương cho biết.

Theo giải thích của ông Chương, để biến một héc ta đất cát thành ao nuôi tôm chủ đầu tư phải bỏ ra từ 500 đến 600 triệu đồng. Năm nào được mùa thì thu được khoảng 10 tấn tôm nguyên liệu (khoảng 500 triệu đồng) trong khi chi phí giống, nhân công chiếm hết một nửa trong số đó.

Những trở ngại phải vượt qua

Theo đánh giá của Viện Kinh tế và Quy hoạch thủy sản, một héc ta nuôi tôm trên cát phải cần trên 16.000 m3 nước, mỗi vụ cần 3 lần thay nước thì lượng nước cần có lên tới 50.000 m3. Với cấu trúc về địa hình, các tỉnh miền Trung như Quảng Bình, Quảng Trị chiều ngang rất hẹp nên không trữ được nước trong mùa mưa, thường bị ngập lụt nhưng lại hạn hán chỉ mấy tháng sau đó. Do đó, nguồn nước để phục vụ nuôi tôm trên cát chỉ có thể là nước ngầm.

Tuy nhiên, việc sử dụng nguồn nước ngầm để nuôi tôm gặp phải sự "phản đối" từ Tổ chức Nông lương Thế giới (FAO). Bộ quy tắc ứng xử nuôi trồng thủy sản của FAO quy định không được sử dụng nguồn nước ngầm để kiểm soát độ mặn trong quá trình nuôi tôm nếu muốn sản phẩm chế biến từ tôm được xuất khẩu ra thị trường nước ngoài.

Luật thuế tài nguyên vừa được Quốc hội thông qua cũng qui định, nếu nếu sử dụng nước ngầm cho sản xuất và nuôi trồng thủy sản, các công ty phải đóng thuế từ 1 - 8% tùy theo mức và từng nơi sử dụng.

Trước khả năng thiếu nước trong mùa khô, ngày 22-12 tại Hội nghị tổng kết công tác năm 2009 và triển khai nhiệm vụ 2010 của Cục Quản lý tài nguyên nước, Bộ Tài nguyên và Môi trường yêu cầu các tỉnh miền Trung, đặt biệt là các tỉnh Trung Bộ, phải bố trí lại cơ cấu vật nuôi, cây trồng cho phù hợp với khả năng cung ứng nước của vùng; cụ thể là nhanh chóng chuyển đổi sản xuất lúa từ 3 vụ sang 2 vụ hoặc 1 vụ lúa 1 vụ màu đối với những các xã ven biển Trung Bộ.

”Trước tình hình khô hạn đã và đang diễn ra tại nhiều nơi trên cả nước, các tỉnh phải có kế hoạch làm sao chỉ sử dụng ít nước mà hiệu quả kinh tế cao và tránh tình trạng cạn kiệt nguồn nước trong những năm tới”, Thứ trưởng Nguyễn Thái Lai, Bộ Tài nguyên và Môi trường phát biểu tại hội nghị.

Tính toán của các nhà khoa học cho biết, việc sử dụng nước ngầm vào nuôi tôm sẽ ảnh hưởng đến tốc độ sinh trưởng của hàng trăm héc ta phi lao trồng chắn gió và cát tại Quảng Bình. Theo đề án được UBND Quảng Bình phê duyệt hôm 22-12, Công ty Đại Thành được sử dụng 50 héc ta đất để chuyển đổi thành ao nuôi tôm thương phẩm và tôm giống. Như vậy, mỗi năm công ty Đại Thành phải khai thác khoảng 4 triệu mét khối nước ngầm cho cả 2 vụ nuôi và thải 400 tấn chất thải rắn các loại ra bên ngoài.

Giáo sư Nguyễn Văn Trương, Viện trưởng Viện kinh tế sinh thái cho rằng, sự bền vững của những dự án nuôi tôm trên cát thường không cao. Vì môi trường xung quanh khu vực nuôi sẽ xuống cấp nhanh nhưng lại phục hồi rất chậm. Do đó, mô hình sản xuất này tiềm ẩn những rủi ro về ô nhiễm và hủy hoại môi trường mà chúng ta không thể dự báo trước.

Tự Phong

Các tin mới

Các tin năm 2014

Các tin năm 2013 | 2012 | 2011 | 2010 | 2009 | 2008 | 2007: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887

Các tin năm 2007 | 2006 | năm 2005