ĐBSCL: Mùa cá linh già - Làm một mùa, ăn cả năm

Năm nay, cá linh già tuy không còn nhiều như trước nhưng vẫn khá dồi dào. Người dân vùng sông nước ĐBSCL tha hồ đánh bắt, vừa bán vừa ăn, còn lại làm khô, làm mắm để dành dùng quanh năm

Vào mùa cá linh già, người dân vùng ĐBSCL có nhiều cách đánh bắt khác nhau. Đơn giản nhất là chài với vốn đầu tư ít. Đây cũng là cách đánh bắt linh động, nếu vùng sông rạch nào ít cá thì người ta dễ dàng di chuyển đến nơi khác nhiều cá hơn.

Đủ kiểu đánh bắt

Ông Lê Văn Đua, một dân chài ở xã Nhơn Hưng, huyện Tịnh Biên - An Giang, cho biết ông thường di chuyển giữa 3 con kênh Trà Sư, Tha La và kênh cầu sắt số 10 để đánh bắt cá linh.

“Hầu hết dân chài là người nghèo, họ bơi xuồng khắp nơi tìm cá đánh bắt. Có ngày họ di chuyển hàng chục cây số để tìm con nước đổ ra sông nhiều cá linh già” – ông Đua nói.

Theo ông Trần Thanh Ngọc, một dân chài ở xã Nhơn Hưng, khoảng 5 - 10 năm trước, cách đánh bắt cá linh già phổ biến là cất vó. Vó được cất sáng đêm. Người ta che lều bên cạnh vó để khi không đánh bắt thì ăn uống, nghỉ ngơi.

Ông Ngọc nói: “Dùng vó tiện lợi ở chỗ không cần nhiều người đánh bắt. Hồi trước làm vó dễ trúng lắm nhưng bây giờ bị ghe cào quần quá nên người làm vó không sống nổi. Trên những con kênh ở vùng này giờ chỉ còn vài người làm vó”. Ông Ngọc chỉ tay về chiếc lều chỏng chơ cất bên cái vó xa xa.

Cách đánh bắt được nhiều cá linh già hơn là đóng chà - dùng cây tre, trúc, me nước... chất thành đống trên sông rạch, cá thường kéo đến sinh sống, sau đó người ta chỉ cần dùng lưới vây bắt.

Ông Nguyễn Văn Lang, ngụ tại xã An Hòa, huyện Châu Thành - An Giang, đã hơn 30 năm nay làm nghề đóng chà. Ông có gần 100 chà trên sông Tiền, sông Hậu và khắp các dòng kênh, lớn nhỏ ở An Giang, Đồng Tháp...

Đội quân làm chà của ông có đến 20 người, mỗi ngày dỡ ít nhất 3 chà. Ông Lang tiết lộ: “Sau khi dỡ chà, tôi đóng lại và khoảng một tháng sau đã có thể dỡ tiếp. Làm chà tuy cực nhưng bắt được rất nhiều cá. Mùa cá linh già này, mỗi chà tôi dỡ thường bắt được khoảng 400 kg”.

Tuy nhiên, theo ông Tám Dớn (Nguyễn Văn Tám, ngụ tại huyện Tân Châu - An Giang), trong mùa cá linh già những năm gần đây, cách đánh bắt thịnh hành nhất là đóng dớn. Trên khắp các kênh rạch, cánh đồng, ở đâu chúng tôi cũng thấy chằng chịt dớn lưới. Ông Tám vốn thiện nghệ trong nghề này nên đã chết tên Tám Dớn.

“Dớn bắt được nhiều cá, rất thích hợp để đánh bắt cá linh già” - ông Tám Dớn khẳng định. Dớn là căng lưới thành một hàng dài hàng trăm mét trên đồng ruộng hoặc đóng thành hình chữ V để chặn đón đường đi của đàn cá.

Trên đường lưới đó, cứ khoảng 50 m được đặt một cái rọ cũng bằng lưới và hom lọp cho cá chui vào. Mỗi người làm nghề dớn lưới ít nhất cũng có một đường lưới với hơn 10 rọ.

