“Lộc” biển

“Chỉ cách đây chục năm, ngư dân vùng biển bãi ngang, mỗi lần đánh bắt được cá cháo (còn có tên gọi khác là cá khoai) phải đào hố chôn vì không ăn hết mà bán cũng chẳng ai mua. Mấy năm gần đây, cá cháo trở thành món khoái khẩu của nhiều gia đình từ nông thôn đến thành thị nên cá cháo nghiễm nhiên thành nguồn thu nhập để cải thiện cuộc sống vốn còn nghèo khó của bà con ngư dân. Cá cháo bây giờ là “lộc” của biển khơi ban tặng cho ngư dân vùng biển bãi ngang”. Ngồi bên mạn thuyền để uống chén nước chè sau chuyến biển, ông Nguyễn Tuệ, ở thôn 5 (xã Triệu Lăng, Triệu Phong, Quảng Trị) đã tâm sự với tôi như vậy.

Một thời bán chẳng ai mua

Buổi chiều. Khi mặt trời vừa chếch bóng, trên bãi ngang vùng biển thôn 5 đã chộn rộn tiếng người í ới gọi nhau, tiếng bước chân lạo xạo trên cát hòa với tiếng gió cùng sóng biển ầm ào. Ngoài kia, những chiếc thuyền nhỏ đang chẻ từng đợt sóng bạc đầu hướng vào bờ, mang theo trong khoang thuyền đầy ắp cá cháo trắng nuột vừa đánh bắt được.

Thuyền vừa cập bờ, cũng là lúc các mẹ, các chị nhanh chóng mang cá cháo dưới khoang thuyền xếp vào từng rổ rá sau đó buộc chặt vào xe đạp, xe máy tỏa đi nhiều thôn, xóm để bán cho các gia đình kịp chuẩn bị món cá cháo kho rắc hạt tiêu, ném thơm lừng trong bữa tối.

Đứng dậy để hỏi với xuống chiếc thuyền bạn vừa mới cập bờ xem có đánh bắt được nhiều cá cháo không, ông Nguyễn Tuệ quay lại tiếp tục câu chuyện còn dang dở với tôi: “Nói cá cháo bán chẳng ai mua cũng có nguyên do của nó. Hồi xưa, ngư dân vùng biển bãi ngang chỉ cần vài chục mét lưới là có thể nuôi cả nhà. Buổi sáng ra biển đến chiều về thuyền nào cũng đầy ắp mực nang, mực ống, cá thiều, cá mú, cá hố…Thuyền ai gặp phải cá cháo xem như gặp vận xui xẻo.

Còn nhớ, khoảng đầu năm 1990 thuyền tôi đánh trúng một mẻ cá cháo đến 7-8 tấn. Thuyền nhỏ, cá mắc lưới nhiều trong lúc đó biển đang sóng to, gió lớn. Anh em trên thuyền sau một hồi bàn bạc đã quyết định để nguyên lưới mắc đầy cá cháo dưới biển sau đó dùng dây cột lưới vào thuyền rồi chèo vào bờ. Cứ ì ạch chèo từ trưa đến chiều tối, thuyền mới vào được bờ. Đêm đó, tất cả gia đình thuyền viên phải tập trung xuống biển rồi thắp đèn măng xông lên để nhẹ nhàng gỡ từng con cá cháo với hàm răng lởm chởm như bàn chông ra khỏi mắt lưới đến sáng hôm sau mới xong.

Cẩn thận vậy mà hàng chục mét lưới cũng rách bươm không thể dùng để đánh cá được, đành phải vứt đi để mua lưới mới. Cũng chính vì hàm răng sắc nhọn của cá cháo nên ngư dân gặp cá cháo là cố gắng hết sức để tránh. Hôm đó, cá cháo được anh em mang đi cho mỗi nhà trong thôn một ít còn lại phải đem chôn vì không bán được.

Mấy năm gần đây, cá, mực ở vùng biển bãi ngang ngày càng khan hiếm, cạn kiệt dần mà nguyên nhân cũng là do một số ngư dân dùng thuốc nổ để đánh bắt cá. Rồi đêm cũng như ngày, thuyền dã cào cứ xuôi ngược gần bờ, gặp cá lớn cho đến cá bé đều đánh bắt…Bây giờ, ngư dân ra biển cả ngày cũng chỉ kiếm được vài con cá hố, ghẹ, mực...nếu không nhờ đánh bắt thêm cá cháo chắc không đủ tiền cho vợ đong gạo. Có lẽ chính vì vậy mà cá cháo bắt đầu trở thành “lộc” biển của ngư dân như chúng tôi.”

Trở thành “lộc” biển

“Mùa đánh bắt cá cháo thường diễn ra vào khoảng đầu tháng 10 đến cuối tháng 12 (âm lịch). Loại lưới dùng để đánh bắt cá cháo là lưới 2, lưới 3 cao lườn và vàng lưới dài khoảng 400-500 m. Muốn đánh bắt được cá cháo không khó, cứ chờ biển lặng đi một chút (vào mùa này biển thường động dài ngày) là mang lưới xuống thuyền ra biển. Nói ra biển chứ thực chất chỉ chèo thuyền cách bờ tầm 2-3 km và bắt đầu xác định luồng cá bằng cách nhìn màu nước (nơi có nhiều cá cháo nước biển thường đổi màu trắng đục hoặc đỏ sẫm) sau đó thả lưới xuống.

Rải lưới xong, ngồi trên thuyền nghỉ ngơi, uống nước khoảng 3-4 giờ là có thể kéo lưới lên và bắt đầu gỡ cá cháo mắc vào lưới. Bình quân vào chính vụ đánh bắt cá cháo, mỗi thuyền có thể đánh bắt được 50-70 kg cá cháo. Giá cá cháo hiện tại trên thị trường từ 15-20 nghìn đồng/kg thì mỗi thuyền dễ dàng có thu nhập 1-2 triệu đồng sau chuyến biển.

Cũng nhờ nghề đánh bắt cá cháo mà gia đình tôi phần nào cải thiện được cuộc sống trong những tháng biển động dài ngày không thể ra khơi xa. Cách đây khoảng hai tuần, thuyền gia đình tôi đánh bắt được gần 1,5 tạ cá cháo bán được gần 2 triệu đồng. Còn hôm nay, cả thuyền chỉ đánh bắt được có vài cân cá cháo, chắc chỉ đủ ăn thôi chứ không có để bán”-Ông Nguyễn Tuệ cho biết.

Anh Đặng Thanh Bình, Chủ tịch UBND xã Triệu Lăng (Triệu Phong) cho biết thêm: “Hiện toàn xã Triệu Lăng có 300 hộ ngư dân ở các thôn 2, thôn 3, thôn 5, thôn 6 làm nghề đánh bắt cá cháo. Nghề đánh bắt cá cháo dẫu chưa thực sự mang lại đời sống khá giả cho nhiều hộ ngư dân xã Triệu Lăng nhưng đã góp phần tạo nguồn thu nhập đáng kể cho bà con. Chỉ tính riêng trong năm 2009, tổng sản lượng thủy sản của toàn xã Triệu Lăng đạt 600 tấn thì chiếm 30-40 % là cá cháo”.

Hướng ánh mắt nhìn ra biển cả bao la đang cuộn từng đợt sóng xô nhau vào bờ, ông Nguyễn Tuệ nói với tôi mà như nói với chính ông: “Năm nay, mùa đánh bắt cá cháo chắc chấm dứt sớm, bởi chưa hết tháng 12 (âm lịch) mà lượng cá cháo bà con ngư dân thôn 5 đánh bắt được ngày càng ít.

Vậy là, biển không còn hào phóng cho “lộc” nhiều như mọi năm. Không đánh bắt được cá cháo, tết này gia đình tôi phải hết sức dè sẻn trong mua sắm vì không có tiền. Chứ mọi năm, vào thời điểm này thuyền của tôi mỗi ngày đánh bắt được cả tạ cá cháo. Nhờ trời sang năm, mùa đánh bắt cá cháo sẽ đến sớm và kết thúc muộn hơn”.

Hùng Phong

Các tin mới

Các tin năm 2014

Các tin năm 2013 | 2012 | 2011 | 2010 | 2009 | 2008 | 2007: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887

Các tin năm 2007 | 2006 | năm 2005