Dọc kênh Vĩnh Tế từ Châu Đốc sang tận Tịnh Biên, Tri Tôn – An Giang, chúng tôi còn thấy những trạm đáy đặt san sát. Những ngày rộ cá linh già, tại mỗi trạm đáy đều có người trực canh suốt ngày đêm. Họ đánh bắt, ăn ngủ ngay tại chỗ.

Anh Lê Thanh Tâm, một người giữ đáy, hồ hởi: “Tuy cực mà vui, cứ chạng vạng tối là cả làng đáy lên đèn sáng rực cả vùng sông nước. Cách khoảng 30 phút, tụi tôi lại kéo đáy lên bắt cá, cứ vậy suốt ngày đêm”.

Dân nghèo dễ kiếm sống

Ông Lê Văn Đua cho biết vào mùa cá linh già đổ ra sông, mỗi ngày ông chài được gần 3 giạ cá (khoảng 90 - 100 kg) và bán được khoảng 200.000 đồng. “Mùa cá ra sông kéo dài hàng tháng nên dân nghèo tụi tôi cũng dễ kiếm sống” - ông Đua tâm sự.

Theo ông Nguyễn Văn Lang, chỉ tính mùa cá linh già, lượng cá ông dỡ chà bắt được nhiều gấp chục lần so với những tháng khác cộng lại. “Cá linh già bắt được nhiều vô kể. Sau khi lựa bán, còn lại tôi làm khô, làm mắm ăn cả năm không hết” - ông Lang khoe.

Theo ông Sáu Lộ, chủ vựa thu mua cá đồng ở huyện An Phú - An Giang, cá linh già vài năm gần đây tuy vẫn còn nhiều nhưng không thể sánh nổi những năm trước.

“Trước đây, cá linh già đánh bắt được tính bằng giạ đong lúa hoặc từng cần xé chứ không cân ký như bây giờ. Hồi đó, trung bình mỗi mùa cá ra sông là mỗi hộ dân thu hoạch khoảng vài ba chục giạ cá, làm một mùa để ăn cả năm dư sức” - ông Sáu Lộ nhớ lại.

Ông Tám Dớn cho rằng năm nay cá linh già tuy không còn nhiều như những năm trước nhưng vẫn khá dồi dào. “Mỗi đường dớn lưới của tôi kiếm được vài trăm ký cá một ngày. Năm nay, cá linh già ra sông sớm hơn năm ngoái gần cả tháng. Hiện trên nhiều cánh đồng, sông rạch, nước vẫn còn lêu bêu nên dân nghèo vẫn còn dịp làm ăn. Nước vẫn chưa rút hẳn nên mùa cá linh già vẫn còn, sông nước vẫn nhộn nhịp xuồng ghe đánh bắt” - ông Tám Dớn phấn khởi.

Làng nghề khô, mắm mọc rầm rộ

Từ lâu, các huyện đầu nguồn An Phú, Tân Châu - An Giang; Tân Hồng, Hồng Ngự - Đồng Tháp vốn là xứ cá. Hằng năm, vào mùa lũ, các nơi này hứng một lượng lớn cá từ biển hồ Tonle Sap, Campuchia đổ về.

Khi lũ rút cũng là lúc cá đã lớn, chúng lại theo con nước đổ ra sông rạch và người dân đổ đi đánh bắt. Ban đầu, người dân chủ yếu đánh bắt cá để phục vụ nhu cầu gia đình, còn dư thì làm mắm, phơi khô để ăn quanh năm.

Tuy nhiên, cá đánh bắt được quá nhiều, người ta phải bán bớt. Dần dà, các làng nghề làm khô, mắm cá đồng mọc lên rầm rộ ở ĐBSCL và nhanh chóng nổi tiếng trong và ngoài nước, như: khô An Hòa, huyện An Phú; khô cá lóc, huyện Chợ Mới; mắm Châu Đốc... đều ở An Giang.

QUỐC DŨNG

Các tin mới

Các tin năm 2014

Các tin năm 2013 | 2012 | 2011 | 2010 | 2009 | 2008 | 2007: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887

Các tin năm 2007 | 2006 | năm 2005